Bebeklerde bağırsak enfeksiyonu (gastroenterit), özellikle 0-2 yaş grubunda sık görülen ve acil müdahale gerektirebilen ciddi bir sağlık sorunudur. Rotavirüs, norovirüs veya bakteriyel kaynaklı olabilen bu enfeksiyonlar, dehidrasyon riski nedeniyle yakın takip gerektirir. İşte ebeveynlerin bilmesi gereken tüm detaylar:
Bağırsak Enfeksiyonu Neden Olur?
- Viral Etkenler: Rotavirüs (%70 vakadan sorumlu), norovirüs, adenovirüs.
- Bakteriyel Etkenler: E. coli, Salmonella, Shigella, Campylobacter.
- Bulaşma Yolları: Kirli eller, enfekte gıda/su, oyuncaklar veya temas yüzeyleri.
Kritik Belirtiler
- Sıvı Kaybı İşaretleri:
- 6 saatten uzun idrar yapmama,
- Ağlarken gözyaşı olmaması,
- Bıngıldakta çökme,
- Dudak ve dilde kuruluk.
- Diğer Alarm Sinyalleri:
- Günde 8’den fazla sulu dışkılama,
- Kanlı veya sümüksü kaka,
- 38.5°C’yi aşan dirençli ateş,
- Şiddetli karın şişliği.
Teşhis Yöntemleri
- Dışkı Analizi: Rotavirüs antijen testi, bakteri kültürü.
- Kan Tetkikleri: CRP, elektrolit düzeyleri (sodyum/potasyum).
- İdrar Tahlili: Dehidrasyon şiddetini ölçmek için.
Tedavi Protokolü
- Rehidrasyon:
- Hafif vakalarda oral elektrolit solüsyonları (her ishal sonrası 50-100 ml),
- Şiddetli dehidrasyonda intravenöz sıvı desteği.
- Beslenme Düzeni:
- Anne sütü alan bebeklerde emzirme sıklaştırılır,
- Formül mama ile beslenenlerde laktozsuz mamalar tercih edilir,
- Katı gıda dönemindeki bebeklerde pirinç lapası, muz, elma püresi.
- İlaç Tedavisi:
- Probiotikler: Saccharomyces boulardii ishal süresini %24 kısaltır,
- Çinko: Bağırsak iyileşmesini hızlandırır (6 ay üstü bebeklerde 10 mg/gün),
- Antibiyotikler: Sadece kanlı ishal veya sistemik enfeksiyon varlığında.
Evde Bakım Önerileri
- Hijyen: Bez değişim sonrası sabunla 30 saniye el yıkama,
- Yüzey Temizliği: Çamaşır suyu ile oyuncak ve klozet dezenfeksiyonu (1 ölçü çamaşır suyu + 9 ölçü su),
- Beslenme: Yağlı gıdalar, meyve suyu ve inek sütünden kaçınılmalı.
Ne Zaman Hastaneye Başvurulmalı?
- Ağızdan sıvı alımının imkânsız olduğu durumlar,
- Bilinç bulanıklığı veya uykuya eğilim,
- 12 saatten uzun süren kusma,
- Dışkıda siyah/kırmızı kan görülmesi.
Korunma Stratejileri
- Rotavirüs Aşısı: 2. ve 4. aylarda rutin aşı takviminde yer alır,
- Biberon Temizliği: Kaynatma veya buharlı sterilizatör kullanımı,
- Gıda Güvenliği: Mama hazırlarken kaynamış su kullanımı.
Prognoz ve İyileşme
Erken müdahale edilen vakalar 3-7 günde düzelir. Ancak geç başvurularda böbrek yetmezliği veya nöbet gibi komplikasyonlar gelişebilir. İshal durduktan sonra 1 hafta süreyle probiyotik kullanımı bağırsak florasının düzelmesini sağlar.
