Graves hastalığı, tiroid bezinin aşırı hormon üretmesine (hipertiroidi) yol açan otoimmün bir bozukluktur. En yaygın hipertiroidi nedenidir ve özellikle 20-50 yaş arası kadınlarda görülür. İşte bu karmaşık hastalığın tüm yönleri:

Graves Hastalığı Nedir?
Vücudun bağışıklık sistemi, tiroid bezini uyaran TSH reseptörlerine karşı anormal antikorlar (TRAb) üretir. Bu antikorlar tiroidin kontrolsüz büyümesine ve aşırı hormon salgılamasına neden olur. Genetik yatkınlık, stres ve sigara kullanımı tetikleyici faktörler arasındadır.

Belirtiler ve Klinik Bulgular

• Metabolik Belirtiler: Kilo kaybı, sıcağa tahammülsüzlük, terleme
• Kardiyovasküler: Çarpıntı, taşikardi, hipertansiyon
• Nörolojik: Ellerde titreme, uyku bozukluğu, sinirlilik
• Oftalmopati: Gözlerde şişkinlik (egzoftalmi), çift görme, ışık hassasiyeti (%30 vakada)
• Dermatolojik: Pretibial miksödem (bacak ön yüzünde cilt kalınlaşması)

Teşhis Yöntemleri

1. Kan Testleri:
   • Düşük TSH, yüksek serbest T3/T4
   • TSH reseptör antikorları (TRAb) pozitifliği
2. Görüntüleme:
   • Tiroid ultrasonu: Homojen büyüme ve artmış kan akımı
   • Radyoaktif iyot uptake testi: Yaygın artış gösterir

Tedavi Seçenekleri

1. Antitiroid İlaçlar (ATD):

   • Metimazol: Günde 10-40 mg, gebelik dışındaki vakalarda ilk tercih
   • Propiltiyourasil (PTU): Gebeliğin ilk trimesterinde kullanılır
   • Tedavi süresi: 12-18 ay (Nüks oranı %50)

2. Radyoaktif İyot (RAI) Tedavisi:

   • Oral yolla verilen I-131 tiroid hücrelerini yok eder
   • Gebelerde ve göz tutulumu şiddetli olanlarda kontrendike
   • Hipotiroidi gelişme riski: %80

3. Cerrahi (Tiroidektomi):

   • Büyük guatr veya şüpheli nodül varlığında
   • Total tiroidektomi sonrası hipotiroidi garantilidir
   • Rekürren laringeal sinir yaralanması riski: %1-2

Graves Oftalmopati Tedavisi

• Hafif vakalar: Yapay gözyaşı, güneş gözlüğü
• Orta-şiddetli vakalar:
  • Yüksek doz kortikosteroid (metilprednizolon)
  • Radyoterapi
  • Orbital dekompresyon cerrahisi

Gebelikte Yönetim

• TRAb plasentayı geçerek fetal hipertiroidiye yol açabilir
• Gebelikte PTU tercih edilir (metimazol fetal malformasyon riski taşır)
• Doğum sonrası hastalık alevlenmesi sık görülür

Yaşam Tarzı Önerileri

• Sigara kesinlikle bırakılmalı (oftalmopatiyi 8 kat artırır)
• Selenyum takviyesi (oftalmopati şiddetini azaltır)
• Kafein ve stresden kaçınma

Takip ve Prognoz
Tedavi sonrası 3 ayda bir TSH ve serbest T4 takibi gerekir. RAI veya cerrahi sonrası gelişen hipotiroidide levotiroksin tedavisi ömür boyu sürer. Oftalmopati 6-24 ay içinde stabil hale gelir.