Floroskopi Nedir?
İçi boş organların detaylı ve eş zamanlı görselleştirilmesinde kullanılan tıbbi görüntüleme yöntemine floroskopi denilmektedir.
Floroskopi özellikle içi boş organların detaylı ve eş zamanlı görselleştirilmesinde kullanılan tıbbi görüntüleme yöntemidir. Floroskopi sırasında tıpkı röntgende olduğu gibi vücut üzerinden X-ışını geçirilir. X ışınları dokuların yoğunluğuna göre siyahtan beyaza tonlarda görüntü oluşturur. Floroskopi sürekli hale getirilmiş röntgen gibi düşünülebilir. Tek farkı daha ayrıntılı görüntüleme amacıyla kontrast maddeler kullanılmasıdır.
Floroskopi işlemi sırasında görüntülenmek istenilen bölgelere iyot, baryum gibi kontrast maddeler verilir. Bu maddeler X ışını ile karşılaştığında monitörde parlaklık oluşur. Özellikle içi boş organlarda kontrast maddenin yayılma şekli, daraldığı-genişlediği bölgeler organın iç yapısı hakkında bilgi sahibi olunmasını sağlar.
Floroskopi Kullanım Alanları
Floroskopi tanı ve görüntüleme yöntemi olarak kullanılmaktadır. Başlı başına bir muayene değildir. Kemik, kas, eklem gibi vücudun belirli bölgelerini görüntülemek amacıyla kullanılabileceği gibi kalp, akciğer, mide gibi organların detaylı görüntülenmesinde kullanılır. Floroskopi ayrıca diğer görüntüleme ve tanı yöntemleriyle birlikte de sıklıkla kullanılır.
- Baryumlu röntgen ile birlikte kullanılan floroskopi yemek borusu, mide ve bağırsakların detaylı görüntülenmesine ve bu bölgelerde oluşabilecek yırtık, tıkanıklık, daralma, tıkanma gibi patolojilerin ortaya konmasına imkan sağlar.
- Daralmış veya tıkanmış kan damarlarını tespit etmeye yardımcı olur ve stent yerleştirilme işlemlerine kılavuzluk sağlar.
- Kan damarı, safra kanalı veya üriner sisteme katater yerleştirilmesine kılavuzluk sağlar.
- Ortopedik cerrahi işlemlerinde kılavuzluk
- Vücut içerisindeki yabancı cisimleri tespit etmeye yardımcı olur.
- Anestezik enjeksiyonlar iğne konumunu belirlemeyi sağlar ve yönlendirilmesine yardımcı olur.
Floroskopi Avantajları
Floroskopi uzman kişiler tarafından uygulanıp yorumlandığında sebep olabileceği çeşitli risklerden daha ağır basan faydalara sahiptir. Çeşitli hastalıklarda ciddi tanısal faydalar sağlayan floroskopi aynı zamanda birçok tedavide kılavuz görevi üstlenen önemli bir yöntemdir.
Floroskopinin en önemli avantajı neredeyse eş zamanlı ve canlı olarak görüntülemeye imkan sağlamasıdır. Organların duvar yapısı, damarlardaki kan akışı ve birçok farklı alanda herhangi cerrahi bir girişime ihtiyaç duymadan yüksek görüntüleme sağlar. Birçok tedavi ve girişimin doğru ve yüksek başarı ile yapılmasında yardımcı rol üstlenmektedir.
Floroskopi Zararları
Floroskopi X ışını kullanılarak görüntüleme sağlamaktadır. X ışını bir tür iyonlaştırıcı radyasyondur. Radyasyon kanser oluşumunda risk faktörlerinden biridir. Her radyasyonla karşılaşan kanser olmayacağı gibi özellikle çok yüksek dozların kanser açısından önemli bir risk faktörü olduğu bilimsel gerçektir. Floroskopi işlemi çok düşük dozlarda radyasyon ihtiva etmektedir. İşlem sırasında soğurulan radyasyonu azaltmak amacıyla işlemin süresi olabildiğince kısa tutulmalıdır. Ayrıca çekim görüntü hızı, filtre kullanımı radyasyon oranını etkileyen diğer faktörlerdir.
Floroskopi işlemi sırasında maruz kalınan radyasyon cilt ve cilt altı dokularda yanıklara sebep olabilir. Bunun dışında sağlıklı bireyler açısından bu radyasyon oranı tehlikeli değildir. Ancak özellikle gebeliğin belirli dönemlerinde anne karnındaki bebek radyasyona karşı çok hassastır. Gebelik döneminde floroskopi çekimi ve diğer radyasyon maruziyetleri doğumsal anormalliklere sebep olabilmektedir. Gebelik döneminde mümkün olduğunca radyasyon içeren uygulamalardan kaçınmak gerekir. Eğer mecburiyet söz konusu ise uzman hekim onayı alınmalıdır.
Floroskopi işlemi sırasında kullanılan kontrast maddeler görüntüleme açısından büyük avantaj sağlamaktadır. Ancak bu maddeler vücuda yayıldığında öncelikle karaciğere ulaşacak ardından böbreklerden süzülecektir. Vücudun normal temposu içerisinde atık madde miktarının artması karaciğer ve böbreğin yükünü artırır. Bu durum sağlıklı bireyler tarafından kolayca tolere edilebilir olsa da karaciğer ve böbrek yetmezliği olanlarda ciddi sorunlara yol açabilir. Ayrıca bu maddeler bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.
Floroskopi Öncesi Hazırlık
Floroskopi uygulaması öncesi bazı hazırlıklar gerekebilir. Özellikle mide, ince bağırsak, kolon incelemelerine aç gelinmeli ve sıvı tüketimi kesilmelidir. Bağırsak incelemeleri öncesinde 1 gün bağırsak temizleyici ilaç kullanılması gerekir. Yakın zamanda baryum benzeri kontrast maddelerin çeşitli sebeplerden dolayı kullanılması floroskopi görüntülemelerini olumsuz etkileyebilir.
Floroskopi Nasıl Çekilir?
Floroskopi genellikle tek bir işlemi karşılamamaktadır. Bir floroskopi prosedürü hedeflenen amaca göre çok farklı şekillerde uygulanabilir. Genel süreç şu şekilde işlemektedir:
- Hasta hazırlığı: Floroskopi öncesi belirli bir bölge veya tüm vücut kıyafetleri çıkarılarak önlük giyilir. Takı, metal aksesuarlar çıkarılır. Uygulanılacak işleme bağlı olarak ağız yoluyla, makattan veya damar içi kontrast madde verilir. Ayrıca yine uygulanacak işleme bağlı olarak anestezi uygulanabilir.
- Hasta röntgen masasına yatırılır. Masa yatay şekilde konumlandırılabileceği gibi dikey de olabilir. Hareket etmeniz, nefesinizi tutmanız gerekebilir.
- Özel cihazlar aracılığıyla amaçlanan bölgeye X ışını uygulanır. Bu esnada kişi herhangi bir acı, ağrı hissetmez.
- İşlemin uzunluğu ve süresi görüntülenmek istenilen bölgeye göre farklılık göstermektedir.
- İşlemin ardından hasta taburcu edilebileceği gibi herhangi bir cerrahi girişim uygulanması durumunda hastaneye yatırılması gerekebilir.
Floroskopi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Floroskopi cihazı nedir?
Floroskopik görüntüleme amacıyla kullanılan alete floroskopi cihazı veya floroskop adı verilir. Floroskopi cihazı birkaç kısımdan oluşmaktadır. Temel bileşenleri X ışını kaynağı tüpler, görüntü güçlendiriciler, algılayıcılardır. Günümüzde kullanılan floroskopi sistemleri görüntülerin aktarılması ve kaydedilmesi amacıyla bilgisayarlı sistemlerle donatılmıştır.
Floroskopi ne işe yarar?
Floroskopi görüntüleme ve tanı yöntemidir. Tek başına veya diğer tekniklerle birlikte çeşitli hastalıklara tanı koymayı sağlarken vücut içerisine gerçekleştirilecek birçok girişime kılavuzluk sağlar. Kemik, kas, eklemler, sindirim sistemi, idrar yolları, safra kesesi, kan damarları floroskopik yöntemlerle görüntülenebilir.
Floroskopi ile röntgen arasındaki fark nedir?
Floroskopi ve klasik röntgen temelde aynı prensiple çalışmaktadır. X ışınları vücuttan geçerken farklı dokularda farklı oranlarda soğurulur. Buna bağlı olarak kemikler katı organlar ve içi hava dolu organlar farklı tonlarda görüntü oluşturur. Floroskopideki temel fark görüntünün sürekliliğidir. Vücuda verilen opak maddeleri ilerleyişi eş zamanlı olarak görüntülenebilir. Modern floroskoplar ayrıca bu görüntüyü kaydederek tekrar izleme imkanı sunmaktadır.
Bebeklerde floroskopi yapılır mı?
Floroskopi düşük de olsa radyasyon içeren bir tetkiktir. Bebek ve çocuklar radyasyona karşı yetişkinlerden 10 kat daha duyarlıdır. Bundan dolayı çocuklarda alternatif seçeneklere yönelmek gerekebilir. Floroskopi yapılması gereken durumlarda dozu en aza indirecek önlemler alınmalıdır. İşlem süresi kısa tutulmalı ve saniyedeki görüntü sayısı düşük çekimler yapılmalıdır.