Kusma, mide içeriğinin istem dışı ağızdan dışarı atılmasıdır. Beyindeki kusma merkezinin uyarılması sonucu ortaya çıkan bu refleks, tek başına bir hastalık değil, altta yatan bir sorunun belirtisidir. Akut veya kronik formlarda görülebilir ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir.

Kusmanın Yaygın Nedenleri

• Gıda Kaynaklı Sorunlar: Gıda zehirlenmesi, alerjiler veya aşırı yeme
• Enfeksiyonlar: Mide gribi (gastroenterit), idrar yolu enfeksiyonları, menenjit
• Gastrointestinal Hastalıklar: Reflü, gastrit, peptik ülser, bağırsak tıkanıklığı
• Nörolojik Nedenler: Migren, beyin sarsıntısı, menenjit, beyin tümörleri
• Metabolik/Hormonal Bozukluklar: Gebelik, diyabetik ketoasidoz, böbrek yetmezliği
• İlaç Yan Etkileri: Kemoterapi, antibiyotikler, ağrı kesiciler
• Psikolojik Faktörler: Anksiyete, stres, bulimia nervoza

Eşlik Eden Belirtiler
Kusmaya genellikle diğer semptomlar eşlik eder:

• Mide bulantısı (en yaygın öncü belirti)
• Karın ağrısı veya kramplar
• Baş dönmesi ve terleme
• İshal (özellikle enfeksiyonlarda)
• Yüksek ateş (bakteriyel kaynaklı durumlarda)

Acil Tıbbi Müdahale Gerektiren Durumlar

• Kanlı veya kahve telvesi görünümünde kusma
• Şiddetli karın ağrısı ile birlikte sert karın
• 24 saatten uzun süren kusma atakları
• Bilinç bulanıklığı veya çift görme
• Dehidratasyon belirtileri (çökük gözler, idrar çıkaramama)

Tedavi Yöntemleri
Tıbbi Tedaviler

• Antiemetik İlaçlar: Ondansetron, metoklopramid gibi bulantı kesiciler
• Rehidrasyon: IV sıvı desteği (şiddetli dehidratasyonda)
• Antibiyotikler: Bakteriyel enfeksiyonlarda
• Altta Yatan Nedenin Tedavisi: Safra taşı veya tıkanıklık durumunda cerrahi

Evde Uygulanabilecek Yöntemler

• Sıvı Yönetimi: Az miktarda su, elektrolit solüsyonları veya nane çayı
• Beslenme Önerileri: Muz, pirinç, elma püresi ve kızarmış ekmek (BRAT diyeti)
• Dinlenme: Dik pozisyonda oturarak fiziksel aktiviteyi sınırlama
• Zencefil: Taze zencefil çayı veya kapsülleri

Önleme Stratejileri

• Elleri sık sık sabunla yıkamak
• Yağlı ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmak
• Yemek sonrası hemen uzanmamak
• Stres yönetimi için nefes egzersizleri
• Yolculukta araç koltuğunu pencere kenarına ayarlamak

Çocuklarda ve Bebeklerde Özel Durumlar

• Bebeklerde kusmayla karıştırılan regürjitasyon (fışkırtmadan ziyade ağızdan akış) normal olabilir
• Pilor stenozu (mide çıkışı darlığı) 2-8 haftalık bebeklerde projektil kusmaya neden olur
• Rotavirüs enfeksiyonları 6 ay-2 yaş arasında sık görülür

Tanı Yöntemleri

• Kan testleri (CRP, elektrolitler)
• Ultrason (safra taşı veya apandisit şüphesinde)
• Endoskopi (üst GI sistem değerlendirmesi)
• Beyin MR (nörolojik belirtiler varlığında)

Hangi Doktora Başvurulmalı?

• Çocuklarda çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı
• Yetişkinlerde dahiliye veya gastroenteroloji uzmanı
• Gebelerde kadın hastalıkları ve doğum uzmanı