Mide kanaması, üst gastrointestinal sistemde (yemek borusu, mide, onikiparmak bağırsağı) meydana gelen ve acil müdahale gerektiren ciddi bir sağlık sorunudur. Hematemez (kanlı kusma) veya melena (katran rengi dışkı) gibi belirtilerle kendini gösterir. Erken tanı ve tedavi hayati önem taşır, çünkü kontrol edilemeyen kanamalar şoka yol açabilir.

Mide Kanamasının Başlıca Nedenleri

• Peptik Ülser: Mide asidi veya H. pylori enfeksiyonunun mide/onikiparmak bağırsağı mukozasını aşındırması
• Gastrit: NSAİİ (ağrı kesici) kullanımı, alkol veya stres kaynaklı mide iltihabı
• Özofagus Varisleri: Karaciğer sirozuna bağlı portal hipertansiyonun neden olduğu damar genişlemeleri
• Mallory-Weiss Yırtığı: Şiddetli kusmaya bağlı yemek borusu-mide bileşkesinde yırtık
• Tümörler: Mide kanseri veya polipleri
• İlaç Yan Etkileri: Aspirin, warfarin gibi kan sulandırıcılar

Belirtiler ve Acil Durum İşaretleri
Mide kanaması hafif sızıntı şeklinde olabileceği gibi masif kanamalar da görülebilir:

• Hematemez: Kahve telvesi görünümünde veya parlak kırmızı kanlı kusma
• Melena: Siyah, yapışkan ve kötü kokulu dışkı
• Hematokezya: Üst GIS kaynaklı hızlı kanamalarda parlak kırmızı rektal kanama
• Halsizlik, baş dönmesi, bayılma
• Soğuk terleme ve soluk cilt
• Karın ağrısı (özellikle epigastrik bölgede)

Tanı Yöntemleri

1. Endoskopi (Gastroskopi): Altın standart yöntem. Kanama odağı direkt görüntülenir ve müdahale imkanı sağlar.
2. Kan Testleri: Hemoglobin, hematokrit, PTZ-INR ve karaciğer fonksiyon testleri.
3. Görüntüleme: BT anjiyografi ile aktif kanama odakları tespit edilebilir.
4. Nazogastrik Lavaj: Mide içeriğinin aspire edilerek kan varlığının kontrolü.

Tedavi Yaklaşımları
İlaç Tedavisi:

• Proton pompa inhibitörleri (Omeprazol) IV yolla
• Octreotide (varis kanamalarında)
• Antibiyotikler (H. pylori pozitif ülserlerde)

Endoskopik Müdahaleler:

• Enjeksiyon Tedavisi: Adrenalin veya sklerozan madde enjeksiyonu
• Termal Koagülasyon: Isıyla kanayan damarın koterizasyonu
• Klips Uygulaması: Kanayan damarın mekanik olarak kapatılması

Cerrahi Yöntemler:

• Endoskopik kontrol sağlanamayan kanamalarda
• Perfore ülser veya tümör varlığında

Acil Müdahale Protokolü

1. ABC Stabilizasyonu: Havayolu, solunum ve dolaşımın sağlanması
2. Damar Yolu Açılıp Sıvı Resüsitasyonu: Kristalloid veya kan ürünleri
3. Vital Bulguların Monitörizasyonu

Risk Faktörleri ve Korunma

• Kontrolsüz NSAİİ Kullanımından Kaçınmak
• Alkol ve Sigara Tüketimini Sınırlamak
• H. pylori Testi ve Tedavisi
• Karaciğer Hastalarında Endoskopik Takip

Hangi Durumlarda Acile Başvurulmalı?

• Kahve telvesi şeklinde kusma
• Siyah/kırmızı dışkılama
• Bilinç bulanıklığı veya bayılma
• Nabız >100/dk veya tansiyon <90/60 mmHg

Mide kanaması tedavisinde gastroenteroloji, genel cerrahi ve anestezi ekiplerinin koordinasyonu kritik önem taşır. İlk 24 saatte yapılan endoskopik müdahale mortalite oranını %30-50 azaltır.