Anemi, halk arasında kansızlık olarak bilinen ve kanda yeterli sayıda sağlıklı kırmızı kan hücresi (alyuvar) bulunmaması durumudur. Hemoglobin seviyesinin düşük olması, vücut dokularına yeterli oksijen taşınamamasına yol açar. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünya nüfusunun %25’inden fazlasını etkileyen bu durum, özellikle kadınlarda ve çocuklarda yaygın olarak görülür.

Anemi Belirtileri
Anemi belirtileri, şiddetine ve nedenine bağlı olarak değişiklik gösterir. Hafif vakalarda belirtiler fark edilmeyebilirken, şiddetli anemi hayatı tehdit edebilir. En yaygın görülen semptomlar arasında:

• Sürekli yorgunluk ve enerji düşüklüğü
• Nefes darlığı ve çabuk yorulma
• Soluk cilt rengi ve diş etlerinde beyazlaşma
• Çarpıntı ve göğüs ağrısı
• Baş dönmesi ve konsantrasyon güçlüğü
• Eller ve ayaklarda sürekli soğukluk hissi

Anemi Nedenleri ve Risk Faktörleri
Aneminin en yaygın nedeni demir eksikliğidir. Diğer önemli sebepler şunlardır:

• Vitamin Eksiklikleri: B12 vitamini veya folik asit yetersizliği
• Kronik Hastalıklar: Böbrek yetmezliği, kanser, romatoid artrit
• Genetik Faktörler: Orak hücre anemisi, talasemi
• Kemik İliği Problemleri: Lösemi, miyelodisplazi
• Kan Kaybı: Şiddetli adet kanamaları, mide ülseri, travmalar
  Risk faktörleri arasında hamilelik, vejetaryen beslenme, kronik enfeksiyonlar ve yaşlılık yer alır.

Anemi Türleri

1. Demir Eksikliği Anemisi: En sık görülen türdür. Vücutta demir depolarının tükenmesi sonucu oluşur.
2. Vitamin Eksikliği Anemisi: B12 vitamini veya folik asit eksikliğinde gelişir.
3. Kronik Hastalık Anemisi: Enflamatuar hastalıklar veya kanser gibi uzun süreli sağlık sorunlarına bağlıdır.
4. Aplastik Anemi: Kemik iliğinin yeterli kan hücresi üretememesi durumudur.
5. Hemolitik Anemi: Kırmızı kan hücrelerinin normal ömründen önce yıkıma uğramasıdır.
6. Orak Hücre Anemisi: Kalıtsal bir hastalık olup, kırmızı kan hücrelerinin şekil bozukluğu ile karakterizedir.

Teşhis Yöntemleri
Anemi teşhisi için tam kan sayımı (hemoglobin, hematokrit, RBC indeksleri) temel testtir. Ek olarak:

• Demir, ferritin ve transferrin satürasyon testleri
• B12 vitamini ve folik asit düzeyleri
• Periferik yayma incelemesi
• Gerekirse kemik iliği biyopsisi
  Bu testler aneminin tipini ve şiddetini belirlemeye yardımcı olur.

Tedavi Seçenekleri
Tedavi, aneminin altta yatan nedenine göre planlanır:

• Demir Eksikliği: Oral demir takviyeleri ve demirden zengin beslenme (kırmızı et, ıspanak, baklagiller)
• Vitamin Eksikliği: B12 iğneleri veya oral folik asit takviyeleri
• Kronik Hastalık Anemisi: Altta yatan hastalığın kontrol altına alınması
• Şiddetli Anemiler: Kan transfüzyonu veya eritropoetin enjeksiyonları
• Hemolitik Anemi: İmmünosupresif ilaçlar veya splenektomi (dalağın alınması)

Beslenme ve Korunma
Anemiyi önlemek için:

• Demir içeriği yüksek gıdalarla beslenme (karaciğer, kuru üzüm, pekmez)
• C vitamini alımı (demir emilimini artırır)
• Çay ve kahve tüketimini yemeklerden 1 saat sonraya erteleme
• Düzenli sağlık kontrolleri ve kan testleri

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Sürekli yorgunluk, nefes darlığı veya soluk cilt gibi belirtiler varsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Özellikle hamileler, kronik hastalığı olanlar ve yaşlılar düzenli tarama yaptırmalıdır.