Boyun fıtığı, omurlar arasındaki disklerin yırtılarak sinir köklerine baskı yapmasıyla ortaya çıkan önemli bir omurga sorunudur. Özellikle masa başı çalışanlarda ve boyun bölgesine tekrarlayan yük binen kişilerde sık görülür. İşte bu rahatsızlığa dair detaylı bilgiler:
Boyun Fıtığı Nedir?
Boyun bölgesindeki 7 omur arasında yer alan diskler, şok emici görevi görür. Diskin dış tabakasındaki yırtılmalar içteki jel benzeri maddenin dışarı çıkmasına neden olur. Bu çıkıntı, omurilikten çıkan sinir köklerine baskı uygulayarak ağrı ve nörolojik semptomlara yol açar.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Ani boyun hareketleri veya trafik kazası gibi travmalar
- Uzun süreli kötü postür (özellikle bilgisayar kullanımında)
- Yaşlanmaya bağlı disk dejenerasyonu
- Ağır yük kaldırma veya tekrarlayan zorlayıcı hareketler
- Sigara kullanımı (disk beslenmesini bozar)
- Genetik yatkınlık
Belirtiler ve İlerleme
En tipik şikayet boyundan kola yayılan keskin ağrıdır. Sinir baskısının seviyesine göre:
- Kol ve parmaklarda uyuşma veya karıncalanma (sıklıkla C6-C7 seviyesi)
- Kol kaslarında güç kaybı (özellikle dirsek ve bilek hareketlerinde)
- Reflekslerde azalma
- İleri vakalarda idrar tutamama veya denge kaybı (omurilik basısı belirtisi)
Teşhis Yöntemleri
Klinik muayenede nörolojik testler (refleks, kas gücü, duyu testi) sonrası:
- MRG: Altın standart yöntem, sinir basısını net gösterir
- EMG: Sinir hasarının elektriksel aktivitesini ölçer
- Direkt grafi: Kireçlenme veya kemik yapıdaki bozuklukları değerlendirir
Tedavi Seçenekleri
1. Konservatif Tedaviler (6-12 hafta)
- İstirahat ve aktivite modifikasyonu
- Fizik tedavi: Traksiyon, boyun stabilizasyon egzersizleri
- İlaçlar: NSAİİ’ler, nöropatik ağrı için gabapentin
- Epidural steroid enjeksiyonları (floroskopi eşliğinde)
2. Cerrahi Gerektiren Durumlar
- İlerleyici kas gücü kaybı
- Konservatif tedaviye yanıtsızlık
- Omurilik basısı bulguları
- Yöntemler: Mikrodiskektomi, füzyon veya yapay disk replasmanı
Rehabilitasyon Süreci
Ameliyat sonrası 4-6 haftalık program:
- İlk 2 hafta: Yumuşak doku iyileşmesi için korse ve sınırlı hareket
- 3-6 hafta: Postür eğitimi ve izometrik egzersizler
-
- haftadan sonra: Direnç egzersizleri ve fonksiyonel antrenmanlar
Korunma Stratejileri
- Ergonomik düzenleme: Monitörü göz hizasında tutma
- Postür eğitimi: Omuzları geri itme egzersizleri
- Yastık seçimi: Boyun çukurunu destekleyen ortopedik modeller
- Düzenli yüzme veya pilates gibi omurga dostu sporlar
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
- Ani başlayan idrar/büyük tuvalet kaçırma
- Bacaklarda güçsüzlük veya yürüme güçlüğü
- El fonksiyonlarında belirgin kayıp (kalem tutamama)
Boyun fıtığı tedavisinde erken müdahale önemlidir. Nörolojik defisit gelişmeden bir ortopedi veya nöroşirürji uzmanına başvurmak, kalıcı hasarı önlemede kritik rol oynar.
