Nöropatik ağrı, sinir sistemindeki hasar veya fonksiyon bozukluğundan kaynaklanan kronik bir ağrı türüdür. Diyabetik nöropati, zona sonrası nevralji veya sinir sıkışmaları gibi durumlarda ortaya çıkar. Bu ağrı türü, dokunma veya sıcaklık gibi normal uyaranlara karşı şiddetli yanıtlarla kendini gösterir.

Nöropatik Ağrının Temel Nedenleri

• Diyabet: Yüksek kan şekeri sinir liflerinde kalıcı hasara yol açar.
• Sinir Yaralanmaları: Ameliyatlar, travmalar veya fıtıkların sinir köklerine baskısı.
• Enfeksiyonlar: Zona virüsü (herpes zoster) veya HIV gibi patojenler.
• Otoimmün Hastalıklar: Multipl skleroz veya romatoid artrit.
• Kemoterapi İlaçları: Özellikle kanser tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar.

Karakteristik Belirtiler
Nöropatik ağrıyı diğer ağrı türlerinden ayıran özellikler:

• Yanma, batma veya elektrik çarpması hissi
• Uyuşma ve karıncalanmanın ağrıyla birlikte görülmesi
• Hafif dokunmaya bile aşırı hassasiyet (allodini)
• Geceleri şiddetlenen ve uykuyu bölen ağrı atakları

Teşhis Yöntemleri
Tanı koymak için çok yönlü bir değerlendirme gerekir:

1. Nörolojik Muayene: Duyu testleri, refleks kontrolü ve kas gücü ölçümü.
2. Sinir İletim Çalışmaları: Sinirlerin elektrik iletim kapasitesinin ölçülmesi.
3. Kantitatif Duyu Testi: Sıcak-soğuk ve titreşim hassasiyetinin objektif değerlendirmesi.
4. Kan Testleri: Diyabet, B12 eksikliği veya enfeksiyon taraması.

Tedavi Yaklaşımları
İlaç Tedavileri

• Antidepresanlar: Amitriptilin veya duloksetin sinir ağrısı ileticilerini bloke eder.
• Antiepileptikler: Gabapentin ve pregabalin sinir hiperaktivitesini azaltır.
• Topikal Kremler: Kapsaisin veya lidokain içerikli preparatlar lokal uygulanır.

Fiziksel ve Girişimsel Yöntemler

• TENS (Transkutanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu)
• Fizik tedavi egzersizleri ve nöromobilizasyon teknikleri
• Refrakter vakalarda spinal kort stimülasyonu

Yaşam Tarzı Düzenlemeleri

• Diyabet Kontrolü: HbA1c seviyelerinin %6.5 altında tutulması.
• Alkol ve Sigara Kısıtlaması: Sinir hasarını artıran faktörlerden kaçınma.
• Düzenli Yürüyüş: Kan dolaşımını iyileştirerek sinir beslenmesini destekleme.

Psikolojik Destek
Kronik ağrının yol açtığı anksiyete ve depresyon için:

• Bilişsel davranışçı terapi (CBT)
• Mindfulness meditasyonu
• Ağrı yönetimi eğitim programları

Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?

• Ani başlayan şiddetli ağrı
• İdrar/büyük abdest kaçırma
• Bacaklarda güçsüzlük veya felç hissi

Nöropatik ağrı tedavisi nöroloji, algoloji ve fizik tedavi uzmanlarının işbirliğini gerektirir. Erken tanı ve multidisipliner yaklaşım, yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir.