Gamma Knife Nedir?

Beyin dokusundaki hastalıklı bölgeleri herhangi bir kesi yapmadan tedavi etme yöntemine gamma knife denilmektedir.

Gamma knife, beyin dokusundaki hastalıklı bölgeleri herhangi bir kesi yapmadan tedavi etme yöntemidir. Cerrahi kesici bir alet ile oldukça hassas olan beyin dokularına zarar verme ihtimalini ortadan kaldıran gamma knife, radyocerrahide, gamma ışınlarını beynin sorunlu olan alanına yoğunlaştırarak bölgeyi tedavi eder.

Radyocerrahide hastalıklı dokuya radyasyon işlemi uygulayarak o dokuların imha edilmesi gamma knife tedavisinin temel işlevidir. İşlem oldukça hassastır ve hasarlı doku dışında hiçbir dokuya zarar vermeden, önceden ileri görüntüleme sistemi ile tespit edilen bölgeye koordinatlar yardımıyla tüm ışın demetini yoğunlaştırır ve bölgeyi temizler.

Knife kelimesi bıçak anlamına gelmektedir fakat işlem gamma ışınlarını bıçak yerine kullanarak bölgede açık yara oluşturmaksızın dışarıdan tedavi edilmesidir. Bu sebeple adını gamma knife olarak almıştır. Bıçak görevi gören yüksek radyasyon ile uygulanan bu tedavi yöntemi ile hastanede yatmaya gerek kalmadan aynı gün hasta taburcu edilebilmektedir.

Bu tedavi yöntemi sayesinde oluşabilecek birçok komplikasyonun önüne geçilerek tedavilerin başarı oranı oldukça yükselmiştir. Herhangi bir kesi atılmayacağı için bir kanama söz konusu olmayacaktır. Ayrıca kesi atılmamasının bir diğer avantajı ise bölgede dışarıdan bulaşabilecek herhangi bir bakteri ve enfeksiyon kesinlikle söz konusu olmamasıdır.

Bazen oldukça küçük bölgelere tedavi uygulanması gerekmektedir ve buraya cerrahi kesici aletler ile müdahale etmek bazen imkansız olmaktadır. Ayrıca insan hayatı açısından oldukça önemli olan beyin dokuları oldukça hassas işlem gerektiren dokulardır. Bu bölgelerde yapılacak herhangi bir hataya kesinlikle yer yoktur. Hata payı olmayan gamma knife tedavisi sayesinde bu gibi kötü ihtimaller de ayrıca ortadan kalkmaktadır.

Gamma knife tedavisinde en önemli durum doğru hasta seçimi ve doğru doz kullanımıdır. Uygun doz miktarı hasarlı dokunun boyutu ve bulunduğu yere göre değişiklik gösterir. Gönderilen radyasyon dozu doğru olmadığı takdirde yan dokulara da etki edebilir ve bu bölgelerde beyin ödemine sebebiyet verebilir.

Gamma knife tedavisindeki amaç beyin ve damarlardaki hastalıklı dokuları imha ederek kanser gibi hücrelerin gelişmesini durdurmaktır. Bu sebeple tedavinin etkisi aynı anda kendisini göstermez. Ortalama olarak birkaç ay içerisinde etkisi görülmeye başlanacaktır.

Gamma knife ücreti, SKG’sı olan hastalar için Sağlık Bakanlığı tarafından bildirilen Sağlık Uygulama Tebliği’ ne göre uygun görüldüğü takdirde anlaşmalı gamma knife SGK anlaşmalı hastanelerde ve sağlık merkezlerinde herhangi bir fark ücrete tabii değildir.

Gamma Knife Tedavisinde Aşamalar

Gamma knife tedavisi ilk olarak tedavi edilecek bölgenin görüntülenmesi ile başlar. Bu görüntüleme hastanın başına takılan stereotaktik çerçeve ile gerçekleştirilir. Çerçeveyi takarken veya hastanın başındayken bir rahatsızlık ya da ağrı hissi vermemesi adına gerekirse lokal anestezi uygulanır.

Uzman doktor dokuları görüntüledikten sonra ekibe dahil olan diğer doktorlar ile karar kılarak özel bilgisayarlarda bir tedavi planı çizerler. Tedavi süreci ve şekli hazırlandıktan sonra hasta tedavi masasına yatırılır ve başına yerleştirilen stereotaktik çerçeve masaya sabitlenir.

İşlem yapılırken genel anestezi uygulanmadığı için hasta uyanıktır ve doktor ve hemşireler ile ses ve video bağlantısı sayesinde iletişimde kalır. Her şey yolundaysa işlem başlar ve dışarıdan ekip işlem sonuna kadar süreci izler.

Ortalama 15-20 dakika süren bu işlem, tedavi amacına ve tedavinin boyutuna göre 1 saati de geçebilmektedir. İşlem esnasında bir ağrı duyulmaz ve istenirse müzik dinlenebilir. Tedavi bitiminde başa takılan çerçeve çıkarılır ve işleme son verilir.

Gamma Knife Sonrası

Gamma knife tedavisi olanlar, başa takılan stereotaktik çerçevenin çıkarılması ile baş ağrısı veya küçük kızarıklık ve şişlik gibi rahatsızlıklar hissedebilir fakat çoğu hasta genel olarak bu durumdan şikayet etmemektedir. Bu kişinin acı eşiği ile alakalıdır. Hafif bir ağrı kesici ile bunlardan kurtulmak mümkündür. Genel anestezi uygulanmayan bu tedavi yönteminde hastanın herhangi bir şikayeti bulunmuyorsa biraz dinlendikten sonra evine gönderilir.

Gamma knife tedavi sonrası bazı yan etkiler görülebilmektedir. Bunlardan en yaygını gamma knife sonrası baş ağrısıdırTedavi sonrası, gamma ışınlarına bağlı olarak anormal doku dışındaki normal dokuya bir etki edildiyse o bölgede beyin ödemi gerçekleşebilir ve bu durum da gamma knife yan etkileri içerisinde yer alabilir.

Gamma knife tedavisi sonrası radyasyona bağlı olarak kalıcı beyin hasarları görülme oranı % 1 ve %1,5 arasındadır. Genel olarak teknik, direk olarak hasarlı bölgeyi hedeflediği için komşu dokularda oldukça minimal bir etkilenme olabilmektedir.

Makaleyi faydalı buldun mu?
3
0
Makeleyi Paylaşın

Gamma Knife ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Gamma knife tedavisi hangi hastanelerde var?

Gamma Knife tedavisi ;

  • Gamma Knife Merkezleri
  • Devlet Hastaneleri
  • Araştırma Merkezleri
  • Özel Hastaneler

gibi hastanelerde ve ayrıca SGK anlaşmalı sağlık merkezlerinin ilgili bölümlerinde yapılmaktadır.

Dr. Ülkü Kılıç

Gamma knife kaç kez uygulanabilir?

Gamma knife tedavisi çoğunlukla tek seans uygulanan bir tedavi yöntemidir ve ortalama 4-6 ay içerisinde kendisini belli edecektir. Bu süre zarfı sonrası tekrar eden bir seans olması gerekiyorsa doktorunuz sizi bilgilendirecektir.

Dr. Ülkü Kılıç

Gamma knife sonrası saç dökülmesi olur mu?

Gamma knife sonrası herhangi bir saç dökülmesi sorunu ile karşılaşılmaz. Saç hücrelerinin olduğu dokulara değil, beyin dokularına etki eder ve tedavide saç traşı olmak da gerekmez.

Dr. Ülkü Kılıç

Beyin tümörü gamma knife ile tedavi edilir mi?

İyi huylu ve kötü huylu beyin tümörleri gamma knife tedavi yöntemi ile tedavi edilebilir. Ayrıca gamma knife ile tedavi edilen hastalıklar şöyledir;

  • Beyin tümörü
  • Beyin damar hastalıkları
  • Hareket hastalıkları (Parkinson, Esansiyel Tremör)
  • Fonksiyonel hastalık durumları (Beyinde ulaşılmazı riskli bölgeler, açık cerrahiyi istemeyen hastalar vs)
  • Beyin Kanaması
  • Cushing hastalığı
  • Kordoma ve Kondrosarkoma
  • Hipofiz bezi adenomları
  • İşitme siniri tümörü
Dr. Ülkü Kılıç