Memede kitle, kadınlarda en sık karşılaşılan sağlık sorunlarından biridir. Her 10 kadından 7’si hayatının bir döneminde memede şişlik veya kitle fark eder. Bu kitlelerin %80’i iyi huylu olsa da, mutlaka uzman değerlendirmesi gerektiren ciddi bir bulgudur.
Memede Kitle Nedenleri
Memede kitle oluşumunun en yaygın nedeni fibrokistik değişikliklerdir. Hormonal dalgalanmalar, östrojen ve progesteron dengesizlikleri meme dokusunda kist veya fibroadenom gelişimini tetikleyebilir. Bunun yanı sıra enfeksiyonlar (mastit), yağ nekrozu (travma sonrası), fibroadenomlar ve nadiren meme kanseri kitleye yol açabilir. Menopoz sonrası dönemde ortaya çıkan kitleler ise daha dikkatle incelenmelidir.
Memede Kitle Belirtileri
- Elle hissedilen sert veya yumuşak kitle
- Adet döngüsüyle değişim gösteren ağrılı şişlikler
- Meme başı akıntısı (berrak, kanlı veya süt rengi)
- Ciltte çekinti, portakal kabuğu görünümü
- Meme boyutunda veya şeklinde asimetrik değişim
- Koltuk altında lenf bezi şişliği
Tanı Yöntemleri
Tanı süreci üç aşamalıdır:
- Fizik Muayene: Hekim elle yapılan muayenede kitlenin boyutunu, hareketliliğini ve sınırlarını değerlendirir.
- Görüntüleme:
- 40 yaş altı: Ultrason
- 40 yaş üstü: Mamografi + Ultrason
- Şüpheli durumlarda MR
- Biyopsi: İnce iğne aspirasyonu veya kor biyopsi ile doku örneği alınarak patolojik inceleme yapılır.
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi kitlenin tipine göre belirlenir:
- Basit Kistler: Takip veya ince iğne ile aspirasyon
- Fibroadenomlar: 2 cm’den küçükse takip, büyükse cerrahi çıkartma
- Enfeksiyonlar: Antibiyotik tedavisi ve sıcak kompres
- Kanser Şüphesi: Lumpektomi (kitle çıkartma) veya mastektomi + lenf nodu temizliği
- Hormonal Kitleler: Doğum kontrol hapı düzenlemesi veya tamoksifen
Risk Faktörleri
- Ailede meme kanseri öyküsü (özellikle 1. derece akrabalar)
- BRCA1/BRCA2 gen mutasyonu
- Erken adet görme (12 yaş öncesi) veya geç menopoz (55 yaş sonrası)
- Obezite ve alkol tüketimi
- Radyasyon maruziyeti
Korunma ve Erken Tanı
- 20 yaşından itibaren aylık kendi kendine meme muayenesi
- 40 yaş üstü yıllık mamografi
- Düzenli egzersiz ve Akdeniz diyeti
- Sigaradan kaçınma
- Doğum kontrol yöntemi seçiminde hekim onayı
Acil Doktora Başvuru Gerektiren Durumlar
- Sert, hareketsiz, düzensiz sınırlı kitle
- Kanlı meme başı akıntısı
- Ciltte ülserasyon veya ani büyüme
- Geçmeyen meme ağrısı
