Memede ağrı (mastalji), kadınların %70’ini hayatlarının bir döneminde etkileyen yaygın bir şikayettir. Genellikle iyi huylu nedenlerle ortaya çıksa da, altta yatan ciddi problemlerin belirtisi olabilir. İşte memede ağrının kapsamlı analizi:
Memede Ağrının Türleri
Memede ağrı iki ana kategoride incelenir:
- Siklik Ağrı: Adet döngüsüyle ilişkili, genellikle her iki memede birden hissedilen ve reglden önce şiddetlenen ağrı. Hormonal değişimlerle bağlantılıdır.
- Siklik Olmayan Ağrı: Belirli bir bölgede lokalize, keskin veya yanma hissi veren ağrı. Genellikle travma, enfeksiyon veya yapısal problemlerden kaynaklanır.
Yaygın Nedenler ve Belirtiler
- Hormonal Dalgalanmalar: Östrojen ve progesteron seviyelerindeki değişimler, adet öncesi dönemde meme dokusunda sıvı birikimine yol açar.
- Fibrokistik Değişiklikler: Memede kist veya fibroadenom gibi iyi huylu kitleler, özellikle dokunmakla artan ağrıya neden olur.
- Meme İltihabı (Mastit): Emziren annelerde süt kanallarının tıkanması sonucu kızarıklık, şişlik ve ateşle seyreden enfeksiyon.
- Kas-İskelet Sistemi Kaynaklı Ağrı: Göğüs duvarı kaslarındaki zorlanma veya kostokondrit (kaburga kıkırdağı iltihabı), meme bölgesinde yansıyan ağrı yapabilir.
Daha Az Yaygın Ancak Ciddi Nedenler
- Meme Kanseri: Nadiren ağrıyla kendini gösterir; genellikle ağrısız kitle, meme başı akıntısı veya cilt değişiklikleri eşlik eder.
- İlaç Yan Etkileri: Doğum kontrol hapları, hormon replasman tedavileri veya bazı antidepresanlar.
- Boyun Fıtığı: Sinir kökü basısı nedeniyle meme bölgesine yayılan ağrı.
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Meme dokusunun elle muayenesi ve lenf nodu kontrolü.
- Görüntüleme:
- 35 yaş altı: Ultrasonografi
- 35 yaş üstü: Mamografi + Ultrason
- Şüpheli lezyonlarda: MR
- Biyopsi: Kist veya kitleden sıvı örneği alınması veya doku biyopsisi.
Tedavi Yaklaşımları
- Hormonal Ağrıda:
- Ağrı kesiciler (Parasetamol, İbuprofen)
- Doz ayarlaması veya değişimi için doğum kontrol hapı gözden geçirilmesi
- Enfeksiyon Durumunda:
- Antibiyotik tedavisi (Mastitte)
- Sıcak kompres ve emzirme tekniklerinin düzeltilmesi
- Fibrokistik Değişikliklerde:
- Kafein kısıtlaması
- E vitamini veya çuha çiçeği yağı takviyeleri
- Şiddetli Vakalarda:
- Danazol veya Tamoksifen gibi reçeteli ilaçlar
Evde Uygulanabilecek Yöntemler
- Destekleyici sütyen kullanımı (gece dahil)
- Sıcak/soğuk kompres uygulamaları
- Masaj ile lenf drenajını rahatlatma
- Tuz alımını azaltarak ödem kontrolü
Ne Zaman Acil Doktora Başvurulmalı?
- Memede aniden gelişen şiddetli ağrı
- Ateş, kızarıklık ve meme dokusunda sıcaklık artışı
- Kanlı meme başı akıntısı
- Ele gelen sert, hareket etmeyen kitle
- Ciltte portakal kabuğu görünümü veya çökme
Memede ağrı vakalarının %90’ından fazlası kanser dışı nedenlerle ilişkilidir. Ancak iki haftadan uzun süren, dinlenmeyle geçmeyen veya giderek şiddetlenen ağrı durumunda mutlaka Genel Cerrahi veya Kadın Hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. Erken teşhis, tedavi başarısını belirleyen en önemli faktördür.
