Gömülü diş, çene kemiği içinde veya diş eti altında tam olarak süremeyen dişleri tanımlar. En sık yirmi yaş dişleri (3. büyük azılar) ve köpek dişlerinde görülür. Bu durum ağrı, enfeksiyon ve komşu dişlerde hasara yol açabilir.
Gömülü Diş Neden Oluşur?
- Çene Yapısı: Dar çene kavsinde yeterli alan bulunmaması
- Genetik Faktörler: Ailesel yatkınlık ve diş sürme anomalileri
- Yanlış Pozisyon: Diş tomurcuğunun başlangıçta hatalı konumlanması
- Süt Dişlerinin Geç Düşmesi: Kalıcı dişin sürme yolunun tıkanması
Belirtiler ve Komplikasyonlar
Gömülü dişler bazen asemptomatik olsa da tipik şikayetler şunlardır:
- Ağrı: Çene, kulak veya şakakta zonklayıcı ağrı
- Şişlik ve Kızarıklık: Diş etinde enfeksiyon belirtileri
- Çiğneme Zorluğu: Ağız açmada kısıtlılık
- Kist Oluşumu: Radyolojik incelemelerde kemik kaybı
- Komşu Dişlerde Çürük: Temizlenemeyen bölgelerde bakteri birikimi
Teşhis Yöntemleri
- Klinik Muayene: Diş eti hassasiyeti ve ağız açıklığı testi
- Panoramik Röntgen: Dişin konumu ve kök yapısının 3 boyutlu analizi
- CBCT (Koni Işınlı BT): Komşu sinirlerle ilişkinin detaylı görüntülenmesi
Tedavi Seçenekleri
- Takip ve Gözlem: Asemptomatik vakalarda 6 aylık kontroller
- İlaç Tedavisi: Enfeksiyon varlığında antibiyotik ve antienflamatuarlar
- Cerrahi Çözümler:
- Lazerle Diş Eti Açma: Kısmen gömük dişlerde
- Ortodontik Çekim: Köpek dişlerinde braketlerle sürdürme
- Cerrahî Çekim: Tam gömük dişlerde kemik kaldırılarak çıkarma
Ameliyat Süreci
- Hazırlık: Lokal anestezi veya sedasyon uygulanması
- Diş Eti Flebi: Kemik erişimi için diş etinin kaldırılması
- Kemik Kaldırma: Gömük diş üzerindeki kemik dokusunun temizlenmesi
- Dişin Bölünmesi: Komplike köklerde dişin parçalara ayrılması
- Dikiş: İyileşmeyi hızlandıran kendiliğinden eriyen dikişler
İyileşme Döneminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İlk 24 Saat: Buz uygulama ve kanamayı kontrol için gazlı bez basısı
- Beslenme: Yumuşak gıdalar (yoğurt, püre) ve sıvı diyet
- Temizlik: 48 saat sonra tuzlu su gargarası
- Kaçınılması Gerekenler: Sigara, pipet kullanımı ve şiddetli tükürme
- Kontrol: Dikişlerin alınması veya enfeksiyon kontrolü için 1 hafta sonra muayene
Olası Riskler
- Geçici Uyuşukluk: Alt çene sinir hasarı (genellikle 3-6 ayda düzelir)
- Alveolit: Kuru soket olarak bilinen ağrılı komplikasyon
- Sinüs Perforasyonu: Üst çene cerrahisinde nadir görülen durum
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
- Kontrol edilemeyen kanama
- 48 saati aşan yüksek ateş
- Yutkunma güçlüğü veya nefes darlığı
- Şiddetli ağrının ağrı kesicilerle geçmemesi
Gömülü diş tedavisi, ağız cerrahisi uzmanı tarafından planlanmalıdır. Erken müdahale, diş kaybı ve çene kemiği erimesi gibi ciddi sorunları önleyebilir.
