İkili tarama testi, gebeliğin 11-14. haftaları arasında yapılan ve Down sendromu gibi kromozomal anormalliklerin riskini değerlendiren bir tarama yöntemidir. Bu testte serbest beta HCG ve PAPP-A değerleri ölçülürken, bebeğin ense kalınlığı (NT) ultrasonla değerlendirilir. Beta HCG değerleri, testin en kritik bileşenlerinden biridir ve gebelik haftasına göre değişkenlik gösterir.

Beta HCG Nedir?
Beta HCG (İnsan Koryonik Gonadotropin), gebelik oluştuktan sonra plasenta tarafından üretilen bir hormondur. Gebeliğin erken döneminde hızla yükselir ve idrarda veya kanda ölçülebilir. İkili tarama testinde ölçülen serbest beta HCG, hormonun bağlanmamış formunu ifade eder ve kromozomal anomalilerle ilişkili risk hesaplamalarında kullanılır.

Normal Beta HCG Değer Aralığı
Beta HCG seviyeleri gebelik haftasına göre değişir. İkili tarama testi için ideal ölçüm zamanı 11-14. haftalar arasıdır. Bu dönemde beklenen serbest beta HCG değerleri şu şekildedir:

• 11. Hafta: 1,08 – 6,05 MoM (Multiples of Median)
• 12. Hafta: 0,96 – 5,41 MoM
• 13. Hafta: 0,84 – 4,86 MoM
• 14. Hafta: 0,75 – 4,34 MoM

MoM (Multiples of Median), aynı gebelik haftasındaki sağlıklı gebeliklerin ortanca değerinin katlarını ifade eder. Örneğin 2,0 MoM, ortalamanın iki katı anlamına gelir.

Yüksek veya Düşük Beta HCG Ne Anlama Gelir?

• Yüksek Beta HCG (≥2,5 MoM): Down sendromu (Trizomi 21) riskinde artışa işaret edebilir. Ayrıca çoğul gebeliklerde veya mol gebelik gibi durumlarda da yükselebilir.
• Düşük Beta HCG (≤0,5 MoM): Trizomi 18 (Edwards sendromu) veya trizomi 13 gibi anomalilerle ilişkilendirilebilir. Düşük değerler ayrıca gebelik kaybı riskini de gösterebilir.

Test Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
İkili tarama testi sonucu, beta HCG ve PAPP-A değerlerinin yanı sıra ense kalınlığı (NT) ölçümü ile kombine edilerek bir risk skoru hesaplanır. Örneğin:

• 1/1000’den Düşük Risk: Normal kabul edilir.
• 1/250-1/1000 Arası: Orta risk grubunda ek testler (NIPT veya amniyosentez) önerilebilir.
• 1/250’den Yüksek: Yüksek riskli grupta kabul edilir ve invazif testlerle doğrulama yapılır.

Beta HCG Değerini Etkileyen Faktörler

• Gebelik Haftası: HCG seviyeleri 8-10. haftalarda zirve yapar, sonrasında düşer.
• Anne Ağırlığı: Obezitede beta HCG daha düşük ölçülebilir.
• Sigara Kullanımı: Sigara içen annelerde beta HCG seviyeleri %20-25 daha düşük olabilir.
• IVF Gebelikler: Tüp bebek tedavisiyle oluşan gebeliklerde HCG değerleri farklılık gösterebilir.

Sık Sorulan Sorular

• Beta HCG Değeri Tek Başına Tanı Koydurur mu?
  Hayır. İkili tarama testi bir tarama yöntemidir ve kesin tanı için amniyosentez veya CVS gerekir.
• Değerler Normalken Risk Var mı?
  Evet. Test sonucu düşük risk çıksa bile nadiren anomali görülebilir.
• Yüksek Beta HCG İçin Ne Yapılmalı?
  Detaylı ultrason ve NIPT (Non-invazif Prenatal Test) ile ek değerlendirme yapılır.

Doktora Ne Zaman Başvurulmalı?
Test sonucunuz yüksek risk gösteriyorsa, ense kalınlığı artmışsa veya gebelik haftasına göre beta HCG değerleriniz anormal seyrediyorsa perinatoloji uzmanına yönlendirilirsiniz.