Gebelikte 11-14. haftalar arasında yapılan ense kalınlığı (NT) ölçümü, bebekte olası kromozomal anomalilerin erken tespiti için kritik bir tarama yöntemidir. Bu ölçüm, ikili tarama testinin temel bileşenlerinden biridir ve Down sendromu gibi durumların risk değerlendirmesinde önemli rol oynar.
Ense Kalınlığı (NT) Nedir?
Ense kalınlığı, bebeğin boynunun arka kısmında cilt altında biriken sıvı tabakasının ultrasonla ölçülen milimetrik değeridir. Bu ölçüm, gebeliğin 11. haftasından itibaren başlar ve 14. haftaya kadar yapılabilir. NT’nin normalden yüksek olması, kromozomal veya kalp anomalileri gibi durumların habercisi olabilir.
Ense Kalınlığı Nasıl Ölçülür?
NT ölçümü için transvajinal veya abdominal ultrason kullanılır. Bebeğin baş-popo mesafesi (CRL) 45-84 mm aralığında olduğunda ölçüm yapılabilir. Ultrasonografide bebeğin nötral pozisyonda (baş hafif arkaya eğik) olması ve görüntünün net olması gerekir. Ölçüm, boynun en kalın olduğu noktadan alınır.
Normal Ense Kalınlığı Değerleri
NT değeri, gebelik haftasına ve bebeğin CRL ölçümüne göre değişir. Genel olarak:
- 11. Hafta: 1.3 mm’ye kadar normal kabul edilir.
- 12. Hafta: 1.5-2.0 mm arası beklenen değerlerdir.
- 13. Hafta: 2.0-2.4 mm sınırda kabul edilir.
- 14. Hafta: 2.5 mm ve üzeri yüksek risk olarak değerlendirilir.
Anormal NT Değerleri Ne Anlama Gelir?
NT’nin 3.0 mm’yi aşması durumunda kromozomal anomali riski artar. Bu durumda:
- Down Sendromu Riski: NT artışıyla doğru orantılı olarak risk yükselir.
- Kalp Defektleri: Yüksek NT, fetal kalp anomalileriyle ilişkilendirilebilir.
- Diğer Anomaliler: Turner sendromu veya trizomi 18 gibi durumların şüphesini artırır.
Ek Testler ve İleri Tetkikler
NT ölçümü anormal çıkan gebeliklerde:
- Koryon Villus Örneklemesi (CVS): 11-14. haftalarda plasentadan doku alınarak genetik analiz yapılır.
- Amniyosentez: 16. haftadan sonra amniyon sıvısı incelenir.
- Detaylı Ultrason: Fetal anatomik yapılar detaylıca değerlendirilir.
NT Ölçümünün Doğruluk Oranı
NT ölçümü tek başına Down sendromunu tespitte %70-80 doğruluk sağlar. İkili testle (serum beta-HCG ve PAPP-A) kombine edildiğinde bu oran %85-90’a çıkar. Üçlü veya dörtlü testlerle birlikte kullanıldığında taramanın güvenilirliği daha da artar.
Sık Sorulan Sorular
- NT Ölçümü Zararlı mıdır? Ultrasonografi güvenli bir yöntemdir, radyasyon içermez.
- NT Yüksekse Bebek Kesin Hasta mı? Hayır, yalnızca risk artar. Kesin tanı için CVS veya amniyosentez gereklidir.
- NT Normal Olması Anomali Olmadığını Garanti Eder mi? Hayır, diğer tarama testleriyle desteklenmelidir.
Sonuç
11-14 haftalık NT ölçümü, gebelik takibinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Anormal değerlerde paniğe kapılmadan, detaylı tetkiklerle durum netleştirilmelidir. Unutmayın, yüksek NT her zaman bir sorun olduğu anlamına gelmez, ancak ileri incelemelerle riskler netleştirilmelidir.
