Gebelikte tarama testleri, bebekte olası kromozomal anomalileri (Down sendromu, Trizomi 18 vb.) erken dönemde tespit etmek için kullanılır. İkili, üçlü ve dörtlü testler, bu amaçla en sık başvurulan yöntemler arasındadır. Peki bu testlerin güvenilirlik oranları nasıldır ve hangisi daha doğru sonuç verir?
İkili Test (11-14. Hafta Taraması)
Gebeliğin 11-14. haftaları arasında yapılan bu test, anne kanındaki PAPP-A ve serbest beta-hCG hormonları ile bebeğin ense kalınlığını (NT) ölçer. Down sendromu tespitinde %85-90 hassasiyete sahiptir. Avantajı, erken dönemde sonuç vermesi ve gebelik yaşını netleştirmesidir. Ancak yalnızca Trizomi 21 ve 18’i tarar, diğer anomalileri kapsamaz.
Üçlü Test (16-20. Hafta Taraması)
15-20. gebelik haftalarında uygulanan üçlü test, anne kanındaki AFP, hCG ve uE3 hormonlarını analiz eder. Down sendromunu yakalama oranı %60-70 civarındadır. Nöral tüp defektlerini (spina bifida) tespit edebilmesi önemli bir avantajdır. Ancak yüksek yalancı pozitif oranı (%5-8) nedeniyle gereksiz stres ve ek tetkiklere yol açabilir.
Dörtlü Test (15-22. Hafta Taraması)
Üçlü teste ek olarak inhibin A hormonunun ölçüldüğü bu test, Down sendromunu tespit hassasiyetini %75-80’e çıkarır. Nöral tüp defekti taraması da yapar ve yalancı pozitif oranı üçlü teste göre daha düşüktür (%3-5). Ancak ikili teste kıyasla daha geç dönemde sonuç verir.
Güvenilirlik Karşılaştırması
- Down Sendromu Tespiti: İkili test (%85-90) > Dörtlü test (%75-80) > Üçlü test (%60-70).
- Yalancı Pozitif Oranı: Üçlü test (%5-8) > Dörtlü test (%3-5) > İkili test (%3-4).
- Taradığı Anomaliler: Dörtlü ve üçlü test nöral tüp defektlerini de kapsar, ikili test ise yalnızca kromozomal anomalilere odaklanır.
Hangi Test Ne Zaman Tercih Edilmeli?
- Erken Tarama İsteyenler: İkili test, gebeliğin ilk trimesterinde hızlı sonuç almak isteyenler için idealdir.
- Nöral Tüp Defekti Riski Yüksek Olanlar: Üçlü veya dörtlü test ek bilgi sağlar.
- Kombine Yaklaşım: İkili test + Dörtlü test kombinasyonu, Down sendromu tespit hassasiyetini %95’e kadar çıkarır.
Sonuç Yerine
Hiçbir tarama testi kesin tanı koymaz, yalnızca risk oranını belirler. Yüksek riskli çıkan durumlarda amniyosentez veya NIPT gibi invaziv/gelişmiş testler önerilir. Doktorunuz, yaşınız, aile öykünüz ve mevcut risk faktörlerinize göre size en uygun testi belirleyecektir.
