İkili tarama testi, gebeliğin erken döneminde bebekte kromozomal anomali riskini değerlendiren önemli bir tarama yöntemidir. Bu test, Down sendromu (Trizomi 21) ve Edwards sendromu (Trizomi 18) gibi durumların olasılığını hesaplamak için kullanılır. İşte bu testle ilgili tüm detaylar:
Testin Amacı ve Önemi
İkili tarama testi, anne adaylarına bebeklerinin sağlığı hakkında erken dönemde bilgi veren non-invaziv bir yöntemdir. Diğer tarama testlerine göre daha erken uygulanması, ailelere psikolojik ve tıbbi hazırlık için zaman kazandırır. Testin en kritik avantajı, düşük riski oluşturmadan yüksek riskli gebelikleri işaret edebilmesidir.
Ne Zaman Yapılır?
- İdeal zaman aralığı: Gebeliğin 11-14. haftaları arası
- Alt sınır: Bebeğin baş-popo mesafesinin (CRL) 45 mm’den büyük olması
- Üst sınır: CRL’nin 84 mm’yi geçmemesi
Testin Bileşenleri
- Ultrason Ölçümü:
- Ense kalınlığı (NT): Bebeğin boynunun arkasındaki sıvı birikiminin milimetrik ölçümü
- Burun kemiği değerlendirmesi: Kromozomal anomalilerde burun kemiği gelişmeyebilir
- Anne Kan Testleri:
- Serbest β-hCG: Plasenta tarafından üretilen hormon
- PAPP-A: Plasental protein
Risk Hesaplama Nasıl Çalışır?
Test sonucu üç faktörün kombinasyonuyla belirlenir:
- Anne yaşı (35 yaş üstü riski artırır)
- NT ölçüm değerleri
- Kan markerlarının seviyeleri
Bu veriler özel yazılımlarla analiz edilerek 1/250, 1/1000 gibi risk oranları hesaplanır.
Sonuçlar Nasıl Yorumlanır?
- Düşük Risk (Örneğin 1/1000): Anomali olasılığı çok düşük kabul edilir. Rutin takip yeterlidir.
- Yüksek Risk (1/50 veya 1/250): Kesin tanı için ileri testler önerilir:
- CVS (Koryon Villus Örneklemesi): 11-13. haftalarda plasentadan doku alınması
- Amniyosentez: 16-20. haftalarda amniyon sıvısı örneği
Testin Doğruluk Oranları
- Down sendromu tespit hassasiyeti: %85-90
- Yanlış pozitif oranı: %5
- Edwards sendromu tespit oranı: %60-80
Sınırlamalar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kesin tanı koydurmaz, sadece risk tahmini yapar
- Çoğul gebeliklerde güvenilirlik azalır
- Obez annelerde kan markerları düşük çıkabilir
- Sonuçlar laboratuvar referans aralıklarına göre değişebilir
Test Öncesi Hazırlık
- Açlık veya özel diyet gerektirmez
- Ultrason için mesanenin dolu olması önerilir
- Anne-baba aile öyküsü (diyabet, genetik hastalıklar) paylaşılmalıdır
Sık Sorulan Sorular
- Test zararlı mı? Kesinlikle hayır, anne veya bebeğe fiziksel risk oluşturmaz.
- Negatif sonuç garantili mi? Hayır, düşük risk anomali olmadığı anlamına gelmez.
- Kaçırılan test için alternatif? Üçlü/dörtlü tarama testleri 16-20. haftalarda yapılabilir.
Ücret ve Uygulama Koşulları
- SGB kapsamında ücretsiz uygulanır
- Özel hastanelerde ücret değişkenlik gösterir
- Sonuçlar genellikle 3-7 iş gününde verilir
İkili tarama testi, gebelik takibinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Sonuçların kadın doğum uzmanıyla detaylı değerlendirilmesi ve gerektiğinde genetik danışmanlık alınması önerilir.
