Sırt Fıtığı

Sırt Fıtığı (Torakal Disk) Nedir?

Torakal disk hernisi halk arasında sırt fıtığı olarak bilinen bir hastalıktır. Çok nadir meydana gelen ama meydana gelince de inanılmaz derecede kendini belli eden bir hastalık türüdür. 

Sırt ağrısı yan ağrı dışında belden aşağıda bulunan bütün sinirleri etkileyebilen hatta felce kadar götürebilen ciddi bir rahatsızlıktır.

Bel fıtığı gibi sadece bacak ağrısı yapıp kendini gösteren veya boyun fıtığı gibi kol ağrılarına neden olup ilerleme dönemlerini sinsi gösteren bir hastalık değildir. Sırt fıtığı çok ciddi ve akik bir şekilde meydana gelir.

Sırt bölgesi olarak bilinen torakal bölgesinde 12 tane omur kemiği mevcuttur. 

Bu omur kemiklerinin arasında kıkırdak dokunun travma benzeri faktörler de daha belirgin olan oynaklık ve o bölgedeki ani travmanın izi olarak kıkırdağın yıpranması omuriliğe baskı yapması sonucunda sırt fıtığı meydana gelir.

Sırt fıtığının tedavisinde klasik mikro cerrahi teknik kullanılır. Sırt fıtığı ameliyatı boyun fıtığı veya bel fıtığına göre çok daha farklıdır. 

Sırt fıtığında bazen arka taraftan açıp stabilizasyon bile yapmak gerekebilir ama genellikle mikro cerrahi tekniğinin uygulandığı fakat bel fıtığındaki gibi ortadan girerek değil yanda girerek kaburga kemiklerinin yan kısmında bulunan eklemler alınarak yapılması gereken riskli ve oldukça önemli bir ameliyattır.

Mikro cerrahi tekniğinde riskin en önemli nedeni omuriliği bu bölgede çok sıkı bir lif demeti şeklinde aşağıya inmesi ve o alanın çok dar olmakla birlikte sıkışık olmasına bağlıdır. 

Bu bölgedeki fıtığın alanımı esnasında en ufak bir temas omurilikte meydana gelebilecek hasarın göstergesidir. Bundan dolayı riskli ve önemli bir hastalıktır. Özellikle belden aşağı hissizlik hatta felç ile sonuçlanabilir.

Sırt fıtığı tüm fıtık çeşitlerinin arasında yüzde birlik bir dilimi kapsar. Tedavisi sonucunda ise %100’luk gibi çok önemli bir oran ile iyileşme gösteren bir hastalık türüdür.

Sırt Fıtığı Belirtileri Nelerdir?

Kişide daha önce nadir görülen sırt ağrılarının sıklığı, şiddeti ve süresinin artması sırt fıtığının bir belirtisidir. Bununla birlikte bel kısmına tek veya iki yandan inen ağrı şikâyeti sırt fıtığının habercisidir. 

Meydana gelen bu ağrı yanıcı ve batıcı bir ağrıdır. Bazı durumlarda ise meydana gelen bu ağrı kasılma ve gerilme şeklinde ortaya çıkabilir.

Hastada gözlemlenen bu ağrı öksürme, hapşırma, ıkınma gibi durumlarda şiddetlenerek can yakan bir hal alır.

Sırt fıtığının bir diğer belirtisi ise kişinin bacak kısmında meydana gelen uyuşma, karıncalanma, hissizlik gibi şikayetlerdir. 

Bacaklarda meydana gelen gerilme veya kasılma hissi kişinin yürümesini oldukça kısıtlamak ile beraber kişinin yürümeye devam etmesin halinde kasılma hissi daha çok şiddetlenir. Bunun sonucunda ise kişi adım atmayacak hale gelir.

Bir diğer sırt fıtığı belirtisi ise gece bacaklara kramp girmesidir.

Sırt fıtığının en önemli ve en dikkat edilmesi gereken belirtisi ise ayaklarda güç kaybı ile birlikte kişinin idrarını tutamayıp kaçırmasıdır. Kişinin ayaklarında güç kaybıyla birlikte idrar kaçırması oldukça önemli ve hemen müdahale gerektiren belirtilerdir.

Sırt Fıtığı Nedenleri Nelerdir?

Omur kemiklerinin arasında kıkırdak dokunun travma benzeri faktörler de daha belirgin olan oynaklık ve o bölgedeki ani travmanın izi olarak kıkırdağın yıpranması omuriliğe baskı yapması sonucunda sırt fıtığı meydana gelir.

Kişide daha önce nadir görülen sırt ağrılarının sıklığı, şiddeti ve süresinin artması sırt fıtığının bir belirtisidir. Bununla birlikte bel kısmına tek veya iki yandan inen ağrı şikayeti sırt fıtığının habercisidir.  

Bazı durumlarda meydana gelen bu ağrı kasılma ve gerilme şeklinde ortaya çıkabilir. Bu ağrılara neden olan sırt fıtığının asıl nedeni diskin zedelenmesidir.

Diskin zedelenmesine ise şu faktörler neden olmaktadır:

• Aşırı kilo alımı
• Ağır yük kaldırmadan kaynaklı anı gerilimler
• Yaşanılan travma benzeri faktörlerin neden olduğu izlerden kaynaklı kıkırdağın yıpranması
• Yaşlanma gibi faktörler sırt fıtığının oluşmasını sağlar.

Sırt Fıtığı Teşhisi 

Sırt fıtığı santral (merkezi), lateral (yan yerleşimli) ve sentrolater olarak üç tipte meydana gelebilir. Merkezi yerleşimli fıtıklarda fıtığın boyutu küçük ise sırt ağrılarını, fıtığın boyutu büyük ise nörolojik bozukluklar şeklinde belirtiler verir. 

Fıtığın boyutu çok büyük ise felce yol açabilir. Yan yerleşimli fıtıklarda ise omuriliğin yan kısmında bulunan  sinir kökleri hasar göreceğinden dolayı göğüs duvarı kısmında ağrılar meydana gelecektir. 

Bu faktörler göz önünde bulundurularak hasta olan kişi doktoruna tanı koyma işlemini kolaylaştırmak için şikayetlerini detaylı bir şekilde dile getirilmelidir. 

Doktorunuz şikayetlerinizi detaylı bir şekilde dinledikten sonra fiziki muayene de bulunacaktır. 

Fiziki muayene sırasında doktorunuz travma yaşayıp yaşamadığını sorabilir. Çünkü herhangi bir kaza sonucu omurga zarar görmüş olabilir. Fiziki muayene de sırt hareketleri, bacaklardaki kas kuvveti, ve refleks muayenesi yapılacaktır. 

Özellikle bacaklardaki kas kuvvetinin incelenmesinin nedeni eğer kişide sırt fıtığı mevcut ise ve bu fıtık ilerlemiş durumda ise kişi ayakta durmada, yürümekte büyük sıkıntılar yaşayacaktır. 

Şikayetlerinizi detaylı anlatımı de doktorunuzun fiziki muayene sonucunda sırt fıtığı olup olmadığınızı değerlendirecektir. 

Doktorunuz tanı koyma işleminden tam emin olmak adına röntgen filmi, Torakal MRG (sırt emarı), bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yönetmenlerinden yararlanmak isteyebilir.

• Görüntülenme Yöntemleri: Tanı koyma sırasında doktorunuzun en çok korktuğu şey hastada geri dönüşümü olmayan hasarın olmasıdır. Bu faktör hastanın fonksiyon kayıpları ile kendini belli edecektir. Ama emar çekilerek sırt bölgesindeki fıtığın kanaldaki omurilik zedelenmesi ve bu zedelenmeye bağlı omuriliğin içinde bulunan lif demetinin giderek incelenmesi ve artık aşağı doğru fonksiyon götürememesi, yetirememesi anlamına gelir.  Bu faktörlerin meydana gelip gelmediğinden emin olmak adına doktorunuz görüntülenme yöntemlerinden yararlanacaktır. Bu faktörleri de göz önünde bulundurduğumuzda sırt fıtığının oldukça riskli ve önemli bir hastalık türü olduğu görülmektedir.

Sırt Fıtığı Tedavisi

Sırt fıtığı ilerlemiş durumda ise ve kalıcı çözüm isteniliyorsa tedavisi oldukça zordur. Bu durumun en büyük nedeni sırt fıtığı ameliyatını yapabilecek cerrah sayısı oldukça az olmasıdır. 

Çünkü oldukça riskli bir ameliyattır. Özellikle mikrocerrahi yapmayan bir cerrah asla ameliyat önerisinde bulunup ameliyata yanaşmaz. 

Sırt fıtığı tedavisi cerrahi müdahale, vidalama tekniği ve fıtık ilerlememiş ise fizyoterapist eşliğinde belli başlı sırt fıtığı egzersizleri şeklinde yapılır. 

• Cerrahi müdahale: Sırt fıtığı ameliyatı oldukça riskli ve tehlikelidir. Bundan kaynaklı olarak sırt fıtığı ameliyatı yapan kişi sayısı oldukça azdır. Bu tür ameliyatlar mikrocerrahi veya endoskopi ile yapılır. bazı durumlarda hem endoskopi hem de mikrocerrahi aynı zaman diliminde kullanılabilir. Endoskopi işlemi ile yan fıtıktan yan temizleme işlemi yapılırken mikroskop işlemiyle ise yüksek hızlı çalışan turlarla açma işlemi yapılır. Çok riskli olsa da tedavi sonucu pozitif ve yüz güldürücüdür.
• Vidalama Tekniği: Bazı durumlarda omurga cerrahları bu tür fıtıklarda dışarıda vidalama tekniği ile yukarıdaki kemikleri alıp atma şeklinde bir rahatlama sağlayabilir. Bu teknik belli bir zaman dilimi için rahatlama sağlasa da alt kısımda bulunan fıtık alınmadığı sürece kemiklerin atılmasıyla yapılan genişletme kalıcı bir çözüm değildir. Tam bir çözüm yolu ise fıtığın yumuşak veya sert halde iken yandan girilerek mikrocerrahi tekniğiyle güzel bir şekilde traşlanıp çıkarılmalıdır.

Sırt Fıtığı Tedavi Edilmezse 

Sırt fıtığı ilerlemeden erkenden teşhis edilmesi durumunda hem tedavi yöntemi değişir hem de tedavi sonuçları değişecektir. 

Erken teşhis konulup tedavisine başlanan hastalarda daha pozitif sonuçlar alındığını söyleyebiliriz. Fakat fıtık ilerler ve cerrahi operasyon gerektirecek boyutlara gelirse tedavi edilse bile çok riskli bir ameliyat olacağı için sonuçları ağır olabilir.

Sırt fıtığı tedavi edilmezse veya tedavi edilmeye çalışılır pozitif sonuçlar alınmazsa oldukça vahim sonuçlar doğurabilir. Bu tür durumlarda sırt bölgesinin aşağısında felç riski oldukça yüksek orandadır. 

Bunun yanında hastanın idrarını tutamaması, büyük tuvaletini tutamaması, ayak kısmındaki kaslara hiçbir şekilde gücünü iletememesi sonucunda bacak ve ayaklarda hissizlik gibi durumlar meydana gelecektir.

Sırt Fıtığına Ne İyi Gelir?

Kompres uygulamalarla fıtığın ağrısının hafifletilmesi sağlanabilir. Fıtık bölgesini sıcak tutmak ağrılarınızı iyi gelecektir.

Genelde batma şeklinde kendini belli eden fıtık ağrıları sırt bölgesinin sıcak bir yastık ile ısıtılması veya sıcak duş gibi etkenler ağrıya iyi gelerek hafifletmesini sağlayacaktır.

İmkanlar dahilinde ortopedik ve belinizi destekleyen yatakların tercih edilmesi fıtığa iyi gelecektir. Yatma pozisyonu sırt üstü olmalıdır. Yüzüstü yatıldığında ağrıların daha da artmasına yol açabilir.

Özellikle uzun yol yolcusu iseniz dik durmak ve mola verme sıklığını  arttırmak ağrıların şiddetlenmesi engelleyecektir.

Aşırı kilolu iseniz kilolarınız omurgaya yük yükleyeceğinden dolayı fıtık ağrıları meydana gelecektir. Düzenli diyetler eşliğinde vereceğiniz kilolar ağrılarınıza iyi gelecektir.

Sırt Fıtığına Ne İyi Gelmez?

Sırt fıtığı çok nadir meydana gelen ama meydana gelince de inanılmaz derecede kendini belli eden bir hastalık türüdür. 

Sırt ağrısı yan ağrı dışında belden aşağıda bulunan bütün sinirleri etkileyebilen hatta felce kadar götürebilen ciddi bir rahatsızlık olduğunu söyleyebiliriz. 

Yaşın ilerlemesiyle meydana gelme oranı artan sırt fıtığı oluşan kireçlenme ile kendisini belirtiler şeklinde belli eder. Bunun bir nedeni oturma pozisyonumuzdur. Bundan dolayı kambur oturmak sırt fıtığına iyi gelmeyecektir.

Aşırı kilo alımı sonucunda omurgaya yük yükleyeceğinden dolayı aşırı kilo fıtığa neden olabileceği gibi var olan fıtığa da iyi gelmeyecektir.

Sırt Fıtığı Ameliyatı

Her hastalıkta erken teşhis ne kadar önemli ise sırt fıtığından erken teşhis o kadar önemlidir. Çünkü fıtık daha ilk aşamada ise yani yumuşak bir fıtık iken fıtığı mikrocerrahi ile kısmi yandan yaklaşarak endoskopik ameliyatla ya da bir mikroskop yardımıyla mikrocerrahi yöntemiyle fıtığı tedavi edilebiliyor.

1. Fıtığı almak için yandan girilerek o bölgedeki kaburga kemiğinin birleştiği transfer process üstünden bir delik açılır. Bu delik uygulanacak tedavi için oldukça önemli bir adımdır. Açılan delik tıraşlanarak 4-5 milimetrelik bir pencere haline getirilir. 4-5 milimetre çok küçük görürse de mikroskopta bu bölge yaklaşık 40 kat daha büyük görünür.
2. Mikroskobun sağladığı bu büyüklük sayesinde detaylı ve oldukça dikkatli bir şekilde hareket ederek fıtık bölgesi temizlenir. Kullanılan mikro cerrahi aletler sayesinde hiç dokunmadan ilk olarak omurilik üzerindeki ligament temizlenir.
3. Daha sonra omuriliğin altına doğru bir kavis inilir. Omuriliğin alt kısmına inilen bu kavis sayesinde o bölgedeki yumuşak disk mikroskobik aletler yardımıyla çok rahat bir şekilde temizlenir. Temizleme işleminin mikro aletler sayesinde yapabiliyoruz. Bu aletler neredeyse gözle görülemeyecek kadar küçük ince aletlerdir.
4. Omurilik istenilen şekilde temizlendikten sonra o bölgede tekrar fıtığın meydana gelmesi yüzde bir oranında olsa bile fıtığı tedavisinde geç kalınmış ise hard disk dediğimiz sert kavisli parçalar meydana gelmiş olabilir. Bu durum ameliyatı daha da zorlaştırır. Çünkü yumuşak diski yerine sert kemikli parçalar bölgede mevcuttur.
5. Durum böyle olunca kullanılan aletler değişmektedir. Yumuşak dizide kullanılan ince aletler yerini küreklere bırakır. Bu kürekler iğne oyası büyüklüğündedir. Bu küreklerle sert disk alınmaya çalışılır. Bütün bu işlemleri yapılırken omuriliğe temas edilmemesi oldukça önemlidir. Yumuşak fıtık ameliyatı bir saat kadar sürüyorsa sert yapılı fıstık ameliyatı 3 saat kadar sürebilir. Sürenin uzaması demek meydana gelebilecek felç riski oranı artıyor demektir. Bundan dolayı erken teşhis oldukça önemlidir.

Sırt Fıtığı için Hangi Doktora Gidilmeli?

Sırt bölgesi olarak bilinen torakal bölgesinde 12 tane omur kemiği mevcuttur. Bu omur kemiklerinin arasında kıkırdak dokunun travma benzeri faktörlerin neden olduğu kıkırdağın yıpranması omuriliğe baskı yapması sonucunda sırt fıtığı meydana gelir. 

Sırt fıtığı belirti olarak çok net bir etki gösterir. Kişide daha önce nadir görülen sırt ağrılarının sıklığı, şiddeti ve süresi artarak kendini gösterir. 

Ayrıca bel kısmına tek veya her iki yandan ağrılar girebilir. Bu ağrılar hapşırma, öksürme, ıkınma gibi durumlarda şiddetlenerek artar.

Kişide bu ağrılarla birlikte bacaklarda uyuşma, karıncalanma, hissizlik gibi belirtiler meydana gelebilir. 

Bu tür belirtilerin gözlemlenmesi durumunda hemen en yakın hastanenin Beyin Sinir Cerrahisi polikliniğinde bulunan beyin sinir cerrahi uzmanına muayene olmalıdır.