Böbrek sancısı, genellikle bel bölgesinde ani başlayan şiddetli ağrıyla kendini gösteren ve acil müdahale gerektiren bir durumdur. Bu ağrı çoğunlukla böbrek taşı kaynaklı olsa da enfeksiyonlar veya diğer ürolojik sorunlardan da kaynaklanabilir.
Böbrek Sancısının Başlıca Nedenleri
- Böbrek Taşları: Kalsiyum, oksalat veya ürik asit kristallerinin birikmesiyle oluşan sert yapılar.
- İdrar Yolu Enfeksiyonları: Böbreklerde (piyelonefrit) iltihaplanma.
- Böbrek Kistleri veya Tümörleri: Kistik oluşumlar veya anormal doku büyümeleri.
- Böbrek Travması: Kazalar veya darbeler sonucu doku hasarı.
- Üreter Darlıkları: İdrar kanalının daralması.
Belirtiler ve Eşlik Eden Semptomlar
- Belin bir yanında bıçak saplanır tarzda keskin ağrı
- Ağrının kasıklara veya karına yayılması
- Bulantı ve kusma
- İdrarda kan (hematüri) veya bulanıklık
- Ateş ve titreme (enfeksiyon varlığında)
- Sık idrara çıkma ihtiyacı
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Böbrek bölgesine hafif vuruşla hassasiyet testi (CVA hassasiyeti).
- Laboratuvar Testleri: İdrar tahlili (lökosit, eritrosit), kan testleri (kreatinin, üre).
- Görüntüleme: Ultrason, BT ürografi veya IVP (ilaçlı böbrek filmi).
- 24 Saatlik İdrar Analizi: Taş oluşum risk faktörlerinin belirlenmesi.
Tedavi Yaklaşımları
- Medikal Tedavi:
- Ağrı kesiciler (diklofenak i.m.)
- Antispazmodikler (hiyosin)
- Antibiyotikler (enfeksiyon varlığında)
- Taş Kırma Yöntemleri:
- ESWL (vücut dışından şok dalgası)
- Üreteroskopi (endoskopik girişim)
- Cerrahi: Büyük taşlarda perkütan nefrolitotomi (PCNL).
Acil Durumlar ve Doktora Başvuru Zamanı
Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna gidilmelidir:
- Ağrının ağrı kesicilerle geçmemesi
- İdrar çıkışının durması
- Yüksek ateş (39°C üzeri)
- Şiddetli bulantıyla sıvı kaybı
Korunma ve Önleyici Tedbirler
Günde 2-3 litre su tüketimi en etkili korunma yöntemidir. Diyetle tuz ve hayvansal protein alımının sınırlanması, oksalattan zengin ıspanak ve çilek gibi gıdaların kontrollü tüketilmesi önerilir. Düzenli egzersiz ve ideal kilonun korunması taş oluşum riskini %45’e varan oranda azaltır.
Böbrek Sağlığını Destekleyen Beslenme Önerileri
Limonata (sitrat içeriğiyle taş oluşumunu engeller), kefir ve yoğurt gibi probiyotikler, lifli gıdalar böbrek fonksiyonlarını destekler. Kola ve gazlı içeceklerden uzak durulmalıdır.
