Mikrocerrahi Nedir?
Mikrocerrahi ameliyat, milimetrik boyutta olan sinirlerin ve damarların onarımında mikroskobu kullanılarak gerçekleştirilen cerrahi işlemlere mikrocerrahi uygulama denir.
Mikrocerrahi ameliyat mikroskobu kullanılarak gerçekleştirilen cerrahi işlemlere mikrocerrahi uygulama denir. Özellikle de milimetrik boyutta olan sinirlerin ve damarların onarımı noktasında başarı oranını yükseltmekte ve bugün bu alanda gerçekleştirilen onarım işlemlerinin vazgeçilmez yöntemi olmaktadır.
Mikrocerrahi tekniği için kullanım alanları kısaca şu şekilde sınıflandırılabilir:
- Replantasyon (Cerrahi şekilde vücutta kopan bir parçanın fonksiyonunu tekrar kazandırmak için bütün yapılarla birlikte yeniden onarımı),
- Transplantasyon (Organ nakli),
- İnfertilite (kısırlık) cerrahisi,
- Serbest doku aktarımı,
- Periferik (Çevresel damar hastalıkları) sinir cerrahisi.
Mikrocerrahi, insan vücudunda doktorların çıplak göz ile müdahalede bulunamayacakları kadar küçük olan yapılar üzerinde cerrahi girişimlerde bulunmasını sağlayan teknik olarak açıklanabilir. Bu mikrocerrahi yöntemiyle yapılan cerrahi girişimlerde, büyütücü optik gözlükler ve özel ameliyat mikroskopları kullanılarak ameliyat gerçekleşir.
Mikrocerrahi ameliyatı uygulanırken mikro yapılar üstünde meydana gelen sorunların giderilmesi amacıyla özel şekilde üretilmiş olan cerrahi aletler kullanılır. Cerrah, bu cerrahi aletler sayesinde 1 mm boyuttan küçük olan sinir ve damar gibi yapılar üzerinde meydana gelen hasarlanmaları onarabilir. Bu noktada beyin ve sinir cerrahi alanı, göz hastalıkları, üroloji birimi ve daha çok da el cerrahisi gibi tıbbi branşlarda sık şekilde başvurulan bir tekniktir.
Bu mikrocerrahi yöntemi ile damarlar üzerinde kan akışının sürekliliğinin sağlanması, edinsel ya da doğumsal şekilde var olmuş fonksiyon ve şekil bozuklukları, yaralanmış sinir ve damarların onarılması gibi sorunlarda müdahalede bulunulur.
Mikrocerrahi Yöntemiyle Yapılan Ameliyatlar
Mikrocerrahi ameliyatlar, çok farklı alanlarda gerçekleştirilebilir. Bu noktada mikrocerrahi yönteminin kullanıldığı çok sayıda sağlık sorunundan bahsedilebilmektedir. Birkaç tanesi üzerinden örnek verilecek olursa mikrocerrahi yöntemi kullanılan ameliyatlar arasında şunlar sıralanabilir:
- Mikrocerrahi fıtık ameliyatı: Farklı bölgelerdeki fıtık sorunlarında yapılabilmektedir. Buna göre bel fıtığı mikrocerrahi ameliyatı da mikrocerrahi boyun fıtığı ameliyatı da gerçekleştirilebilir. Örneğin; mikrocerrahi ile yapılan bel fıtığı ameliyatlarında 1,5 cm veya 2 cm kadar küçük bir kesiyle operasyon yapılabilmektedir. Bu operasyonlar, genel anestezi altında veya spinal anestezi altında (uyutmadan) gerçekleşir.
- Mikrocerrahi varikosel ameliyatı: Varikosel ameliyatı, mikrocerrahi teknikle yapılabilmektedir. Varikosel mikrocerrahi ameliyatı yapılırken kasık bölgesi üzerinde 2 cm kadar bir kesi açılıp girilir ve kişinin testis damarları üzerine ulaşılır. Ameliyat mikroskobu altında genişlemiş olan toplardamarlar, başka damarlar üzerinden ayrılıp bağlanır.
- Lenfödem mikrocerrahi ameliyatı: Mikrocerrahi yöntemler kullanılarak lenfödem (fil hastalığı) ameliyatı yapılabilir. Bu ameliyatlar, mikrocerrahi metotların kullanılarak hastanın lenfatik damarlarının toplardamarlara yönlendirilmesi şeklinde bir işlemin yapıldığı cerrahi uygulamalardır.
Mikrocerrahi Hangi Durumlarda Kullanılır?
Mikrocerrahi tekniği kullanılan durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Doku ve kas yaralanmaları veya doku/kas kayıplarında,
- Tetik parmağı ve başparmak kopmalarında,
- Avuç içi bölgesi yaralanmaları ve aynı bölge üzerinde meydana gelen kopmalarda,
- El kopmalarında,
- Bir veya daha çok parmakta meydana gelen amputasyonlarda (bir uzvun kesilmesi),
- Parmakların uç eklem bölümünde meydana gelen amputasyonlarda,
- Ezilmelerde,
- Çocuklarda yaşanan amputasyonlarda,
- Dirsek üzerinde meydana gelen kopmalarda,
- Tendon onarımı işlemlerinde,
- Sinirler ve damarlarda meydana gelen kesilerde,
- Avülsiyon kırığı şeklinde ifade edilen tendonların kemik üstünde olan bağlantı noktası ile beraber kopması durumlarında,
- Sinir veya tendon nakli gerekli olan yaralanmalarda,
- Kemiğin ve bu bölümü besleyen damarların, beraberce vücutta başka bir bölgeye nakledilmesi durumlarında,
- Kas iskelet sistemi üzerinde mevcut bulunan tümörlerin çıkarılmasında,
- Dirsek veya elde oluşan sinir sıkışmalarına bağlı şekilde yaşanan rahatsızlıkların tedavi edilmesinde,
- Kas, deri ve damar dokunun kompozit olarak (bir araya gelerek) kişinin vücudunda başka bir yere nakledilmesi durumlarında bu yöntem kullanılabilir.
Mikrocerrahi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Mikrocerrahi ameliyatı yapılışı ile ameliyat sahası üzerinde büyütme sağlanarak çalışılabilmekte ve bu da cerrahların işini kolaylaştırmaktadır. Bu noktada mikrocerrahi yöntemle yapılan çok sayıda ameliyattan ve sağlık sorunundan bahsedilebilir. Dolayısıyla bu ameliyatın yapılışı ile ilgili adımlar da buna göre değişecektir. Ancak genel olarak mikrocerrahi tekniği kullanılan ameliyatlarda tıbbi prosedür ve işleyiş şu şekilde özetlenebilir:
- Bu teknikte mikrocerrahi mikroskobu (ameliyat mikroskobu) kullanılır.
- Kullanılan mikroskop cihazlar sayesinde hastada ameliyat edilecek olan saha büyütülür.
- Bu sayede çok önce yapıdaki sinir, damar gibi dokuların ayrıntılı bir görünümü yakalanır.
- Bu alanda uzmanlaşmış deneyimli cerrahlar, gözle anlaşılması zor noktalarda mikrocerrahi tekniğiyle detaylı bir tıbbi çalışma yapar.
- Kazaya uğramış olan organların fonksiyonları söz konusu olduğunda, hasar görmüş olan sinirlerin bu mikrocerrahi teknikler ile tamir edilmesi, çok daha başarılı sonuçların alınmasını sağlar.
Mikrocerrahi Ameliyatları Sonrası
Mikrocerrahi ameliyatı sonrası hastanın hem iyileşme süreci hem de buna bağlı olarak normal hayatına dönmesi, dikkat edilecek bazı noktalara bağlıdır. Bu noktada hem dikkat edilmesi gereken hem de ameliyat sonrası süreci ilgilendiren konular şu şekilde sıralanabilir:
- Mikrocerrahi ameliyatı sonrası, özellikle de mikrocerrahi bel fıtığı ameliyatı söz konusu ise hastaya bel egzersizleri yapması önerilir. Hatta iyileşme sürecinin desteği açısından bu çok önemlidir.
- Ayrıca ameliyat sonrası egzersiz yapılması açısından (özellikle kaslarla ilgili ameliyatlar sonrasında) kasların kuvvetlenmesi amacıyla bir fizyoterapist desteği alınması da önerilir. Çünkü iyi ve kaliteli bir fizik tedavi süreci, hastanın operasyon sonrası iyileşme süreci açısından çok önemlidir.
- Aynı zamanda bu mikrocerrahi tekniğinde operasyonda detaylı bir görüntü elde edilebilir. Bu sayede de ameliyatlarda küçük kesiler atılabildiğinden dolayı ameliyat sonrası iyileşme durumu da çok daha hızlı gerçekleşmektedir.
- Mikrocerrahi tekniği ile ameliyat yapılan hastalar, ameliyat sonrasında genel olarak 12 saat kadar dinlendirilmektedir. Ayrıca aynı gün içerisinde taburcu edilmeleri de söz konusu olabilir.
- Ameliyat sonrası ağrı hissi en az seviyededir; çünkü bu yöntemle yapılan ameliyatlarda çok küçük kesiler açılır.
- Hastanın ameliyat sonrası günlük yaşantısına dönmesi, günlük rutinlerini gerçekleştirmesi, çok kısa sürede olabilmektedir.
Mikrocerrahi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Mikrocerrahi varikosel ameliyatı ne kadar sürer?
Mikrocerrahi varikosel ameliyatı, mikroskobik şekilde gerçekleştirilir. Bu operasyon hastanın kasık bölgesinden uygulanır. Ortalama olarak ameliyat süresi ise 30 dakika kadar olmaktadır. Ameliyat sonrası ise hasta aynı gün içerisinde hastaneden taburcu edilebilir. Kısa sürede tamamlanan bu operasyon ardından hastanın sperm değerleri üzerinde ise %50 ila %60 oranda bir iyileşme ve düzelme beklenmektedir.
Mikrocerrahi fıtık ameliyatı ne kadar sürer?
Mikrocerrahi fıtık ameliyatı süresi, hastanın fıtık sorununa (fıtığın durumuna) göre değişiklik gösterebilir. Bu noktada özellikle de bel fıtıkları söz konusu olduğunda öyle bel fıtığı operasyonları vardır ki; yarım saat kadar bir zaman içerisinde tamamlanabilir. Ancak buna karşın saatlerce süren bel fıtığı operasyonları da söz konusu olabilir. Özellikle de nüks bel fıtığı operasyonları diğer ameliyatlara nazaran daha uzun bir zaman almaktadır.
Mikrocerrahi iyileşme süreci ne kadar?
Mikrocerrahi fıtık ameliyatı yapan devlet hastaneleri ve özel hastaneler de vardır. Bu noktada mikrocerrahi fıtık ameliyatı iyileşme süreci hem hastane hem doktor deneyimi hem de fıtığın durumuna bağlı olarak ilerlemektedir. Ameliyat yapılmasının ardından kişi, 12 saat kadar kısa bir zaman boyunca dinlendirilir ve sonrasında hastaneden taburcu edilir. Daha çok da boyun fıtıkları üzerine uygulanan bu mikrocerrahi yöntemi, bir yandan güvenilir bir yandan da iyileşme süresi açısından çok kısa bir zaman gerektiren cerrahi tekniktir. Kişi, 3 gün kadar bir zamanda da hem normal hayatına hem de iş hayatına dönebilir.
Mikrocerrahi ile omurilik kanal daralması sonrası iyileşme süreci nasıldır?
Omurilik kanal daralması mikrocerrahi ameliyatı sonrası iyileşme ortalama 2 hafta olarak düşünülebilir. Hastalar, operasyondan tam 3 saat kadar sonrasında hem yürüyebilir hem de her hareketi rahatlıkla yapabilir. Bu durum, aynı zamanda yaşlı hastalarda operasyon ardından olabilecek ve çok korku veren emboli riskini düşürmek demektir. Ayrıca bu ameliyatların ardından hastalar, aynı gün içerisinde hastaneden taburcu olabilir. Ortalama 15 gün kadar sonra ise hasta, normal yaşantısına döner.