Dış gebelik, embriyonun rahim içi yerine fallop tüpleri, yumurtalık veya karın boşluğu gibi bölgelere yerleşmesiyle ortaya çıkan riskli bir durumdur. Bu süreçte gebelik hormonu olarak bilinen beta HCG seviyelerinin takibi, erken teşhis ve yönetim için kritik önem taşır. İşte dış gebelikte beta HCG artışının nasıl izlendiğine dair detaylar:
Beta HCG Nedir?
Beta HCG (İnsan Koryonik Gonadotropin), gebeliğin başlamasıyla birlikte plasenta hücreleri tarafından üretilen bir hormondur. Sağlıklı bir gebelikte bu hormonun kandaki seviyesi belirli bir hızla artar. Dış gebelikte ise artış hızı ve seviyeleri normalden farklılık gösterir.
Normal Gebelikte Beta HCG Artışı
- Gebeliğin 4. haftasında beta HCG seviyeleri genellikle 5-426 mIU/mL aralığındadır.
- Her 48-72 saatte bir seviyelerin iki katına çıkması beklenir.
- 6-7. haftalarda pik yapar (yaklaşık 10.000-100.000 mIU/mL) ve ardından yavaşça düşmeye başlar.
Dış Gebelikte Beta HCG Nasıl Değişir?
- Yavaş Artış: Beta HCG değerleri 48 saatte %50’den az artar. Örneğin, ilk ölçüm 500 mIU/mL ise iki gün sonra 750 mIU/mL’nin altında kalır.
- Düşük Pik Değer: Sağlıklı gebelikteki gibi yüksek seviyelere ulaşamaz. Genellikle 6.500 mIU/mL’yi geçmez.
- Düzensiz Seyir: Değerler bazen artıp bazen sabit kalabilir veya beklenmedik düşüşler gösterebilir.
Beta HCG Takibi Neden Önemlidir?
- Erken Teşhis: Anormal artış, dış gebelik şüphesini güçlendirir.
- Tedavi Planlaması: Cerrahi veya medikal tedavi seçenekleri, HCG seviyelerine göre belirlenir.
- Takip Süreci: Tedavi sonrası HCG’nin sıfırlanması, gebelik dokusunun tamamen temizlendiğini gösterir.
Beta HCG ile Birlikte Kullanılan Tanı Yöntemleri
- Transvajinal Ultrason: Rahim içinde gebelik kesesinin görülememesi dış gebelik lehinedir.
- Progesteron Testi: Düşük progesteron seviyeleri (genellikle <10 ng/mL) riski işaret eder.
- Tekrarlayan Kan Testleri: 48 saat aralıklarla HCG takibi yapılır.
Dış Gebelikte Risk Faktörleri
- Fallop tüplerinde hasar veya geçirilmiş cerrahi
- Endometriozis
- Önceki dış gebelik öyküsü
- Doğurganlık tedavileri
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Adet gecikmesi sonrası vajinal kanama
- Kasık ağrısı veya karın bölgesinde şiddetli kramp
- Baş dönmesi veya bayılma hissi
Tedavi Seçenekleri
- Medikal Tedavi: Erken evrelerde metotreksat enjeksiyonu ile gebelik dokusunun emilmesi sağlanır.
- Cerrahi Müdahale: Tüp rüptürü (yırtılma) riski varsa laparoskopi uygulanır.
Dış gebelik, zamanında müdahale edilmediğinde hayati risk oluşturabilir. Bu nedenle gebelik şüphesi olan kadınların erken dönemde beta HCG takibi ve ultrason muayenesi yaptırması önerilir.
