Dış gebelik, döllenmiş yumurtanın rahim dışında bir bölgeye (genellikle fallop tüplerine) yerleşmesiyle oluşan ciddi bir sağlık sorunudur. Erken teşhis edilmezse iç kanama gibi hayati risklere yol açabilir. Bu yazıda, dış gebeliğin ultrasonla teşhisi ve ilişkili detayları ele alacağız.

Dış Gebelik Nasıl Oluşur?
Normal gebelikte döllenmiş yumurta rahim iç duvarına tutunur. Ancak fallop tüplerinde tıkanıklık veya yapışıklık varsa embriyo rahim dışında gelişimini sürdürebilir. En sık fallop tüplerinde (%95) görülürken, yumurtalıklar veya karın boşluğu gibi bölgelerde de nadiren ortaya çıkabilir.

Dış Gebeliğin Belirtileri Nelerdir?

• Erken Dönem: Adet gecikmesi, hafif vajinal kanama ve kasık ağrısı.
• İlerlemiş Evre: Şiddetli karın ağrısı, omuz ucunda batma hissi (iç kanama belirtisi), baş dönmesi ve bayılma.
  Bu belirtiler varsa acilen sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Ultrasonla Teşhis Nasıl Yapılır?
Dış gebeliğin kesin teşhisi için transvajinal ultrason altın standarttır. Bu yöntemde:

• Rahim içi boşluğunda gebelik kesesinin olmaması,
• Fallop tüplerinde kitle veya serbest sıvı (kanama belirtisi) görülmesi tanıyı destekler.
  Beta HCG değerleriyle birlikte değerlendirme yapılır. Beta HCG 1500-2000 IU/mL’yi aştığı halde rahim içi gebelik görülmüyorsa dış gebelik şüphesi artar.

Kimler Risk Altında?

• Geçirilmiş pelvik enfeksiyon veya cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü,
• Önceki dış gebelik vakaları,
• Tüp bebek tedavisi görenler,
• Sigara kullanımı,
• Rahim içi araç (spiral) kullananlar.

Tedavi Seçenekleri

• Medikal Tedavi: Erken evrede metotreksat enjeksiyonu ile embriyo gelişimi durdurulabilir. Beta HCG seviyeleri düşükse ve hasta stabilse bu yöntem tercih edilir.
• Cerrahi Müdahale: Laparoskopi veya laparotomi ile gebelik dokusu çıkarılır. Tüpün korunup korunmayacağı duruma göre karar verilir.

Sık Sorulan Sorular

• Dış gebelik tekrarlar mı? Evet, tekrar riski %10-15 arasındadır.
• Ultrason kaçıncı haftada belli eder? Genellikle 5-6. gebelik haftalarında transvajinal ultrason ile tespit edilebilir.
• Beta HCG düşer mi? Dış gebelikte Beta HCG genellikle yavaş yükselir veya plato çizer.

Doktor Kontrollerinin Önemi
Erken gebelik döneminde düzenli takip, dış gebeliğin zamanında teşhisini sağlar. Anormal kanama veya ağrı durumunda vakit kaybetmeden ultrason ve kan testi yaptırılmalıdır.