Dış gebelik, döllenmiş yumurtanın rahim dışında bir yere (genellikle fallop tüpüne) yerleşmesiyle oluşan ve acil müdahale gerektiren ciddi bir durumdur. Tedavi edilmediğinde iç kanama, organ hasarı hatta hayati risk oluşturabilir. Bu yazıda, dış gebeliğin anneye zarar verme sürecini ve kritik belirtileri detaylıca ele alacağız.

Dış Gebeliğin Riskli Hale Geldiği Durumlar
Dış gebelik, embriyonun büyüdükçe yerleştiği dokuyu yırtmasıyla ani iç kanamaya yol açabilir. Bu durum genellikle 6-8. gebelik haftaları arasında gerçekleşir. Fallop tüpünün yırtılması, karın içine yoğun kanamanın başlamasına neden olur. Acil cerrahi müdahale gerektiren bu tablo, annenin hayatını tehdit edebilir.

Erken Belirtiler ve Tehlikenin Sinyalleri
Dış gebeliğin ilk evrelerinde adet gecikmesi, hafif vajinal kanama ve kasık ağrısı gibi normal gebelik belirtilerine benzer semptomlar görülebilir. Ancak aşağıdaki belirtiler ortaya çıktığında risk artmış demektir:

• Şiddetli Tek Taraflı Karın Ağrısı: Özellikle bir tarafta yoğunlaşan keskin ağrı.
• Omuz Ağrısı: İç kanamanın diyaframı irritasyonu sonucu oluşur.
• Baş Dönmesi veya Bayılma: Kan kaybına bağlı tansiyon düşüklüğünün işareti.
• Soluk Cilt ve Hızlı Nabız: Şok tablosunun erken bulguları.

Teşhis Yöntemleri ve Zamanlama
Dış gebelik şüphesinde beta HCG hormon seviyeleri ve transvajinal ultrason birinci basamak tanı araçlarıdır. Beta HCG değerinin 1500 IU/mL üzerinde olmasına rağmen rahim içinde gebelik kesesinin görülmemesi tanıyı destekler. Erken teşhis için gebeliğin 5-6. haftalarında ultrason kontrolü hayati önem taşır.

Tedavi Seçenekleri ve Acil Müdahale

• Medikal Tedavi: Erken evrede (embriyo kalp atımı yoksa) metotreksat enjeksiyonu ile gebelik sonlandırılabilir.
• Cerrahi Müdahale: Tüpün yırtılması durumunda laparoskopik veya açık cerrahi ile hasarlı doku alınır.
• Takip Protokolleri: Beta HCG seviyeleri, tedavi sonrası sıfırlanana kadar düzenli ölçülmelidir.

Komplikasyonlar ve Uzun Vadeli Etkiler
Geç kalınmış vakalarda:

• Fallop tüpü kaybına bağlı infertilite riski artar.
• Tekrarlayan dış gebelik olasılığı %10-15’e yükselir.
• Yoğun kan transfüzyonu gereksinimi doğabilir.

Korunma ve Risk Faktörleri

• Geçirilmiş pelvik enfeksiyon (PID) veya cinsel yolla bulaşan hastalıklar.
• Tüp cerrahisi öyküsü veya endometriozis.
• Sigara kullanımı (tüp hareketliliğini azaltarak riski 2 kat artırır).

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Gebelik testi pozitif çıkan her kadın, vajinal kanama veya anormal ağrı durumunda acilen kadın doğum uzmanına gitmelidir. Özellikle risk faktörü taşıyanlar (geçmişte dış gebelik öyküsü vb.) erken ultrason talep etmelidir.