Dış gebelik (ektopik gebelik), döllenmiş yumurtanın rahim içi yerine fallop tüpleri, yumurtalık veya karın boşluğu gibi bölgelere yerleşmesi durumudur. Acil tıbbi müdahale gerektiren bu durum, erken teşhis edilmezse hayati risk oluşturabilir. İşte dış gebeliğin tedavi sürecine dair bilinmesi gerekenler:
Dış Gebeliğin Belirtileri Nelerdir?
Erken evrelerde belirti vermeyebilir, ancak ilerledikçe şu semptomlar görülebilir:
- Kasık veya karın bölgesinde şiddetli ağrı,
- Vajinal kanama (adet dönemi dışında),
- Baş dönmesi, bayılma hissi,
- Omuz ağrısı (iç kanama belirtisi),
- Gebelik testi pozitif olmasına rağmen ultrasonda rahim içinde gebelik kesesinin görülmemesi.
Teşhis Nasıl Konulur?
- Beta HCG Takibi: Kandaki gebelik hormonu seviyeleri düzenli aralıklarla ölçülür. Normal gebelikte bu değerler 48 saatte bir ikiye katlanırken, dış gebelikte yavaş artış gözlenir.
- Transvajinal Ultrason: Rahim içinde gebelik kesesinin olmaması veya fallop tüpünde kitle görülmesi tanıyı destekler.
- Laparoskopi: Şüpheli vakalarda cerrahi yöntemle doğrudan gözlem yapılır.
Tedavi Yöntemleri
Dış gebeliğin tedavisi, gebeliğin boyutuna, yerine ve hastanın genel durumuna göre belirlenir:
1. İlaç Tedavisi (Methotrexate)
- Kimler İçin Uygundur? Erken evre, fallop tüpünün yırtılmadığı ve Beta HCG değerinin 5000 mIU/mL’nin altında olduğu vakalarda.
- Süreç: Methotrexate adlı ilaç enjeksiyonla verilir. İlaç, gebelik dokusunu küçülterek vücudun emmesini sağlar.
- Takip: HCG seviyeleri haftalık ölçülür. Tedavi başarısızlığında cerrahi müdahale gerekebilir.
2. Cerrahi Tedavi
- Laparoskopik Cerrahi: Fallop tüpünün korunduğu vakalarda gebelik dokusu çıkarılır (salpingostomi).
- Açık Ameliyat (Laparotomi): İç kanama veya tüpün yırtıldığı acil durumlarda tüpün bir kısmı veya tamamı alınır (salpingektomi).
Tedavi Sonrası İyileşme Süreci
- İlaç tedavisinden sonra 3-6 ay gebe kalınmaması önerilir.
- Cerrahi sonrası 1-2 hafta fiziksel aktivite kısıtlanır.
- Psikolojik destek, özellikle tüp kaybı yaşayan hastalar için önemlidir.
Sık Sorulan Sorular
- Dış gebelik tekrarlar mı? Evet, risk %10-15’tir.
- Fallop tüpü alınırsa hamile kalınabilir mi? Diğer tüp sağlıklıysa doğal yolla gebelik mümkündür.
- Tedavi kısırlığa yol açar mı? İleri evre cerrahilerde risk artar, ancak erken müdahale ile üreme yeteneği korunabilir.
Korunma ve Öneriler
- Pelvik enfeksiyonları önlemek için cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunun.
- Sigara kullanımı dış gebelik riskini artırdığından bırakılmalıdır.
- Geçmişte dış gebelik öyküsü varsa erken gebelik takipleri önemlidir.
Dış gebelik, zamanında müdahale edildiğinde başarıyla tedavi edilebilir. Şüpheli belirtilerde vakit kaybetmeden kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulmalıdır.