Bebeklerde gıda alerjisi, bağışıklık sisteminin belirli besinlere karşı anormal tepkisi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Özellikle ek gıdaya geçiş döneminde görülen bu reaksiyonlar, ebeveynlerin dikkatle izlemesi gereken semptomlarla kendini gösterir. İşte bebeklerde gıda alerjisiyle ilgili bilinmesi gerekenler:
Gıda Alerjisinin Yaygın Belirtileri
Bebeklerde alerjik reaksiyonlar genellikle besin tüketiminden birkaç dakika ila iki saat sonra ortaya çıkar. Ciltte kızarıklık, kaşıntı veya kurdeşen en sık görülen erken belirtilerdir. Bazı durumlarda dudakların şişmesi veya göz çevresinde ödem oluşabilir. Sindirim sistemine ait semptomlar arasında kusma, ishal, kanlı dışkı ve karın ağrısı sayılabilir. Solunum yolu etkilenmelerinde hırıltılı nefes, burun tıkanıklığı veya öksürük gözlemlenebilir. Nadir ancak ciddi bir reaksiyon olan anafilaksi ise nefes darlığı, bilinç kaybı ve tansiyon düşüklüğüyle acil müdahale gerektirir.
En Sık Alerjiye Neden Olan Besinler
İnek sütü, yumurta, fıstık, buğday, soya, balık ve kabuklu deniz ürünleri bebeklerde en yaygın alerjenlerdir. Tahıl grubunda pirinç ve yulaf genellikle daha güvenli kabul edilse de her bebekte tolerans farklılık gösterebilir. Alerji riski yüksek ailelerde, ek gıdaya tekli besinlerle ve 3-5 gün arayla başlamak önemlidir.
Teşhis Yöntemleri ve Doktor Kontrolleri
Şüpheli bir reaksiyon durumunda çocuk alerji uzmanına başvurulmalıdır. Deri prick testi veya kan testleri (IgE ölçümü) ile spesifik alerjenler belirlenebilir. Eliminasyon diyeti uygulayarak belirli besinlerin diyetten çıkarılması ve semptomların takibi de tanıya yardımcı olur. Ağır reaksiyon öyküsü olan bebekler için adrenalin oto-enjektörü reçete edilebilir.
Alerji Yönetimi ve Tedavi Yaklaşımları
Alerjik besinin diyetten tamamen çıkarılması temel tedavi yöntemidir. Anne sütü alan bebeklerde, annenin de alerjen gıdalardan kaçınması gerekebilir. Mama ile beslenen bebeklerde hipoalerjenik formüller tercih edilmelidir. Probiyotik takviyeler ve D vitamini desteği, bağırsak bariyerini güçlendirerek alerji riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Korunma Stratejileri ve Ebeveyn Önerileri
Gebelik ve emzirme döneminde annenin dengeli beslenmesi, bebekte alerji gelişimini önlemede etkilidir. Ek gıdaya 6. aydan önce başlanmamalı ve potansiyel alerjenler küçük miktarlarla denenmelidir. Evde hazırlanan taze meyve püreleri, paketli ürünlere göre daha güvenlidir. Alerji öyküsü olan ailelerde, ilk denemelerin hastane ortamında yapılması önerilir.
