Bebeklerde besin alerjisi, bağışıklık sisteminin belirli gıdalara aşırı tepki vermesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Özellikle yaşamın ilk yıllarında sık görülen bu alerjiler, ciltte kızarıklıktan solunum problemlerine kadar çeşitli semptomlarla kendini gösterir. Peki bebeklerde besin alerjisi neden olur ve nasıl önlenebilir? İşte detaylar:
Besin Alerjisi Nedir?
Besin alerjisi, vücudun zararsız bir protein tehdit olarak algılayıp histamin gibi kimyasallar salgılamasıyla ortaya çıkar. Bebeklerde en sık inek sütü, yumurta, fıstık ve buğday gibi gıdalar alerjiye yol açar. Alerjik reaksiyonlar hafif kaşıntıdan hayatı tehdit eden anafilaksiye kadar değişebilir.
Bebeklerde Besin Alerjisi Neden Olur?
- Genetik Yatkınlık: Ailede alerji öyküsü varsa bebekte görülme riski artar.
- Bağırsak Geçirgenliği: Henüz tam gelişmemiş bağırsak bariyeri, büyük proteinlerin kana karışmasına izin verir.
- Erken Katı Gıdaya Geçiş: 6 aydan önce potansiyel alerjen gıdalarla tanışma riski artırır.
- Çevresel Faktörler: Hava kirliliği veya sigara dumanına maruziyet bağışıklık sistemini olumsuz etkiler.
Belirtiler Nasıl Anlaşılır?
- Cilt Reaksiyonları: Yüzde şişme, kurdeşen, egzama benzeri döküntüler.
- Sindirim Sorunları: Kusma, ishal, kanlı dışkı.
- Solunum Zorluğu: Hırıltılı nefes, burun tıkanıklığı.
- Sistemik Tepki: Nadiren tansiyon düşüklüğü ve bilinç kaybı (anafilaksi).
Teşhis Yöntemleri
Deri prick testi veya kan testleri (IgE antikor ölçümü) ile alerjen belirlenebilir. Şüpheli gıdanın diyetten çıkarılıp yeniden verilmesi (eliminasyon-provokasyon testi) de tanıda kullanılır.
Alerjiyi Önleme Stratejileri
- Anne Sütü: İlk 6 ay yalnızca anne sütü verilmesi bağırsak florasını güçlendirir.
- Katı Gıda Zamanlaması: Alerjen gıdalar 6. aydan sonra az miktarda denenmeli.
- Probiyotik Takviye: Bağırsak sağlığını destekleyen probiyotikler riski azaltabilir.
Alerji Tedavisi ve Yönetimi
Alerjik gıdanın diyetten tamamen çıkarılması temel tedavidir. Hafif reaksiyonlarda antihistaminikler kullanılırken, anafilaksi durumunda adrenalin oto-enjektörü hayat kurtarıcıdır.
Emziren Anneler İçin Öneriler
Annenin diyetinden alerjen gıdaları çıkarması, anne sütüyle alerjen geçişini engelleyebilir. Özellikle inek sütü proteini alerjisi varsa süt ürünleri tüketilmemelidir.
