SVT

Supraventriküler Taşikardi (SVT) Nedir?

Supraventriküler taşikardi (SVT) kalbin atım hızının aralıklı olarak normalin üzerine çıkması durumuna verilen addır. 

Paroksismal supraventriküler taşikardi olarak da bilinir. Ritim bozukluklarının en yaygın görülen tipidir.

Supraventriküler Taşikardi (SVT) Belirtileri Nelerdir?

Kalbin kasılması için sinüs düğümü adı verilen özelleşmiş hücrelerin kalp kasına elektrik sinyalleri göndermesi gerekir. SVT’de ise bu gönderilen sinyaller anormal yollardan kalp kasını uyarır. Bu durum kalbin normalden hızlı atmasına yol açar.

Bu durum aralıklı olarak meydana gelebilir. SVT atağı olarak da adlandırılan bu durum birkaç dakika ile birkaç saat arasında değişen sürelerde görülebilir.

SVT belirtileri anksiyete ataklarına benzer özellik gösterir. Belirtileri şunlardır:

• Kalp çarpıntısı: Kalp atışlarının kişiyi rahatsız edecek biçimde hızlanmasına denir. SVT’li hastalarda en sık görülen belirti kalp çarpıntısıdır.
• Nabzın hızlanması: Kalp atımlarını hızlanmasına bağlı olarak görülür. Bilekten veya boyundan hissedilebilir derecede bir artış söz konusudur.
• Göğüs kafesinde sıkışma ve ağrı hissi: Kalp atışlarının hızlanmasına bağlı olarak kalbe normalden daha az kan ve oksijen gelmesiyle oluşur. 
• Nefes kesilmesi
  
• Baş dönmesi: Beyne giden kan miktarının azalması sonucu görülebilir. Bazı ciddi vakalarda bu durum bayılmaya yol açabilir.
• Terleme: Sempatik sistemin aktif hale geçmesi sonucu görülür. Kişiyi rahatsız edecek derecede soğuk terlemeler olabilir.

İlk defa SVT atağı yaşayan hastalar, belirtilerini kalp krizi ile karıştırabilirler. Göğüs ağrısı yaygın olan hastalar vakit kaybetmeden acil servise başvurmalıdır.

Supraventriküler Taşikardi (SVT) Nedenleri Nelerdir?

Kalp temel olarak iki taraflı, elektrik sinyalleriyle çalışan bir pompadır. Kasılması ve görevini düzgün yerine getirebilmesi için elektrik sinyallerinin birbiriyle uyumlu olarak kalp kaslarına götürülmesi gerekir.  Bu elektrik sinyalleri kalbin sağ kulakçığında bulunan sinüs düğümü adı verilen özelleşmiş hücreler tarafından oluşturulur. Burada oluşan sinyaller önce kulakçıkları uyarıp kasılmalarını sağlar. Ardından kulakçık ve karıncıklar arasında bulunan AV düğüme gelir. Buradan karıncıklara yayılırlar. Karıncıklar da kasılıp kanı vücuda pompalar. Kalp bu şekilde ritmik olarak atmaya devam eder.

Supraventriküler taşıkardide ise bu elektrik akımı anormal bir şekilde iletilir. Hastaların %60’ında re-entry (yeniden katılma) denilen bir durum sonucu oluşur. Normalde karıncıklara giden elektrik sinyalleri kalbin arka duvarına doğru ilerler. 

Etkisi gittikçe azalan bu sinyaller artık uyarıcı olma özelliğini yitirdiğinde kendilğinden kaybolur. Re-entry durumunda ise kalbin arka duvarına yönelen sinyaller tekrardan uyarı yapabilme yeteneği kazanırlar. 

Bu durum sonucu kulakçıklar ve karıncıklar çok hızlı bir şekilde kasılmaya başlar. Bu durum herhangi bir belirti veya bulgu vermeden ani bir şekilde başlar. Dakikalar ya da saatler sürebilir. Genelde hastalar doktora gitmeden sonlanır.

Supraventriküler taşikardi, çocuklarda ve erişkinlerde en sık görülen aritmi çeşididir. Doğumsal olarak meydana gelebilmekle beraber risk faktörlerine bağlı olarak sonradan da gelişebilir. 

Özellikle hamile kadınlarda 2 kat daha sık görülür.

SVT oluşma riskini artıran diğer faktörler şunlardır:

• Yaş: SVT’nin bazı tipleri orta-üst yaş insanlarda daha sık görülür.
• Kalphastalıkları: Koroner damar hastalıkları, geçirilmiş kalp ameliyatları, kapakçık sorunları, kalp yetmezliği ve kardiyomiyopatiler SVT geçirme riskini artırır.
• Diyabet: Kontrol altına alınmayan diyabet koroner damar hastalığı geçirme riskinizi artırır. Ayrıca yüksek tansiyona da yol açarak SVT riskinizi yükseltir.
• Wollf-Parkinson-White sendromu
• Hipertiroidi: Tiroidinizin fazla çalışması anlamına gelen hipertiroidi sempatik sistemi aktivite ederek SVT riskini arttırır.
• Uykuapnesi: Uyku sırasında soluk alıp vermenin durması anlamına gelen uyku apnesi de SVT riskini artırır.
• Kronik akciğer hastalıkları
• Sigara
• Fazla alkol alımı
• Kafein miktarı yüksek içecekler tüketilmesi (filtre kahve, enerji içecekleri vs.)
• Uyuşturucu kullanımı
• Çeşitli ilaçlar: Öksürük kesiciler ve bazı grip ilaçları SVT atağı gelişmesine katkıda bulunur.
• Gebelik

Supraventriküler Taşikardi (SVT) Teşhisi

SVT belirtileri ile doktora başvurduğunuzda doktorunuz medikal öykünüzü alacak ve fizik muayenenizi yapacaktır. Medikal öykünüzde ek kalp hastalığınız, aile öykünüz, kullandığınız ilaçlar, varsa geçirdiğiniz ameliyatlar ve diğer kronik hastalıklarınız sorgulanır.

Fizik muayenenizde doktorunuz kalbinizi dinler, nabzınızı ölçer. Eğer muayene esnasında bir SVT atağı geçirirseniz doktorunuz zaten SVT’den şüphelenecektir.

Tanıda kullanılan diğer yöntemler ise:

• EKG (Elektrokardiyografi): SVT tanısını koymak için doktorunuz sizden EKG çektirmenizi isteyecektir. EKG kalbin elektriksel aktivitesini gösteren bir testtir. Şikâyetlerinizin nedenini ayırt etmek için önemli bir işlemdir.
• EKO (Ekokardiyografi): Kalbin ultrason cihazı ile gözlemlenmesi işlemidir. Kalbin büyüklüğünü, kapakçıkların faaliyetini ve duvar yapısını gösterir.
• EPS (Elektrofizyoloji): Kasık veya boynunuzdaki damarlardan kalbinize iletilen tellerle(kateter) kalbinizin elektriksel aktivitesinin kayıt altına alınması işlemidir. Bu işlem sırasında kalbinizin ana uyarım sisteminin ve iletim yollarının düzgün çalışıp çalışmadığına bakılır.
• Holter: SVT atakları muayene sırasında gözlenemediğinde başvurulan bir yöntemdir. Kalbinizdeki elektriksel aktiviteyi 24 saat veya daha uzun bir süre boyunca kaydeden bir cihazdır. Göğsünüze yerleştrilien sensörler yardımıyla kalp ritminiz ölçülür. Doktorunuz 24 saatlik kayıtlara bakarak SVT atağı geçirip geçirmediğinize karar verir.

Supraventriküler Taşikardi (SVT) Tedavisi

Eğer SVT tanısı aldıysanız ve şikâyetleriniz hafifse herhangi bir tedavi gerekmeyebilir. SVT atağı az geçirdiğiniz için doktorunuz size tedavi vermeyi uygun görmemiş olabilir.

Ancak eğer altta yatan başka bir kalp hastalığınız varsa veya şikâyetleriniz ciddi ise bu durumda size tedavi uygulanabilir.

Şikâyetleriniz hafifse doktorunuz size Valsalva manevrası adı verilen bir tekniği öğretebilir. Valsalva manevrası temel olarak ağzınız ve burnunuzu kapatıp ıkınarak yapılır.

Ancak dikkat edilmesi gereken nokta, ıkınırken oturmalı ve öne doğru eğilmelisiniz. Ayrıca SVT atağı geçiriyorsanız öne doğru eğilerek öksürmek de işe yarayabilir. Yüzünüze soğuk su çarpmak da önerilen yöntemlerden birisidir. Size en uygun yöntem için mutlaka doktorunuza danışınız.

• İlaç tedavisi: SVT tedavisinde ilaçlar da kullanılabilir. Flekainid veya propafenon etken maddeli ilaçlar kalp ritminizi düzenlemeye yardımcı olur. Ancak bu ilaçlar ciddi yan etkilere sahiptir. Yanlış kullanıldıklarında ölümcül olabilir. Lütfen kendi başınıza ilaç kullanmayın. İlaçları kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın.
• Radyofrekans ablasyon (yakma): SVT ataklarının kesin çözümüdür. Aynı EPS gibi yapılır. Kasık veya boyundaki damarlardan girilerek kalbe ulaşılır. Kalpteki SVT’ye neden olan elektriksel yol bulunur. Radyofrekans yöntemiyle ortadan kaldırılarak tedavi sağlanır.
• Kalp Pili: Eğer SVT hastalığınız diğer tedavilere yanıt vermiyorsa doktorunuz kalp pili takılmasını önerebilir. Kalp pili göğüs kafesinizin üst kısmına, derinin altına yerleştirilir. Kalp ritminizin düzenlenmesine yardımcı olur.

Supraventriküler Taşikardi Tedavi Edilmezse

SVT tedavi edilmezse zaman içinde gelişen ataklar kalbi zayıflatır. Kalp yetmezliğine neden olabilir. Bazı nadir vakalarda ise SVT inme ve kalp krizine neden olabilir.

Bu yüzden eğer SVT hastalığınız mevcutsa mutlaka doktorunuzun önerdiği tedavi programına uyun. Beklenmedik bir şikayetle karşılaştığınızda mutlaka doktorunuza başvurun.

Supraventriküler Taşikardiye Ne İyi Gelir?

SVT atağını önlemek için tetikleyici faktörlerden uzak durmak gerekir.

Bu yüzden hastalar:

• Kalp dostu bir diyetle beslenmeli
• Aktif bir hayata sahip olmalı, düzenli egzersiz yapmalı
• Sigaradan kaçınmalı
• Kilosunu kontrol etmeli
• Alkolü azaltmalı, mümkünse hiç kullanmamalı
• Stresten kaçınmalı
• Düzgün dinlenmeli
  
• Uyarıcı madde kullanımından kaçınmalıdırlar.
  

Supraventriküler Taşikardi İlaçları

SVT ataklarını kontrol altında tutmak için flekainid ve propafenon etken maddeli ilaçlar kullanılır. Kalpteki aritmileri önlemeye yararlar. Kalp kası hücresindeki sodyum kanallarının çalışmasını engelleyerek ani atımların önüne geçer.

SVT ataklarının bu yolla önüne geçer. Bu ilaçların ciddi yan etkisi bulunmaktadır. Lütfen kullanmadan önce doktorunuza danışınız.

Acil servise başvuran SVT ataklarında damar yolundan adenozin uygulanır. Adenozin kalpteki elektrik akımı oluşturan hücre grupları üzerinde yavaşlatıcı etkiye sahiptir.

Damar yolundan hızlı bir şekilde uygulandığında AV düğümündeki iletimi ani bir şekilde yavaşlatır. SVT atağında adenozin dozu 50 kg ve üzeri yetişkinlerde 6 mg’dır. Eğer 1-2 dakika içinde yanıt alınamazsa doz 2 katına çıkarılarak 12 mg uygulanır.

Supraventriküler Taşikardi Ameliyatı

SVT’de ameliyat olarak nitelendirilebilecek tek uygulama radyofrekans ablasyon (ses dalgası ile yakma) işlemidir. Boyun veya kasıktaki damarlardan teller yardımıyla kalbe ulaşılır.

Kalpteki ileti bozukluğu yapan kısma yüksek yoğunlukta ses dalgaları uygulanarak o bölge ‘yakılır’ ve yanlış görev görmesi engellenir. Başarı oranı %95’lere ulaşır. Hastalar 1-2 saat sonra ayağa kalkıp yürüyebilirler. Ertesi gün de taburcu olmaları sağlanır.

Hamilelikte Supraventriküler Taşikardi

Doğurganlık çağındaki kadınlardaki aritmiler içinde en sık olarak SVT görülür. Gebelikte hangi sıklıkta görüldüğüne dair kesin bir veri yoktur.

Genellikle geçici ve zararsızdır. Gebeliğin hormonal ve duygusal değişikliklerine bağlı olarak meydana gelebilir.

Hamilelikte SVT tedavisi yapılırken mutlaka bebeğe zararlı olmayan alternatifler kullanılmalıdır.

Çoklu ilaç kullanımından kaçınılmalıdır. Birden fazla ritim düzenleyici ilaç kullanılması bebekte bradikardi denilen kalp yavaşlamasına neden olabilir.

Bu yüzden SVT atağı geçiren hamilelerde eğer çoklu ilaç kullanılacaksa bebeğin kalp atışları da takip edilmelidir.

Çocuklarda Supraventriküler Taşikardi

Çocuklarda ve yenidoğanlarda en sık görülen aritmi çeşidi SVT’dir. Her 2500 çocuktan 1’inde görülür. Wolff-Parkinson-White sendromu da SVT’nin en sık görülen alt tipidir.

SVT’nin çocuklardaki seyri, nedenine bağlı olarak değişir. Eğer sorun anne karnında oluşan yapısal bir kalp problemi ise belirtiler ve şikâyetler daha ağır seyredecektir.

SVT’li çocuklarda kalp ritmi 180-280 arasında değişkenlik gösterebilir. SVT EKG’sinde bu değişiklikler gözlenebilir. Göğüs ağrısı, nefes kesilmesi, bilinç bulanıklığı ve baygınlık şikâyetleri görülebilir.

Yenidoğanlarda ve 7-8 yaşlarında hastalığın görülme sıklığı daha fazladır. Eğer SVT hayatın ilk yılında başladıysa ileri devam etmesi muhtemeldir.

Çocuklardaki tedavi yöntemleri de erişkinler ile benzerlik gösterir. Valsalva manevrası çocuklara öğretilir. Atak sırasında nasıl uygulanması gerektiği yaşına uygun olarak anlatılır.

Eğer yapmakta zorlanıyorsa balon şişirme, ıkınma gibi yöntemler de öğretilebilir. Acil servislerde atağı kesmek için adenozin uygulanabilir. Eğer adenozine yanıt alınamazsa şok tedavisi de uygulanabilir. Hastaya en uygun tedaviyi öğrenmek için mutlaka doktorunuza danışınız.

Supraventriküler Taşikardi için Hangi Doktora Gidilmeli?

SVT hastalığına dair belirti veya şikâyetleri olan hastalar Kardiyoloji polikliniklerine başvurmalıdırlar.

Supraventriküler Taşikardi ek kalp hastalığınız yoksa genelde hayatı tehdit eden bir hastalık değildir.

Ancak nefes kesilmesi, baş dönmesi veya baygınlık gibi bir durum geliştiyse derhal acil servise başvurmalısınız.