Radyofrekans ablasyon (RFA), kronik ağrı ve çeşitli tıbbi durumların tedavisinde kullanılan minimal invaziv bir girişimdir. Özel bir iğne yardımıyla hedef dokuya radyofrekans dalgaları gönderilerek kontrollü ısı hasarı oluşturulması prensibine dayanır. Bu yöntem, cerrahiye alternatif olarak geliştirilmiş ve son 20 yılda yaygınlaşmıştır.
Nasıl Çalışır?
RFA cihazı, elektrot taşıyan ince bir prob aracılığıyla dokuda yüksek frekanslı alternatif akım oluşturur. Bu akım, iğne ucundaki iyonların hızla hareket etmesine ve sürtünme yoluyla 60-100°C arasında ısı üretmesine neden olur. Oluşan termal enerji sinir liflerini veya tümör hücrelerini hedefli şekilde tahrip eder. İşlem genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir.
Hangi Durumlarda Uygulanır?
- Kronik Ağrı Tedavisi:
- Bel, boyun ve eklem ağrılarında sinir iletimini bloke eder
- Faset eklem artriti, sakroiliak eklem disfonksiyonu
- Trigeminal nevralji ve kronik baş ağrıları
- Varis Tedavisi:
- Varisli damarların ısıyla kapatılması (Venöz ablasyon)
- Laser veya buhar tedavisine alternatif
- Onkolojik Kullanım:
- Karaciğer, böbrek ve akciğerdeki küçük tümörlerde
- Cerrahiye uygun olmayan hastalarda palyatif tedavi
İşlem Aşamaları
- Hazırlık: BT veya ultrason eşliğinde hedef bölge işaretlenir.
- Prob Yerleşimi: Ciltten ince bir kesiyle ilerletilen prob, lezyona yönlendirilir.
- Ablasyon: 90-120 saniye boyunca kontrollü ısı uygulanır.
- Kontrol: Görüntüleme ile etki alanı doğrulanır.
İşlem süresi lezyon sayısına göre 30-90 dakika arasında değişir.
Avantajları
- Güvenlik Profili: Anestezi komplikasyon riski düşüktür
- Hızlı İyileşme: Hastalar aynı gün taburcu edilir
- Etkinlik: Kronik ağrılarda %70-80 başarı oranı
- Tekrarlanabilirlik: Gerektiğinde tekrar uygulanabilir
Olası Yan Etkiler
- İşlem sonrası 48 saat süren geçici ağrı
- Nadiren enfeksiyon veya kanama
- Sinir hasarı riski (<%1)
- Deri yanıkları (uygun teknikle önlenebilir)
İyileşme Süreci
İlk 72 saat istirahat önerilir. Hafif ağrı kesicilerle semptomlar kontrol edilir. 3. günden itibaren günlük aktivitelere kademeli dönüş sağlanır. Tam iyileşme 2-4 hafta sürer. Fizik tedavi egzersizleri süreci hızlandırır.
Kimler İçin Uygun Değil?
- Kanama bozukluğu olanlar
- Kalp pili taşıyan hastalar
- Hamileler
- Enfeksiyon odağı bulunanlar
Sonuçlar ve Takip
Etki 2-6 haftada maksimuma ulaşır. Ağrı tedavisinde sonuçlar 6-24 ay sürer. Onkolojik vakalarda 3 aylık BT/MR ile nüks kontrolü yapılır. Başarısızlık durumunda termal veya kimyasal alternatifler değerlendirilir.
