Grip, influenza virüslerinin neden olduğu, solunum sistemini hedef alan bulaşıcı bir enfeksiyondur. Ani başlangıçlı ateş, kas ağrıları ve halsizlikle karakterizedir. Özellikle kış aylarında salgınlara yol açan bu hastalık, bağışıklığı zayıf bireylerde ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Grip Nedir?
Influenza A, B ve C tiplerinin yol açtığı akut solunum yolu enfeksiyonudur. Virüsler sürekli mutasyona uğradığı için her yıl farklı suşlar ortaya çıkar. Burun, boğaz ve akciğerleri etkileyerek 1-2 hafta süren semptomlara yol açar. Pandemilere neden olabilen influenza A virüsü en tehlikeli tiptir.
Bulaşma Yolları
Hasta kişilerin öksürme veya hapşırmasıyla havaya yayılan damlacıklar, solunum yoluyla bulaşır. Virüs bulaşmış yüzeylere dokunulduktan sonra ellerin ağza veya buruna götürülmesi de enfeksiyon kaynağıdır. Bulaşıcılık, semptomlar başlamadan 1 gün önce başlar ve hastalık süresince devam eder.
Belirtileri
- Ani yükselen ateş (38-41°C) ve titreme
- Şiddetli kas-eklem ağrıları
- Kuru öksürük ve boğazda yanma hissi
- Baş ağrısı ve gözlerde yaşarma
- Burun tıkanıklığı veya akıntısı
- Yorgunluk ve halsizlik (3 haftaya kadar sürebilir)
Teşhis Yöntemleri
Semptomlar ve fizik muayene tanıda ilk adımdır. Burun veya boğaz sürüntüsünden alınan örneklerle hızlı antijen testleri 15 dakikada sonuç verir. PCR testleri ise daha hassastır ve virüs tipini belirler. Akciğer komplikasyonu şüphesinde akciğer grafisi gerekebilir.
Tedavi Süreci
Çoğu vakada destekleyici tedavi uygulanır:
- Ateş ve ağrı için parasetamol/ibuprofen
- Bol sıvı tüketimi ve istirahat
- Antiviral ilaçlar (Oseltamivir) ilk 48 saatte başlanırsa etkilidir
- Burun tıkanıklığı için tuzlu su spreyleri
- Bakteriyel komplikasyonlarda antibiyotikler
Risk Grupları
65 yaş üstü yetişkinler, 5 yaş altı çocuklar, gebeler, kronik akciğer/kalp hastaları, diyabetliler ve bağışıklık yetmezliği olanlar komplikasyon riski taşır. Zatürre, bronşit veya kalp kası iltihabı gibi ciddi tablolar gelişebilir.
Korunma Stratejileri
- Yıllık grip aşısı (Ekim-Kasım ayları ideal)
- Ellerin sık sık sabunlu suyla yıkanması
- Kalabalık ortamlarda maske kullanımı
- Hasta kişilerle temasın sınırlandırılması
- Yüzeylerin düzenli dezenfekte edilmesi
Aşı Hakkında Önemli Bilgiler
Aşı, Dünya Sağlık Örgütü’nün o yıl için belirlediği 3-4 suşa karşı hazırlanır. Koruyuculuk oranı %40-60 arasındadır. Yumurta alerjisi olanlar, Guillain-Barré sendromu geçirenler ve ateşli hastalığı olanlar aşıyı doktor kontrolünde yaptırmalıdır.
Ne Zaman Acil Müdahale Gerekir?
- Nefes darlığı veya göğüs ağrısı
- Şiddetli baş dönmesi ve bilinç bulanıklığı
- Ciltte morarma ve şiddetli kusma
- Ateşin 3 günden uzun sürmesi
- Yutkunma güçlüğü ve dehidrasyon bulguları
Grip tedavisinde antibiyotikler etkisizdir. Risk grubundaki kişiler semptomlar başlar başlamaz sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
