Verem (tüberküloz), Mycobacterium tuberculosis bakterisinin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Erken teşhis için kullanılan testler, hastalığın kontrol altına alınmasında kritik rol oynar. İşte verem teşhisinde kullanılan yöntemler ve test süreçleri hakkında detaylı bilgiler:

PPD Deri Testi (Tüberkülin Cilt Testi)
PPD testi, verem basiline maruziyeti ölçmek için en yaygın kullanılan yöntemdir. Kolun ön yüzüne az miktarda tüberkülin proteini enjekte edilir. 48-72 saat sonra enjeksiyon bölgesinde oluşan sertlik (endürasyon) ölçülür.

• Sonuç Yorumu:
  • 0-5 mm: Genellikle negatif kabul edilir.
  • 5-15 mm: Risk grubundaki kişilerde pozitif sayılır (örn. sağlık çalışanları).
  • 15+ mm: Kesin pozitif olarak değerlendirilir.
    Bu test, aktif hastalığı değil, bakteriyle temas öyküsünü gösterir. Yalancı negatif sonuçlar bağışıklık yetmezliği olanlarda görülebilir.

T-SPOT.TB ve IGRA Kan Testleri
Bu testler, bağışıklık hücrelerinin verem bakterisine verdiği tepkiyi ölçer. Kan örneği alınarak laboratuvarda incelenir.

• Avantajları: BCG aşısından etkilenmez ve 24-48 saatte sonuç verir.
• Kullanım Alanları: Hamilelerde ve bağışıklık sistemi zayıf bireylerde tercih edilir.

Balgam Testleri
Aktif akciğer tüberkülozu şüphesinde balgam örneği mikroskopla incelenir veya kültürde üretilir.

• Asit Fast Boyama (AFB): Bakterileri hızlıca tespit eder ancak duyarlılığı düşüktür.
• PCR Testi: Bakteri genetik materyalini saptayarak 24 saatte kesin tanı koyar.
• Kültür Testi: Sonuç 2-6 haftada çıkar, tedavi direncini belirlemek için kullanılır.

Görüntüleme Yöntemleri

• Akciğer Röntgeni: Akciğerde kavitasyon veya infiltrasyon gibi tipik bulguları gösterir.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Erken evre lezyonları ve yayılımı değerlendirmede etkilidir.

Test Öncesi Hazırlık ve Süreç

• PPD Testi: Öncesinde özel bir hazırlık gerekmez. Enjeksiyon sonrası bölgeyi kaşımamak önemlidir.
• Kan Testleri: Açlık gerektirmez, randevu ile yapılır.
• Balgam Örneği: Sabah ilk balgam örneği en idealdir. Steril kaba öksürükle çıkarılarak toplanır.

Sık Sorulan Sorular

• Testler Ağrılı mı? PPD testi hafif yanma hissi yapabilir. Kan ve balgam testleri ağrısızdır.
• Sonuçlar Ne Zaman Çıkar? PPD 3 gün, PCR 1 gün, kültür 2-6 hafta sürer.
• BCG Aşısı Sonuçları Etkiler mi? BCG, PPD testinde yalancı pozitifliğe neden olabilir.

Kimler Test Yaptırmalı?

• 2 haftadan uzun süren öksürük ve kilo kaybı olanlar,
• Verem hastasıyla temas öyküsü bulunanlar,
• HIV pozitif veya bağışıklık baskılayıcı ilaç kullananlar.

Test sonucu pozitif çıkarsa, akciğer grafisi ve balgam incelemesiyle aktif hastalık araştırılır. Erken teşhis, hastalığın yayılımını önlemede hayati önem taşır.