Vertigo, baş dönmesi ve denge kaybıyla karakterize bir durumdur. Özellikle iç kulakta bulunan kristallerin yerinden oynaması (BPPV) gibi nedenlerle ortaya çıkan vertigo, günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilir. Bu durumda doktorlar tarafından önerilen özel hareketler, semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir. İşte vertigo ataklarını yönetmek için uygulanabilecek hareketler ve dikkat edilmesi gerekenler:
Vertigo Hareketlerinin Temel Amacı
Bu hareketlerin ana hedefi, iç kulaktaki kristallerin doğru pozisyona yerleşmesini sağlamaktır. Özellikle Epley ve Semont manevraları gibi teknikler, kristal repositioning olarak adlandırılan bu süreci destekler. Hareketler, genellikle birkaç seans sonunda baş dönmesinde belirgin azalma sağlar.
Epley Manevrası Nasıl Uygulanır?
Epley manevrası, özellikle posterior semisirküler kanalı etkileyen BPPV için etkilidir. Hareketi uygulamak için düz bir zemine uzanılır. Baş 45 derece etkilenen kulak tarafına çevrilir. Ardından hızlıca oturur pozisyona geçilir ve baş diğer tarafa 45 derece döndürülür. Bu pozisyonlar her biri 30 saniye tutularak tamamlanır. İşlem sırasında baş dönmesi artabilir, ancak bu geçici bir durumdur.
Semont Manevrası ile Tedavi
Semont manevrası, Epley’e alternatif bir yöntemdir. Oturur pozisyonda baş 45 derece sağa veya sola çevrilir. Daha sonra hızla yan yatar pozisyona geçilir ve 3-5 dakika beklenir. Ardından aynı hızla diğer tarafa yatılır ve süreç tekrarlanır. Bu hareket, kristallerin kanaldan çıkmasını kolaylaştırır.
Brandt-Daroff Egzersizleri
Bu egzersizler evde güvenle yapılabilir. Oturur pozisyondayken hızla bir yana yatılır ve 30 saniye beklenir. Sonra aynı hareket diğer taraf için tekrarlanır. Günde 3 set halinde 5-10 tekrar yapılması önerilir.
Hareketler Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hareketleri ilk kez deneyecek kişilerin yanında birinin olması önerilir.
- Ani baş hareketlerinden kaçınılmalıdır.
- Boyun veya sırt problemi olanlar doktora danışmadan uygulamamalıdır.
- Hareketlerden sonra hafif baş dönmesi normaldir, ancak şiddetli bulantı veya kusma durumunda durulmalıdır.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Hareketlerle 1-2 haftada iyileşme görülmezse.
- Baş dönmesine işitme kaybı veya çınlama eşlik ediyorsa.
- Tekrarlayan düşme atakları yaşanıyorsa.
Vertigo Hareketlerinin Etkinliği
Doğru teknikle uygulandığında bu hareketlerin başarı oranı %70-90 arasındadır. Ancak altta yatan farklı bir neden (Meniere hastalığı, vestibüler migren) varsa, ek tedaviler gerekebilir.
Vertigo hareketlerini düzenli olarak yapmak, denge sisteminin yeniden eğitilmesine de katkı sağlar. Ancak her hastanın durumu benzersiz olduğundan, kişiye özel tedavi planı için kulak burun boğaz veya nöroloji uzmanına danışmak en doğru yaklaşımdır.