Verem (tüberküloz), Mycobacterium tuberculosis bakterisinin neden olduğu, başta akciğerler olmak üzere vücudun çeşitli organlarını etkileyen bulaşıcı bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, dünya genelinde her yıl 10 milyon kişi bu hastalığa yakalanmaktadır. Erken teşhis ve doğru tedaviyle tamamen iyileşebilen verem, aksine ihmal edildiğinde ölümcül olabilir.

Veremin Bulaşma Yolları
Hastalık, aktif akciğer veremi olan kişilerin öksürük veya hapşırıkla havaya yaydığı damlacıkların solunmasıyla bulaşır. Kapalı ve kalabalık ortamlarda bulaş riski artar. Ancak her mikrop alan kişide hastalık gelişmez. Bağışıklık sistemi güçlü olanlarda bakteri "latent" (gizli) formda kalabilir.

Belirtileri Nelerdir?

• Akciğer Veremi: 3 haftadan uzun süren inatçı öksürük, kanlı balgam, göğüs ağrısı, nefes darlığı.
• Sistemik Belirtiler: Ateş, gece terlemeleri, istemsiz kilo kaybı, halsizlik.
• Ekstra Pulmoner Verem: Lenf bezlerinde şişlik, idrarda kan, eklem ağrıları (organ tutulumuna göre değişir).

Tanı Yöntemleri

• Tüberkülin Deri Testi (PPD): Cilt altına enjekte edilen antijene vücudun verdiği tepki ölçülür.
• Balgam Kültürü: Mikobakterinin kesin teşhisi için altın standart yöntemdir.
• Akciğer Grafisi ve CT: Akciğerde kaviteler veya granülomlar görüntülenir.
• IGRA Testi: Kandan yapılan bu test, latent enfeksiyonu tespit edebilir.

Tedavi Süreci
Verem tedavisi en az 6 ay süren çoklu antibiyotik rejimi gerektirir. İlaç direncini önlemek için tedavi asla yarıda bırakılmamalıdır:

• İlaçlar: İzoniyazid, rifampisin, etambutol ve pirazinamid kombinasyonu kullanılır.
• Dirençli Verem: Çoklu ilaç direnci varsa tedavi süresi 18-24 aya uzar.
• D Vitamini Takviyesi: Bağışıklığı desteklemek için önerilir.

Korunma Yöntemleri

• BCG Aşısı: Özellikle çocuklarda ağır formları önlemede etkilidir.
• Hijyen: Hasta kişilerin maske kullanması ve ortamın sık havalandırılması.
• Erken Teşhis: Açıklanamayan öksürük veya kilo kaybı durumunda doktora başvurulmalı.

Sık Sorulan Sorular

1. Verem Öldürücü müdür?
   Tedavi edilmezse ölümcül olabilir. Ancak düzenli ilaç kullanımıyla tam şifa sağlanır.

2. Verem Hangi Organlara Yayılır?
   Lenf bezleri, böbrekler, kemikler ve beyin zarı sık tutulan bölgelerdir.

3. Tedavi Süresince Nelere Dikkat Edilmeli?
   İlaçlar aç karnına alınmalı, alkolden uzak durulmalı ve düzenli kontroller aksatılmamalı.

4. Verem Hastasıyla Temas Sonrası Ne Yapılmalı?
   Temas sonrası 48 saat içinde PPD testi yaptırılmalı. Gerekirse koruyucu ilaç başlanır.