Polikistik Over Sendromu (PKOS), üreme çağındaki kadınlarda sık görülen hormonal bir bozukluktur. Yumurtalıklarda küçük kistler, adet düzensizlikleri ve erkeklik hormonu (androjen) yüksekliği ile karakterizedir. Bu makalede, PKOS’un tedavi edilip edilemeyeceği, semptom yönetimi ve uzun vadeli sağlık stratejileri ele alınmaktadır.

PKOS Tamamen Geçer Mi?
PKOS kronik bir durumdur ve tamamen ortadan kaldırılamaz. Ancak doğru tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle semptomlar kontrol altına alınabilir. Örneğin, kilo yönetimi ve insülin direncinin azaltılması, hormonal dengeyi önemli ölçüde iyileştirebilir.

Belirtiler ve Tanı Kriterleri

• Adet Düzensizliği: Seyrek veya uzun aralıklarla adet görme.
• Hiperandrojenizm: Sivilce, yağlı cilt, erkek tipi saç dökülmesi.
• Ultrason Bulguları: Yumurtalıklarda 12’den fazla küçük kist varlığı.
  Tanı için bu kriterlerden en az ikisinin bulunması gereklidir.

Tedavi Yöntemleri

1. İlaç Tedavileri:

   • Doğum Kontrol Hapları: Adet döngüsünü düzenler ve androjen seviyelerini düşürür.
   • Metformin: İnsülin direncini azaltarak kilo kontrolüne yardımcı olur.
   • Antiandrojenler: Sivilce ve aşırı tüylenmeyi azaltmak için kullanılır.

2. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

   • Dengeli Beslenme: Glisemik indeksi düşük gıdalar (tam tahıllar, sebzeler) insülin direncini kırar.
   • Düzenli Egzersiz: Haftada 150 dakika orta tempolu aktivite (yürüyüş, yüzme) önerilir.
   • Kilo Yönetimi: Vücut ağırlığının %5-10’unu kaybetmek hormonal dengeyi düzenler.

PKOS ve Hamilelik
PKOS’lu kadınlarda yumurtlama problemleri nedeniyle gebe kalmak zorlaşabilir. Ovülasyon indüksiyonu (klomifen sitrat) veya tüp bebek tedavisi gibi yöntemlerle gebelik şansı artırılabilir. Ayrıca, düşük riskini azaltmak için erken dönemde progesteron desteği önerilir.

Uzun Vadeli Sağlık Riskleri

• Tip 2 Diyabet: PKOS’lu kadınların %50’sinde insülin direnci gelişir.
• Kardiyovasküler Hastalıklar: Obezite ve yüksek kolesterol ile ilişkilidir.
• Endometrial Hiperplazi: Uzun süreli adet görememe rahim kanseri riskini artırır.

Sık Sorulan Sorular

• PKOS Diyeti Nasıl Olmalı?
  Rafine şekerden kaçınılmalı, protein ve lif ağırlıklı beslenilmeli.
• Bitkisel Tedaviler İşe Yarar Mı?
  Tarçın ve çörek otu insülin direncini düşürebilir, ancak doktor onayı şarttır.
• PKOS Ameliyatla Tedavi Edilir Mi?
  Laparoskopik ovarian drilling (LOD) yöntemiyle yumurtlama uyarılabilir, ancak kalıcı çözüm değildir.

PKOS’la yaşamak disiplinli bir yaklaşım gerektirir. Düzenli doktor kontrolleri, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktiviteyle semptomlar minimize edilebilir. Unutmayın, erken müdahale uzun vadeli komplikasyonları önlemede anahtardır.