Polikistik Over Sendromu (PKOS), üreme çağındaki kadınlarda sık görülen hormonal bir bozukluktur. Yumurtlama düzensizlikleri, insülin direnci ve artmış erkeklik hormonları (androjen) ile karakterizedir. PKOS’lu kadınların en büyük endişelerinden biri, bu durumun hamile kalma şansını nasıl etkilediğidir. İşte PKOS ve gebelik ilişkisine dair detaylı bir rehber:
PKOS Nedir ve Nasıl Teşhis Edilir?
PKOS, yumurtalıklarda çok sayıda küçük kistin varlığı, adet düzensizliği ve hiperandrojenizm (aşırı tüylenme, sivilce) ile tanımlanır. Tanı için Rotterdam kriterleri kullanılır:
- Yumurtlama bozukluğu (seyrek veya hiç adet görmeme),
- Kanda androjen yüksekliği veya klinik belirtiler,
- Ultrasonla polikistik over görünümü.
Bu kriterlerden ikisinin varlığı PKOS tanısı koydurur.
PKOS Hamile Kalmayı Nasıl Etkiler?
PKOS’lu kadınların yaklaşık %70-80’inde yumurtlama problemleri görülür. Düzensiz yumurtlama, döllenme için uygun yumurta oluşumunu engelleyerek doğal yolla gebelik şansını azaltır. Ancak bu, hamile kalınamayacağı anlamına gelmez. Doğru tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle gebelik mümkündür.
PKOS’lu Kadınlar Hamile Kalmak İçin Hangi Yöntemleri Deneyebilir?
-
Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Kilo vermek (vücut ağırlığının %5-10’unu kaybetmek),
- Düşük glisemik indeksli beslenme,
- Düzenli egzersiz (haftada 150 dakika orta tempolu aktivite).
Bu değişiklikler insülin direncini azaltarak yumurtlamayı düzenleyebilir.
-
İlaç Tedavileri:
- Klomifen Sitrat: Yumurtlamayı uyaran ilk basamak ilaç.
- Metformin: İnsülin direncini düşürerek yumurtlama sıklığını artırır.
- Letrozol: Özellikle klomifene dirençli vakalarda tercih edilir.
-
Yardımcı Üreme Teknikleri (Tüp Bebek):
İlaçlarla yumurtlama sağlanamazsa, aşılama (IUI) veya tüp bebek (IVF) gibi yöntemlerle gebelik şansı artırılabilir.
PKOS’ta Gebelik Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
PKOS’lu kadınlarda gebelik sırasında şu riskler artabilir:
- Gestasyonel diyabet (gebelik şekeri),
- Preeklampsi (yüksek tansiyon ve protein kaçağı),
- Erken doğum.
Bu nedenle düzenli gebelik takipleri ve kan şekeri kontrolü kritiktir.
Sık Sorulan Sorular
-
PKOS tamamen tedavi edilebilir mi?
PKOS kronik bir durumdur ancak semptomlar yönetilebilir. Doğru tedaviyle hamilelik mümkündür. -
PKOS’lu her kadın kısır mıdır?
Hayır. PKOS’lu kadınların çoğu tedaviyle hamile kalabilir. -
Kilo vermek gerçekten işe yarıyor mu?
Evet. Kilo kaybı, hormonal dengeyi düzenleyerek yumurtlamayı tetikleyebilir.
Sonuç
PKOS, hamile kalmayı zorlaştırabilir ancak imkansız hale getirmez. Kişiye özel tedavi planları ve multidisipliner yaklaşımla (endokrinolog, jinekolog, diyetisyen) başarı şansı yükseltilebilir. Şüpheleriniz varsa, erken dönemde bir uzmana başvurmak en doğru adımdır.
