Kılcal Varis

Kalp, oksijenden zengin olan temiz kanı atardamarlar aracılığıyla dokulara gönderir. Dokular kanlanıp beslendikten sonra oluşan oksijenden fakir kan toplardamarlar aracılığıyla kalbe geri döner. Kanın taşınmasında görevli olan bu damarların yapısında, kan akışının ters yöne olmasını engellemek için kapaklar bulunur.

Bu kapaklar, doğuştan veya sonradan birtakım sebeplerden ötürü tahrip olurlarsa görevlerini yeterince iyi olarak gerçekleştiremezler ve bunun sonucu olarak da taşınan kan geriye doğru kaçar ve kan söz konusu damarda birikir. Damarların bir süre sonra biriken kan etkisiyle genişlemesi, keseleşmesi ve yüzeyelleşmesi sonucu varisler oluşur.

Varisler, toplumumuzdaki 20 ila 70 yaş arasındaki populasyonun neredeyse yarısında görülebilen oldukça yaygın bir sağlık sorunudur. 70 yaşın üstündeki yaşlı nüfusun ise %70-80’inde varisler görülebilmektedir. Bu oranlardan da yola çıkarak yaş ilerledikçe varis probleminin ortaya çıkma olasılığının arttığı tespit edilmiştir.

Varisler, özellikle kadınlarda daha sık görülen bir sağlık problemidir. Kadın nüfusta daha sık görülmesinin nedeni ise hormonların etkisi ve gebelik yaşıyor olmalarıdır. Hormonlar ise damar bağ dokusunu gevşetir. Böylelikle damarlar kolaylıkla genişleyip büzüşebilir ve varis oluşumuna zemin hazırlar.

 Kılcal varisler, varislerin bir alt türüdür.

Varisler, tuttukları damar çeşitlerine göre isimlendirilirler:

• Retiküler Varisler: Ciltten hafif kabarık ve dokununca çok az hissedilebilen, çoğunlukla diz arkasında ve ayak bileği çevresinde görülebilen orta boylu varislerdir ve genellikle mavi- mor renkli görünürler.
• Büyük Toplardamar Varisleri: Bacaktaki safen ven denilen büyük toplardamardaki kapakların yetersizliği ve kanın geriye doğru akışını engelleyememesi sonucu görülen en büyük boyuttaki varislerdir. Ciltten oldukça kabarıktırlar, dokununca çok rahat hissedilebilirler ve derinin rengini değiştirmeden damarın kendi rengi olan yeşilimsi bir renge sahip olarak görünürler.
• Kılcal Damar Varisleri: Vücuttaki kılcal damarları tutan varislerdir. Telenjiektazi olarak da isimlendirilen bu varisler, çoğunlukla kılcal damarların çeşitli nedenlerden ötürü çatlamaları sonucu oluşur. Deri altındaki görünümleri itibariyle bir örümcek ağını andırırlar. Gebelik yaşayan kadınlarda sıkça rastlanılan bir sağlık sorunudur.

Yapılan çalışmalarda kılcal damarlarda meydana gelen varisleşmelerin tedavi edilmedikleri zaman orta boy ve büyük varislere dönüşmediği tespit edilmiştir. Fakat bu varislerin, ilerleyen dönemlerde hastalarda tutulan bölgelerde yanma, sızı hissi ve ağrı olmak üzere zaman zaman birtakım şiddetli yakınmalara neden olabildiği bildirilmiştir.

Kılcal varislere sahip hastalar özellikle de estetik açıdan yani görüntü açısından rahatsızlık duymaktadırlar. Tüm bu nedenlerden ötürü kılcal varisler tedavi edilmesi gereken varis gruplarındandır.

Kılcal Varis Belirtileri

Kılcal varisler, deri altında mavi- mor renkli ince kıvrımlar oluşturarak kendilerini belli ederler. Bu kıvrımlar çoğu zaman çok ince ve küçük olduğu için örümcek ağına benzer bir görüntü oluştururlar.

Çoğu zaman hasta için sadece kozmetik olarak bir rahatsızlık verirler, fakat bazen sayılarından ve büyüklüklerinden bağımsız olarak hastada ağrı da meydana getirebilirler.

Yapılan çalışmalarda kadın hastalarda semptomların özellikle gebelik dönemlerinde ve mens dönemlerinde (adet, aybaşı dönemi) ağırlaştığı tespit edilmiştir.

Kılcal varislerin hastalarda meydana getirebileceği bazı semptomları kısaca açıklayacak olursak;

• Tutulan damarlarda belirginleşme ve kıvrımlı bir hal alma
• Tutulan damarların yüzeyelleşmesi ve kabarıklaşması sonucu dokununca hissedilir hale gelmesi
• Ağrı
• Kaşıntı
• Özellikle geceleri artan yanmalar
• Kramplar
• Dolgunluk ve/veya huzursuzluk

Kılcal Varis Nedenleri

Kılcal varis oluşumunun birçok nedeni vardır.

Bu nedenleri sıralayacaksak olursak;

• Bacak bacak üst üste atmak, özellikle bacak dış yüzeyinde kılcal varisler oluşmasına neden olur ve bacaktaki kılcal varislerin oluşum nedenlerinin büyük bir kısmını oluşturur.
• Sık olarak bir yerlere çarpmak kılcal damarların çatlamasına sebep olarak kılcal varis oluşumuna sebep olabilir.
• Ayak burkulması, ayak bileği çevresinde kılcal varis oluşumuna sebep olabilir.
• Gebelik esnasında, bebeğin karın içinde oluşturduğu bası etkisiyle damarlar sıkışır ve damar içindeki basınç artar. Bu nedenle kılcal damarların çatlama riski de artar ve kılcal varisler daha sık görülür.
• Şişmanlık
• Yaşlılık
• Aşırı alkol tüketimi
• Aşırı güneşlenme
• Aşırı sıcak suyla banyo yapma
• Uzun süre sıcak suda durma
• Uzun süre ayakta durma
• Sürekli oturarak çalışma
• Hareketsiz bir yaşam tarzı
• Kullanılan bazı ilaçlar

Kılcal Varis Teşhisi

Kılcal varis şüphesiyle Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümüne başvuran hastaların kesin tanısı uzman hekimin muayenesi ve gerekli gördüğü görüntüleme tekniklerinin sonuçlarını değerlendirmesi ile konur.

Kalp ve Damar Cerrahı olan uzman hekim, hastanın önce şikayetlerine yönelik hikayesini sorgular. Daha sonra şikayetlerin gözlendiği bölgeleri muayene eder ve kesin tanı için görüntüleme tekniklerine başvurur.

Kalp ve Damar Cerrahı hekim, hastanın şikayetlerinin gözlendiği bölgeleri Doppler USG ile dikkatle inceler ve şikayetlerin altta yatan başka nedenlerden kaynaklanmadığını teyit ettikten sonra en uygun tedavi planını çizer.

Kılcal Varis Tedavisi

Kılcal varisler hastalarda ilk zamanlarda sadece kozmetik olarak problem yaratırken ilerlediği zaman ya da yoğunlaştığı bölgelerde kaşıntı, yanma ve ağrıya sebep olduğu için aynı zamanda bir medikal problemdir ve tedavi edilmesi gereklidir.

Kalp ve Damar Cerrahı olan uzman hekim, kılcal varis tanısı koyduğu hastanın tedavi planını en uygun gördüğü şekilde çizer. Varisler tedavi edildiği takdirde hastanın hem şikayetleri geriler hem de ilgili alanlardaki görüntüler de gittikçe düzelir.

Kılcal damar varislerinin tedavisinde kullanılan belli başlı metotlar vardır;

Halk arasında bilinen geleneksel tedavi yöntemleri olan bitkisel kremler ve sülük tedavisinin ne yazık ki genişlemiş damarlar üzerinde hiçbir olumlu etkisinin olmadığı gösterilmiştir. Bu nedenle kılcal varis semptomları gösteren hastaların direkt olarak uzman bir hekime muayene olmaları gerekmektedir.

Köpükle varis tedavisi diğer tedavi yöntemlerine göre nispeten yeni bir metottur, fakat kılcal varis tedavisindeki etkisi hala tartışılmaktadır. Köpük tedavisinde hedef damar içine enjekte edilen ilacın damar içinde köpükleşmesi ile birlikte varisli damarı yok etmektir.

Varis tedavisinde sıklıkla kullanılan varis çorabının kılcal damar genişlemesinin tedavisi edilmesinde yeri yoktur. Çünkü kılcal damarlarda meydana gelen varisler fiziksel bir tahribat oluşturmadığı gibi varis çoraplarının damarlara uyguladığı basıncın etkisi kalmaz. Fakat çorapların bu etkileri ve kan akışını hızlandırmaları hastalara geçici olarak bir rahatlama yaşatabilir.

Yapılan çalışmalarda lazer uygulaması ile kılcal damar genişlemelerinin etkili bir şekilde tedavi edildiği ve tedavi sonucunda da yüksek oranda başarı sağlandığı tespit edilmiştir. Lazer uygulanan bölgedeki damar içinde dolaşan kanın hemoglobin isimli bileşenleri lazer etkisi ile ısınır ve renkli halde bulunan damar bu yolla büzüşür. Böylece genişlemiş damarlar küçültülmüş olur.

Lazer tedavisi, büyüklüğü 2 mm’ye kadar varabilen damarlar için uygulanabilir. Kılcal damar varislerinin tedavisinde kullanılan lazer tedavisinin kaç seans süreceği tutulan damarların sayısı ve varisleşmenin ağırlığına göre belirlenir.

Lazer tedavisinin bildirilen büyük bir yan etkisi bulanmamaktadır. Fakat uygulandığı bölgede cilt üzerinde kızarıklık, kabuklanma ve nadiren de olsa az miktarda bir yanma meydana gelebilir. Bu yan etkiler tedavinin başarı oranı göz önüne alındığında görmezden gelinebilir.

Skleroterapi, köpük tedavisine benzer şekilde uygulanan ve özellikle bacakta oluşan örümcek ağına benzeyen kılcal damar varisleri üzerinde oldukça etkili olan yeni bir tedavi metodudur.

Varisleşmiş damar içine çok ince uca sahip enjektörler aracılığıyla ilaç verilir. İlacın etkisiyle beraber söz konusu damar tamamen kapanır ve kapanan damar yine ilacın etkisiyle kurutulur. Cilt altında kalan kurumuş olan damar zaman içinde vücut tarafından emilir. Yani bu işlemin korkulacak bir tarafı yoktur.

Skleroterapi ile uygulanan tedavinin süresi söz konusu damarın veya damarların sayısı ve problemin büyüklüğüne göre 15 ila 45 dakika arasında değişmektedir. Terapiden sonra kapatılan damara kan akışını engellemek ve kurumasını sağlamak için varis çorabı veya bandaj uygulanmaktadır.

Skleroterapi işleminde sinek ısırığı gibi çok hafif bir ağrı hissedilir. Bu nedenle işlem için anestezi uygulanmasına gerek yoktur. Hasta, hastaneye tek başına gelip işlem bittikten sonra hastanede kalmasına gerek kalmadan direkt evine gidebilir.

Skleroterapi yönteminde damar içine ilaç enjekte edilen bir işlem olduğu için bazı durumlarda uygulanmaması gerekmektedir

Bu durumları sayacak olursak;

• Kadın hastanın gebe olması,
• Kişinin herhangi bir organ yetmezliğine sahip olması,
• Hastanın kalp ve damar sistemi ile alakalı bir hastalığının olması,
• Hastanın halk arasında kan sulandırıcı olarak bilinen adıyla aspirin kullanılıyor olması   
• Hastanın enjekte edilen ilaca karşı alerjisinin olması

Kılcal Varis Tedavi Edilmezse

Kılcal damarlarda meydana gelen varisler tedavi edilmedikleri takdirde hasta için sağlık açısından bir sorun çıkarmazlar. Fakat hasta için estetiksel açıdan yani görsel olarak problem oluşturabilirler.

Sıklıkla bilinenin aksine kılcal damarlarda meydana gelen varisler tedavi edilmedikleri zaman ilgili bölgede şişme ve yanma gibi semptomlar oluşturmazlar. Bunlarla beraber hastanın varislerinin olduğu bölgede ağrı ve çok nadir de olsa bazı hastalarda uyuşma gözlenebilmektedir.

Kılcal Varis Hastalığına Ne İyi Gelir? Ne İyi Gelmez?

Kılcal damar genişlemesi ve böylece varis oluşumu, toplardamardaki kapakçıkların herhangi bir sebepten ötürü işlevinin bozulup kanın burada birikmesi süreci olduğu için ayakları mümkün olan vakitlerde kalp hizasının yukarısına kaldırılması bu süreci yavaşlatacaktır.

Yani özellikle uzun süre ayakta duran kişilerin evde oldukları vakitlerde düzenli olarak ayaklarını birkaç yastığı üst üste koyup onun üzerine koyması ya da duvarlara yaslaması oldukça kurtarıcı ve maliyetsiz bir yöntemdir.

Düzenli olarak spor yapmak kan akışını hızlandırır ve böylece varis oluşumunu yavaşlatır. Aynı zamanda sedanter yaşam (hareketsiz yaşam) da kan akışını yavaşlatacağı için hastaların kesinlikle uzun süre hareketsiz kalmamaları önerilmektedir. Hastalar mümkün olduğunca çok hareket etmeli ve özellikle bacaklarını hareket ettirmelidirler.

Yapılan araştırmalarda aşırı kilonun kılcal damarların genişlemesine ve böylece varisleşmesine sebep olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle fazla kilolu hastaların acilen fazla kilolarından kurtulmaları gereklidir. Hastaların gerekirse uzman bir diyetisyene başvurmaları önemle rica olunur.

Kılcal varis de dahil olmak üzere tüm varislerin oluşmaması adına bireyler uzun süre oturmamalılar ve uzun süre ayakta da durmamalılar. Bu gibi durumlarda kişiler minik hareketler yapmalılar ya da yürüyüşler yapmalılar. Uzun süre oturmayı gerektiren işlerde çalışan insanların öğrencilerin, banka çalışanlarının vs belli aralıklarla kalkıp mini yürüyüşler yapmaları tavsiye edilmektedir.

Bacakların uzun süre sıcağa maruz kalması, damarların gevşemesine ve böylelikle varis oluşumunun kolaylaşmasına sebep olur. Hastalar sıcak duş ve Kaplıcalar da dahil olmak üzere sıcak uygulanan her şeyden uzak durmalıdırlar.

Yapılan çalışmalar ile sıcak uygulamasının zararlı olduğu kadar soğuk uygulamasının da yararlı olduğu tespit edilmiştir. Hastalar başka herhangi bir sağlık problemleri yoksa sıcak günlerde soğuk duş alabilirler ya da günün herhangi vakitlerinde ve duştan sonra bacaklarına soğuk su uygulayabilirler.

Kılcal Varis Hastalığında Hangi Doktora Gidilmeli?

Kılcal varisler cilt altında damarların belirginleşmesi sonucu görünür hale gelirler. Bu nedenle rahatlıkla hasta tarafından tespit edilirler. Vücudunda kılcal varis tespit eden hastaların Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümüne başvurmaları gerekmektedir. Kalp ve Damar Cerrahı olan uzman hekim, hastanın öyküsünü alıp muayenesini yaptıktan sonra hasta için en uygun tedavi planını çizer ve bu plana göre hareket edilir.