Trombosit bağışı, kemoterapi hastaları veya kanama bozukluğu olan bireyler için hayati önem taşıyan bir süreçtir. Ancak bu işlemin bazı riskleri ve dikkat edilmesi gereken noktalar bulunur. İşte trombosit vermenin olası yan etkileri ve kimlerin daha fazla özen göstermesi gerektiğine dair detaylar:
Trombosit Bağışı Süreci Nasıl İşler?
Trombositoferez adı verilen bu işlemde, donörden alınan kan özel bir makine aracılığıyla trombositler ayrıştırılır. Plazma ve diğer kan bileşenleri ise bağışçıya geri verilir. İşlem genellikle 60-90 dakika sürer ve diğer kan bağışlarına göre daha uzundur.
Geçici Yan Etkiler
Bağış sonrası en sık görülen şikayetler arasında hafif baş dönmesi, bulantı veya iğne yerinde morluk oluşumu yer alır. Bu etkiler çoğunlukla birkaç saat içinde kendiliğinden geçer. Yeterli sıvı alımı ve işlem öncesi dengeli beslenme, şikayetleri azaltmaya yardımcı olur.
Kalsiyum Düşüklüğü Riski
Trombositoferez sırasında kullanılan antikoagülan ilaçlar (sitrat), vücutta kalsiyum seviyesini düşürebilir. Bu durumda dudaklarda uyuşma, parmaklarda karıncalanma veya kas krampları görülebilir. İşlem sırasında kalsiyum takviyesi alarak bu etkiler önlenebilir.
Enfeksiyon Riskine Dikkat
Steril olmayan koşullarda yapılan işlemler, nadiren enfeksiyona yol açabilir. Güvenilir sağlık kuruluşlarını tercih etmek ve iğne uygulama alanının temizliğine dikkat etmek riski en aza indirir.
Kimler Trombosit Veremez?
- Kanama Bozukluğu Olanlar: Hemofili veya trombositopeni hastaları.
- Enfeksiyon Taşıyıcıları: Hepatit B, Hepatit C veya HIV pozitif bireyler.
- Hamileler ve Emziren Anneler: Gebeliğin ilk üç ayı ve emzirme döneminde bağış önerilmez.
- Aspirin Kullanımı: İşlemden 48 saat önce aspirin alanlar trombosit veremez.
Sık Bağışın Etkileri
Trombosit bağışı, tam kan bağışına göre daha sık yapılabilir (ayda 2 kez). Ancak sık bağışlar demir eksikliğine bağlı halsizlik veya bağışıklık sisteminde geçici zayıflamaya neden olabilir. Doktor kontrolünde takviye kullanımı bu riskleri azaltır.
Bağış Öncesi Nelere Dikkat Edilmeli?
- İşlemden 24 saat önce alkol tüketilmemeli.
- Yağlı gıdalardan kaçınılmalı, bol su içilmeli.
- Demir içeren besinler (kırmızı et, ıspanak) tüketilmeli.
Trombosit bağışı, doğru koşullarda yapıldığında güvenli ve hayat kurtarıcı bir işlemdir. Ancak kişisel sağlık öykünüzü bağış öncesi mutlaka sağlık ekibiyle paylaşmalısınız.
