Gebelikte kist, yumurtalıklarda oluşan sıvı dolu keseciklerin hamilelik döneminde varlığını sürdürmesi veya yeni gelişmesidir. Çoğunlukla iyi huylu olmakla birlikte, bazı durumlarda anne ve bebek sağlığını etkileyebilir. Hamilelerin yaklaşık %4’ünde saptanan bu durum, rutin ultrason kontrollerinde teşhis edilir.
Gebelikte Görülen Kist Türleri
En sık karşılaşılan türler şunlardır: Korpus luteum kisti, gebeliğin erken döneminde progesteron üretimini sağlar ve genellikle 16. haftada kendiliğinden kaybolur. Dermoid kist (teratom), saç, yağ veya diş gibi dokular içerebilen yapısal anomalilerdir. Endometrioma, endometriozis hastalarında görülür ve çikolata kisti olarak bilinir. Seröz veya müsinöz kistadenomlar ise büyüyerek torsiyon riski oluşturabilir.
Belirtiler ve Teşhis Yöntemleri
Çoğu kist asemptomatik seyreder. Şikayet oluşturduğunda karın ağrısı, şişkinlik veya dolgunluk hissi görülebilir. Torsiyon (kistin kendi etrafında dönmesi) durumunda ani, şiddetli ağrı ve bulantı ortaya çıkar. Tanıda transvajinal ultrason altın standarttır. MRG, kitlenin yapısını değerlendirmek için nadiren kullanılır. CA-125 gibi tümör belirteçleri gebelikte yanıltıcı sonuçlar verebilir.
Riskler ve Olası Komplikasyonlar
Büyük kistler (6 cm üzeri) torsiyon, rüptür veya doğum kanalında obstrüksiyon riski taşır. Torsiyon, acil cerrahi gerektiren bir durumdur. Rüptürde karın içi kanama gelişebilir. Nadiren malignite şüphesi doğurabilir. Erken doğum riski %5-10 arasında bildirilmiştir.
Tedavi Yaklaşımları
Asemptomatik kistlerde takip esastır. Gebeliğin ikinci trimesterinde (14-26. haftalar) cerrahi müdahale en güvenli dönemdir. Laparoskopi, düşük riski nedeniyle ilk üç ayda tercih edilmez. Acil durumlar dışında 28. haftadan sonra operasyon doğum sonrasına ertelenir. İlaç tedavisi genellikle uygulanmaz, ancak ağrı yönetimi için parasetamol reçete edilebilir.
Doğum Planlaması ve Özel Durumlar
Sezaryen gerektiren durumlar şunlardır: Kistin doğum kanalını tıkaması, malignite şüphesi veya 10 cm üzeri boyutlarda olması. Normal vajinal doğum sırasında rüptür riski düşüktür. Doğum sonrası 6. haftada kontrol ultrasonu ile kistin rezolüsyonu değerlendirilir.
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
Ani başlayan şiddetli karın ağrısı, ateş, kanama veya baygınlık hissi acil durum işaretleridir. Torsiyon tedavi edilmezse yumurtalık kaybına yol açabilir. Rüptürde hemodinamik stabiliteyi sağlamak için sıvı resüsitasyonu gerekebilir.
Korunma ve Önleyici Tedbirler
Gebelik öncesi rutin jinekolojik muayene, sessiz kistlerin tespitinde kritik rol oynar. Risk faktörleri arasında endometriozis öyküsü, önceki kist varlığı ve infertilite tedavileri yer alır. Düzenli prenatal kontroller, komplikasyonların erken tespiti için hayati önem taşır.
