Tiroid bezinin aşırı veya yetersiz çalışması, kalp ritmi üzerinde önemli etkilere yol açabilir. Özellikle hipertiroidi (tiroidin fazla hormon üretmesi) durumunda çarpıntı sık görülen bir şikayettir. Bu yazıda, tiroid hastalıklarının kalp çarpıntısı ile ilişkisini ve yönetim stratejilerini ele alacağız.
Tiroid Hormonlarının Kalp Üzerindeki Etkileri
Tiroid hormonları (T3 ve T4), metabolizma hızını düzenlemenin yanı sıra kalp atım hızı ve kasılma gücü üzerinde doğrudan etkilidir. Hipertiroidide hormon seviyelerinin yükselmesi, sempatik sinir sistemini uyararak kalbin dakikada 100’ün üzerinde atmasına (taşikardi) neden olabilir. Hipotiroidide ise kalp atımı yavaşlayabilir, ancak bu durumda çarpıntı daha nadirdir.
Hipertiroidi ve Çarpıntı İlişkisi
Hipertiroidi, Graves hastalığı veya toksik nodüler guatr gibi durumlarda ortaya çıkabilir. Artan hormon seviyeleri, kalp kası hücrelerinin daha hızlı depolarizasyonuna yol açarak ritim bozukluklarını tetikler. Atriyal fibrilasyon gibi ciddi aritmiler, hipertiroidi hastalarının %10-25’inde görülebilir.
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Ana Semptomlar: Çarpıntı, terleme, kilo kaybı, sinirlilik, ellerde titreme.
- Tanı Testleri: TSH, serbest T3 ve T4 ölçümü, EKG (kalp ritmini değerlendirmek için), tiroid ultrasonu.
- İleri İnceleme: Aritmi şüphesinde Holter monitör takibi veya efor testi.
Tedavi Yaklaşımları
- Antitiroid İlaçlar: Metimazol veya propiltiourasil ile hormon üretimi baskılanır.
- Beta Blokerler: Propranolol gibi ilaçlar çarpıntıyı ve ellerdeki titremeyi azaltır.
- Radyoaktif İyot Tedavisi: Aşırı çalışan tiroid hücrelerini hedefler.
- Cerrahi: İlaçlara yanıt vermeyen veya büyük guatrı olan hastalarda tiroidin bir kısmı alınır.
Kalp Sağlığını Korumak İçin Öneriler
- Tiroid fonksiyon testlerini yılda bir kez yaptırın.
- İyotlu tuz tüketimini doktor önerisiyle sınırlandırın.
- Stres yönetimi için yoga veya nefes egzersizlerini deneyin.
Hangi Durumlarda Acil Doktora Başvurulmalı?
Göğüs ağrısı, nefes darlığı veya bayılma hissi eşlik eden çarpıntı durumlarında zaman kaybetmeden bir kardiyoloji uzmanına görünmek gerekir.
