Taşikardi (Kalp Çarpıntısı)

Kalbin atma hızının yükselmesi olarak bilinen taşikardi(kalp çarpıntısı) hastalığının tedavisinde kişinin durumuna göre kalp atım hızının düşürülmesi amaçlanır.

Taşikardi (Kalp Çarpıntısı) Nedir?

Taşikardi, kalp atış hızındaki artışı ifade eder. Ülkemizde hastalar, taşikardi yerine “kalp çarpıntısı” olarak da ifade ederler. Taşikardinin nasıl tanımlandığı yaşa ve fiziksel duruma bağlı olabilir. Genel olarak istirahat halindeyken yetişkin bir kalp dakikada 60-100 kez atar.

Yetişkinler için, dakikada 100 atıştan daha yüksek bir kalp atışı hızlı olarak kabul edilir. Böyle bir hasta kendisinde çarpıntı hissi duyar. Eğer ani ve geçici bir kriz olarak meydana geliyorsa “paroksismal taşikardi” de denilebilir.

Kasılmalara, sinoatriyal düğüm (aynı zamanda sinüs düğümü veya SA düğüm olarak da adlandırılır) denilen, atriyum ve ventrikül arasında bir alanda başlayan elektriksel bir sinyal neden olur. Normal olarak kalbin elektrik sinyalleri; düzenli, ritmik bir kalp atışını tetiklemek için kalbin üst odalarından (atriyum), alt odalarına (ventriküllere) giden bir yol boyunca düzgün şekilde akar. Ancak bu yol boyunca herhangi bir yerde bulunan kısa devre, kalbin normal hızını veya ritmini bozabilir.

Kalp çok hızlı attığında, kalbin üst veya alt odaları önemli ölçüde daha hızlı kasılır. Mesela kalbin alt odası (ventriküller) henüz kanla tam dolmadan kasılacağı için vücuda daha az kan göndermiş olur veya kalbin üst odası (atriyumlar) toplardamarlardan gelen kanı yeterince alamadan kasılıp, ventriküllere  daha az kan gönderecek ve ventriküller de vücuda daha az kan pompalayacaklardır.

Bu sebeple, kalbin kendisi de dahil olmak üzere vücudun geri kalanına kan akışı azalır. 

Kalbin daha hızlı atması ve kalbin odalarının yeterince kanla dolamaması nedeniyle, kalp kasları (miyokard) daha fazla oksijene ihtiyaç duyar.

Taşikardi (Kalp Çarpıntısı) Çeşitleri Nelerdir?

  • Bazen stres, endişe, korku veya heyecan yaşarken kalp atış hızının artması normaldir. Buna “sinüs taşikardisi denir. Sinüs taşikardisi terimi, kalbin sağ üst odasındaki (atriyumdaki) küçük boyutlu bir yapı olan sinüs düğümünden gelir. Bu yapı kalp atış hızını kontrol eder ve kalbin doğal kalp pili olarak adlandırılır. Örneğin, 10-15 dakikalık bir tempolu yürüyüş tipik olarak kalp atış hızını dakikada 110 ila 120 atışa yükseltir. Bu gibi durumlarda kalp atış hızı artışı normal bir cevaptır.
  • Taşikardi atriyumdaki kısa devre nedeniyle ortaya çıktığında, buna atriyal taşikardi veya supraventriküler taşikardi (SVT) (supraventriküler “ventriküllerin üzerinde” anlamına gelir) denir. Bu, vücudun geri kalanına kan akışını azaltır, çünkü kalp kanı etkili bir şekilde pompalayamaz. İki yaygın supraventriküler taşikardi tipi atriyal flutter ve atriyal fibrilasyondur.
  • Ventriküler taşikardi, kalbin alt odalarında başlayan yüksek bir kalp atış hızıdır. Bu tip aritmi iyi tolere edilebilir veya hayatı tehdit edici olabilir ve acil tanı ve tedavi gerektirir. Ventriküler taşikardide oluşan elektriksel sinyallerdeki bozukluklar, kalp atış hızının artmasıyla sonuçlanır. Bu hızlı kalp atışı, kalp odalarının kasılmalar arasında tamamen dolmasını önler, bu da vücudun geri kalanına kan akışını tehlikeye atar.

Taşikardi (Kalp Çarpıntısı) Belirtileri

Kalp çok hızlı attığında bazen çeşitli belirtiler birlikte yaşanabilir. Ancak bazen aşırı hızlı bir kalp atış hızı hiçbir belirti göstermeyebilir. Yani taşikardi olması ile birlikte başka semptom olmaması mümkündür.

  • Nefes darlığı
  • Baş dönmesi
  • Göğüs ağrısı (anjina)
  • Kalpte çarpıntı hissi
  • Yorgunluk (anormal derecede bir yorgunluk hissi)
  • Bayılma (senkop) belirtileri taşikardi ile birliktelik gösterebilir.

Taşikardi altta yatan başka bir hastalıktan kaynaklanıyorsa, o hastalığa özgü ek semptomlar olacaktır. Örneğin; hipertiroidizmin neden olduğu taşikardisi olan insanlar ayrıca sinirlilik, uykusuzluk, terleme, titreme ve yüksek seviyelerde tiroid hormonları ile ilgili diğer semptomlar da yaşayabilirler. 

Kalp veya akciğer hastalığının neden olduğu taşikardide ise sıklıkla göğüs ağrısı, nefes darlığı veya baş dönmesi eşlik eder.

Taşikardi (Kalp Çarpıntısı) Nedenleri

Bazen, elektriksel uyarılar normalden daha hızlı gönderilir ve bu da dakikada 100 atımdan fazla kalp atışıyla sonuçlanan sinüs taşikardisine neden olur. Bu gibi durumlarda kalbe yeterli kan ulaşamaz ve dolaylı olarak vücuda yeterli kan pompalanamaz. Pek çok şey, kalbin elektrik sistemi ile ilgili sorunlara neden olabilir. 

Taşikardinin olası nedenleri şu şekildedir;

  • Doğumda kalpte bulunan anormal elektrik yolları (uzun QT sendromu dahil konjenital kalp hastalıkları)
  • Kalp hastalığı veya konjenital anormallik
  • Koroner arter hastalığı (ateroskleroz)
  • Kalp krizi (miyokard enfarktüsü)
  • Kronik akciğer hastalığı
  • Anemi (kansızlık)
  • Yorucu egzersiz
  • Korku, kaygı gibi ani stres yaratan durumlar
  • Yüksek veya düşük tansiyon
  • Sigara içmek
  • Ateş
  • Çok fazla alkollü içecek içmek
  • Çok fazla kafeinli içecek içmek (yani çok fazla kahve tüketmek)
  • Fazla bitter çikolata tüketmek (çikolata içinde de kafein vardır)
  • Fazla çay tüketmek
  • İlaç yan etkileri
  • Uyuşturucu madde kullanımı (metamfetamin, kokain gibi) 
  • Elektrolit dengesizliği, elektriksel uyarıların iletilmesi için gerekli olan mineral maddeler
  • Tiroidin aşırı hormon salgıladığı durumlar (hipertiroidizm)
  • Tümörler veya enfeksiyonlar
  • Bazı durumlarda, taşikardinin kesin nedeni tespit edilemez.

Taşikardi riskini artırabilecek diğer faktörler şunlardır:

  • Yaşlılık: Kalpte yaşlanma ile ilgili aşınma, taşikardi geliştirme olasılığını artırır.
  • Aile öyküsü: Ailede taşikardi veya diğer kalp ritmi bozuklukları varsa, taşikardi riskinde artış olabilir.

Taşikardi (Kalp Çarpıntısı) Teşhisi

Durumu teşhis etmek ve spesifik taşikardi türünü belirlemek için doktor semptomları değerlendirecek, ayrıntılı bir fizik muayene yapacak, alışkanlıklar ve tıbbi geçmiş hakkında hastaya sorular soracaktır. Muayene sırasında doktor kalp ve akciğerleri steteskopla dinleyecektir.

Ayrıca boyundaki tiroid bezini de muayene edecektir. Ateş ve kan basıncını ölçecektir. Fizik muayenesinin sonuçlarına bağlı olarak, kırmızı kan hücresi sayısını, tiroid hormon seviyelerini ve ek başka değerleri ölçen kan testleri isteyebilir.

Taşikardinin teşhisi için birkaç özel kalp testi de gerekmektedir.

  • Elektrokardiyogram (EKG): Bir elektrokardiyogram, taşikardi teşhisinde kullanılan en yaygın araçtır. Göğüse ve kollara bağlı küçük sensörler (elektrotlar) yerleştirilerek kalbin elektriksel aktivitesini algılayan ve kaydeden ağrısız bir testtir.
  • Holter monitörü: Bu EKG cihazı cepte taşınabilen, bir kemer veya omuz askısına takılabilen bir cihazdır. 24 saatlik bir süre boyunca kalbin etkinliğini kaydeder ve bu da doktorun kalp ritimleri hakkında uzun süreli bilgi alabilmesini sağlar. Doktor, aynı 24 saat içinde holter takılacak hastanın belirtilerini tanımlamasını ve belirtiler ortaya çıktığında EKG okumalarını kaydetmek için bir düğmeye basmasını öğretecektir.
  • Ekokardiyogram (EKO): Bir ekokardiyogram, ses dalgaları kullanarak kalbin hareketli bir resmini oluşturur. Bu şekilde; kalpte herhangi bir yapısal anormallik olup olmadığını görmek için zayıf kan akışı, anormal kalp kapakçıkları ve normal olarak çalışmayan kalp kası alanları tanımlanabilir.
  • Manyetik rezonans görüntüleme (MRI, emar): Bir kardiyak MR, kanın kalpten nasıl aktığına dair hareketsiz veya hareketli görüntülerle düzensizlikleri tespit edebilir.
  • Bilgisayarlı tomografi (BT): BT taramaları, kalbin daha ayrıntılı kesitsel görüntüsünü sağlamak için birkaç X ışını görüntüsünü birleştirir.
  • Koroner anjiyogram: Kan akışını kalpten ve kan damarlarından incelemek, olası tıkanıklıkları veya anormallikleri ortaya çıkarmak için bir koroner anjiyogram kullanılır.
  • Göğüs röntgeni: Bu test kalbin genişlemiş olup olmadığını tespit edebilir.
  • Stres testi: Bu testte, egzersiz yaparken kalp fonksiyonunu izlemek için, genellikle bir koşu bandında yürürken göğüse elektrotlar yerleştirilir. Başka kalp testleri de stres testi ile birlikte yapılabilir.
  • Tilt masa testi: Bu test taşikardinin bayılma nöbetlerine nasıl katkıda bulunduğunu daha iyi anlamak için kullanılır. Doktor, kalbin ve sinir sisteminin değişiklik pozisyonlara nasıl tepki verdiğini gözlemler.
  • Elektrofizyolojik test: Tanıyı kesinleştirmek veya kalbin elektriksel devresindeki sorunların yerini tam olarak belirlemek için bir elektrofizyolojik test önerilebilir. Bu test sırasında; kasık, kol veya boyna elektrotlarla kaplı kateterler yerleştirilir ve bunları kan damarlarından kalpteki çeşitli noktalara yönlendirir. Elektrotlar ile her kalp atımı sırasında elektriksel yayılımı izleyerek anormallikler tespit edilebilir.

Taşikardi (Kalp Çarpıntısı) Tedavisi

Tedavi seçenekleri, test sonuçlarına, durumun nedenine, taşikardili kişinin yaşına, genel sağlığına ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir.

Tedavinin amacı; inme riskini en aza indirmek, kalp hızı kontrolü sağlamak ve normal kalp ritmini geri getirmektir. Bu amaç için yapılması gereken şey, taşikardinin nedenini bulmaktır. Çünkü bazı durumlarda, gereken tek şey altta yatan nedeni tedavi etmektir. Diğer durumlarda doktor farklı tedavileri denemek zorunda kalabilir.

Sinüs taşikardisi varsa, esas olan altta yatan nedeni düzeltmektir. Bunlar, stresi hafifletmek veya ateşi düşürmek için ilaç almak; eğer tiroid hastalığı, anemi gibi altta yatan başka bir hastalıktan kaynaklanıyorsa, doktor onun tedavisi için ilaç verebilir veya başka bir bölüme yönlendirebilir.

Supraventriküler taşikardi varsa, daha az kahve veya alkol almak, daha fazla uyumak veya sigara bırakmak önerilebilir. Ek ilaçlar verebilir.

Ventriküler taşikardi tedavileri, ICD (intrakardiyak defibrilatör), cerrahi tedavi ve ek antiaritmik ilaçları içerebilir.

Taşikardi (Kalp Çarpıntısı) Tedavisi

  • Vagal manevralar: Vagal sinir, kalp atışımızı düzenler. Bu siniri kısa süreli etkileyen manevralar öksürük, ıkınma, burnu tıkayarak burundan soluk vermeye çalışmak gibi manevralardır ve kalp çarpıntısı hissedildiğinde yapılabilir.
  • İlaçlar: Antiaritmik ilaçlar ağızdan veya enjeksiyonla uygulanabilir. Mevcut ilaçlar normal kalp ritmini geri getirir, kalp atış hızını kontrol eder veya her ikisini de yapar. Bazen bir bireyin birden fazla antiaritmik ilaç alması gerekebilir.
  • Kardiyoversiyon: Normal kalp ritmini geri getirmek için kalbe zamanlanmış bir elektrik şoku verilen prosedürdür.

İleriye yönelik, hayatı tehlikeye atan taşikardilerin oluşmasını önlemek için;

  • Radyofrekans kateter ablasyonu: Kateterler kalbe kan damarları yoluyla girerler. Taşikardiyi tetikleyen anormal kalp dokusu alanını tahrip eden bir prosedürdür.
  • İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatör (ICD): Kalp atışını sürekli izleyen bir cihaz, hastanın göğsüne cerrahi olarak implante edilir. ICD herhangi bir kalp atışı anormalliğini tespit ederse, normal kalp ritmine döndürmek için elektrik şokları verir.
  • Cerrahi: Bu prosedür genellikle sadece diğer tedaviler etkili olmadığında veya kişinin başka bir kalp rahatsızlığı varsa kullanılır.

Taşikardi (Kalp Çarpıntısı) Tedavi Edilmezse

Tedavi gerektiren taşikardiler patolojik taşikardilerdir. Yani bir sinüs taşikardisi normal durumlardan kaynaklandığında tedavi gerektirmez. Varsa, altta yatan hastalıklar tedavi edilmelidir.

Patolojik bir taşikardi, ventriküler taşikardi gibi kalp veya akciğer kaynaklı olan taşikardiler hayati öneme sahip olabilir. Mesela akciğerlerde, kalbi besleyen koroner damarlarda kan pıhtısı (trombüs) varsa ve tedavi edilmezse inme veya kalp krizine sebep olabilir. Yine bir ventriküler taşikardi tedavi edilmezse, kalp yeterince kan pompalayamaz ve kalp yetmezliği gelişebilir.

Aşırı hızlı kalp atışı olan bir kişi bilincini kaybedebilir. Ani ölüm riski genellikle sadece ventriküler taşikardi veya onun bir sonraki aşaması olan ventriküler fibrilasyonla bağlantılıdır.

Taşikardiye (Kalp Çarpıntısı) Ne İyi Gelir?

  • Stres, çarpıntılara neden olabilir. Bazı rahatlama tekniklerini denemek yardımcı olabilir: meditasyon, derin nefes alıp vermek, yoga, açık havada vakit geçirmek gibi.
  • Vagus siniri beyni kalbe bağlar ve onu uyarmak çarpıntıları azaltmaya yardımcı olabilir. Bu sinirin tedavi edici etkisini kullanmak için vagal manevralar denenenebilir. Ancak bu yöntemi denemeden önce kişinin doktoruna danışması daha doğru bir yaklaşım olacaktır.
  • Elektrolitler, vücutta elektrik sinyallerinin aktarılmasına yardımcı olan moleküllerdir. Bu sinyaller kalp atış hızını düzenlemede önemli bir rol oynar. Kişi gerek besinlerle gerekse doktor tarafından reçete edilen ilaçlarla elektrolit dengesini sağlayabilir.
  • Bol su içilmeli, günde en az 2-2.5 L kadar.
  • Egzersiz, genel kardiyovasküler sağlığı iyileştirip, kalbin doğal ritmini geri getirebilir.

Taşikardiye (Kalp Çarpıntısı) Ne İyi Gelmez?

Bağımlılık yapıcı tütün ürünleri, bazı soğuk algınlığı ve öksürük ilaçları, kahve, çay ve soda gibi kafeinli içecekler;alkol, uyuşturucu vb. madde kullanımı sağlığa olan diğer zararlarının yanında taşikardiye sebep olur ve komplikasyonların oluşmasına zemin hazırlar.

Taşikardi (Kalp Çarpıntısı) İlaçları

Sinüs taşikardisinde altta yatan neden düzeltilmeden kalp hızını düşüren ilaçların verilmesi çözüm değildir. Önemli olan altta yatan ateş, hipertiroidi, anemi, asidoz gibi nedenleri düzeltmektir.

  • Kardiyak aritmiler: Tedavi, aritminin nedenine bağlıdır. Bazı insanlarda, boyundaki karotis sinüsüne masaj yapılması sorunu durduracaktır. Bazı insanlarda ise; adenozin (SVT için ilk tercih ilaçtır astım hastalarına verilmez), beta blokörler (metoprolol, esmolol gibi), kalsiyum kanal blokerleri (verapamil, diltiazem gibi) veya amiodaron gibi etken maddelerini içeren ilaçları gerektirir.
  • Akciğer hastalığı: Taşikardi, akciğerlerdeki bir kan pıhtısından kaynaklanıyorsa, genel tedavi, pıhtı çözen ve daha fazla pıhtı oluşumunu önleyen ilaçlardır. Yeni oral antikoagülanlar (YOAK) kanın pıhtılaşmasını zorlaştırır ve inme, kalp krizi geçirme riski yüksek veya orta derecede olan kişilere verilir.

Bu ilaçların hiçbiri bir doktor tarafından reçete edilmeden kullanılmamalıdır!

Taşikardi (Kalp Çarpıntısı) Ameliyatı

İntrakardiyak Defibrilatör (İKD,ICD): IKD, derinin altına yerleştirilip kalp atış hızını takip eden, pille çalışan bir aygıttır. Açık kalp ameliyatı gerektirmez ve çoğu insan 24 saat içinde eve gider. Doktor ameliyatını yapacağı kişiye daha ayrıntılı bilgi verecektir, ancak çoğu kişi işlemden kısa bir süre sonra yavaş yavaş günlük aktivitelerine dönebilir.

İnce teller, IKD'yi kalbe bağlar. Eğer anormal bir kalp ritmi tespit edilirse yani kalbin düzensiz ve çok hızlı bir şekilde atması durumunda, cihaz kalp atışını normal haline getirmek için elektrik şoku verecektir. IKD'ler bilinen, sürekli ventriküler taşikardi veya fibrilasyonu olan hastalarda ani ölümün önlenmesinde çok faydalı olmuştur. Ayrıca; kalp krizi geçirme öyküsü olup tekrar kriz riski yüksek olan, önceden ani bir kalp durması yaşayan, uzun QT sendromlu, doğumsal kalp hastalığı veya ani kalp durması için diğer altta yatan durumları olan bireylerde de uzman bir doktor tarafından öngörülürse kullanılabilir.

Radyofrekans Kateter Ablasyonu: Kateter ablasyonu, hızlı ve düzensiz kalp atışlarına neden olan küçük anormal bir kalp dokusu alanını yok etmek için radyofrekans enerjisi (mikrodalga sıcaklığına benzer) kullanılan bir prosedürdür. Bu dokuyu yok etmek, kalbini düzenli ritmini geri kazanmasına yardımcı olur.

İlaçlar tolere edilmediğinde veya etkili olmadığında anormal kalp ritimlerini (aritmi) tedavi etmek için kullanılır. Kateter ablasyonu, çoğu kişide başarılı olan düşük riskli bir işlemdir. Kalbin geri kalanına zarar vermeden anormal dokuyu yok eder.

Kateter ablasyonu genellikle 2 ila 4 saat sürer. Birden fazla anormal doku alanı varsa, işlem daha uzun sürecektir. Genellikle aynı gün eve gidilebilir ya da duruma göre tedbir amaçlı birkaç gece müşahede altında kalınabilir.

Hamilelikte Taşikardi (Kalp Çarpıntısı)

Hamilelik sırasında çeşitli faktörler kalp çarpıntısına neden olabilir, bunların çoğu ciddi değildir. Normal gebelik; artmış kalp hacmi, azalmış sistemik vasküler direnç ve ortalama kan basıncında düşüş (hiperdinamik durum) ile karakterizedir. Artan kalp hacmine karşılık, kalbin hızını artırarak tepki vermesi yanında; stres, endişeler de dahil olmak üzere kafeinli içecek tüketmek klasik sebepler arasında yer alır.

Bazı anneler için aritmi, önceden tanımlanmış bir aritminin tekrarı veya bilinen yapısal kalp hastalığı olan bir kadındaki ilk belirti olabilir. Bununla birlikte çoğu durumda, daha öncesinde kalp hastalığı öyküsü yoktur ve yeni bir kalp problemi ortaya çıkmış olabilir. Hastanın ayrıntılı öyküsü ve muayenesi bu yüzden çok önemlidir.

Genel olarak, hamilelik sırasındaki aritmiler, tıbbi olarak anne veya fetüs için çok az risk altında güvenli bir şekilde yönetilebilir. İlk trimesterde, mümkünse ilaçlardan kaçınılmalı ve ilaç seçimi gebelikte güvenlik kaydını, tedavi edilen aritmi ve ilgili yapısal kalp hastalığını yansıtmalıdır. İlaçlar en düşük etkili dozda uygulanmalı, anne ve fetus hamilelik boyunca dikkatle izlenmelidir.

Gebelerde tedavi etme kararı, aritminin sıklığına, süresine ve tolere edilebilirliğine bağlıdır. Fetal aritmileri sonlandırmak ve faydalı güvenlik verileri sağlamak için çeşitli ilaçlar kullanılmıştır. Bunlar arasında digoksin, adenozin, amiodaron, flecainid, prokainamid, propranolol, propafenon, kinidin, sotalol ve verapamil etken maddelerini içeren ilaçlar bulunur.

Farmakolojik tedaviye rağmen devam eden malign aritmili hamile kadınlar için bir İntrakardiyak defibrilatör (ICD) güvenli bir alternatif olabilir.

Acil durumlarda veya tıbbi tedavinin başarısız olduğu durumlarda, DC kardiyoversiyonu hamilelik boyunca güvenle uygulanabilir.

Çocuklarda Taşikardi (Kalp Çarpıntısı)

Taşikardi pediatrik yaş grubunda sık görülür ve etiyoloji sıklıkla iyi huyludur. Çocuğun kalp atış hızı (nabız) gün boyunca belirgin değişebilir. Günlük aktiviteler, hızın değişiminde etkilidir. Normal bir kalp atış hızı çocuğun yaşına ve biyolojik yapısına bağlı olarak değişebilir. Aynı yaştaki çocuklar bile farklı dinlenme kalp atışlarına sahip olabilir. Bir çocukta istirahat kalp atış hızı yaşa ve ortalamaya göre değişebilir.

Çocuklarda yaşa göre normal kabul edilen kalp atım hızları;

  • 0 ila 1 aylık bebekler: dakikada 70 - 190 atış
  • 1 ila 11 aylık bebekler: dakikada 80 ila 160 atış
  • 1 ila 2 yaş arası çocuklar: dakikada 80 ila 130 atış
  • 3 ila 4 yaş arası çocuklar: dakikada 80 ila 120 atış
  • 5-6 yaş arası çocuklar: dakikada 75 ila 115 atış
  • 7 ila 9 yaş arası çocuklar: dakikada 70 ila 110 atış
  • 10 yaş ve üstü çocuklar: dakikada 60 - 100 atış

Tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi çocuğun kalp atış hızı da; aktivite seviyesine, uykuda veya uyanık olmasına ve çocuğun sağlıklı veya hasta, sakin veya stresli olmasına bağlı olarak değişecektir. Ayrıca, çocuğun kalbinin doğal olarak yetişkin bir kalpten daha hızlı attığı ve egzersiz sırasında yetişkin bir kalp atış hızından çok daha hızlı olabileceği unutulmamalıdır.

Bununla birlikte, çocuk göğüs ağrısı veya çarpıntı ile birlikte nefes almada zorluk gibi semptomlar yaşıyorsa, tıbbi yardıma ihtiyacı olabilir, nabzı hemen kontrol edilmelidir. Çocuğun kalp atış hızı normal aralığın üzerindeyse ya da saymak için çok hızlıysa, biraz bekleyip yeniden kontrol edilmelidir. Hala çok yüksekse ve ek olarak başka semptomlar da varsa, 112 acil yardım hattı aranmalı veya bir hastaneye gidilmelidir.

Çocuklarda en sık görülen taşikardi supraventriküler taşikardidir (SVT). Buna paroksismal atriyal taşikardi de denebilir. SVT dönemi sırasında, çocuk normalden daha hızlı nefes alabilir veya daha uykulu görünebilir. Küçük çocuklarda hız dakikada 220-320'a kadar çıkabilir. SVT genellikle tehlikeli olmamakla birlikte, tedavi edilmezse kalbin normal pompalama kabiliyetini etkileyebilir. Ventriküler taşikardi çocuklarda yaygın değildir, ancak çok ciddi olabilir. Genellikle ciddi kalp hastalığı olan çocuklarda olur, ancak bazen kendi başına olabilir. İlaç tedavisi atak sayısını azaltabilir ve semptomların kontrolüne yardımcı olabilir. Vagal manevra adı verilen bazı manevralar, vagus siniri uyararak SVT'yi durdurmak için tasarlanmıştır. Çocuklar için vagal manevra uygulanacaksa gözlerin üzerine 15-30 saniye boyunca bir buz torbası yerleştirilebilir. Acil serviste çocuk intravenöz (IV) bir ilaç alabilir. İlaç tedavisi başarısız olursa kardiyoversiyon gerekebilir. Bu, genellikle çocuğa anestezi verilerek yapılır.

Bazı taşikardiler hayati tehlike taşır veya çocuğun normal aktivitelerine önemli ölçüde müdahale eder. Bu problemler daha kalıcı tedavi gerektirebilir. Radyofrekans kateter ablasyonu denilen prosedür uygulanabilir.

Bebeklerde Taşikardi (Kalp Çarpıntısı)

Ateş, ağlama, egzersiz veya diğer güçlü faaliyetler bebeklerde kalbin daha hızlı atmasına sebep olur. Çocuk ne kadar küçükse kalp atış hızı o kadar yüksek olur. Dakikada 130-150 atımlık bir kalp atış hızı yenidoğan bir bebek için normaldir, ancak altı yaşındaki bir çocukta istirahat için çok hızlıdır.

Kalbin düzenli ritmi veya atışı, kalbin duvarlarındaki sinirlerden geçen küçük bir elektrik devresi tarafından sağlanır. Devre düzgün çalıştığında, kalp atışı oldukça düzenli; ancak devrede bir sorun olduğunda düzensiz kalp atışı veya aritmi oluşabilir. Bazı çocuklar bu kalp devresinde anormallikler ile doğar, ancak aritmilere kandaki enfeksiyonlar veya kimyasal dengesizlikler de neden olabilir. Sağlıklı çocuklarda bile, nefes almanın bir sonucu olarak meydana gelen değişiklikler dahil, kalp atışının ritminde başka değişiklikler olabilir. Böyle bir dalgalanmaya sinüs aritmi adı verilir ve özel bir değerlendirme veya tedavi gerektirmez, çünkü normaldir.

Çocukta gerçek aritmiler çok yaygın olmasa da, ortaya çıktıklarında ciddi olabilirler. Nadir durumlarda bayılma ve hatta kalp yetmezliğine neden olabilirler. Neyse ki, başarılı bir şekilde tedavi edilebilirler. Bu nedenle aritmileri mümkün olduğunca erken tespit etmek önemlidir.

Çocukta gerçek bir aritmi varsa, çocuk doktoru rutin bir kontrol sırasında bunu keşfedecektir. Ancak, kontroller arasında aşağıdaki uyarı işaretlerinden herhangi birini fark edilirse derhal doktora bildirmek gerekir:

  • Bebek aniden solgun ve halsiz hale gelirse,
  • Zayıf besleme veya beslenme ile bolca terleme varsa,
  • Normalden daha hızlı nefes alıyorsa.

Bu semptomlar kısa olabilir, ancak birkaç saat de sürebilir. Bebeklerde taşikardiler uzun sürüyorsa, ilaçlar veya kardiyoveryiyon tedavisi kalp ritmini kontrol etmek için kullanılabilir. Takip ve izlem ilerleyen dönemlerde tedavi sonlandırılması veya değişimi konusunda oldukça yardımcı olacaktır.

Taşikardi (Kalp Çarpıntısı) için hangi doktora gidilir?

Taşikardi, kalp çarpıntısı yani yüksek bir kalp atış hızı her zaman tedavi gerektirmez. Bazen endişe, korku, stres, heyecan gibi durumlarda oluşan, sağlık açısından endişe gerektirmeyen bir durumdur. Ancak bazen de hayatı tehdit edici olabilir.

Çok sık ve düzensiz kalp çarpıntısı yaşıyorsanız, ek olarak başka belirtiler de eşlik ediyorsa, dinlenmeyle birlikte geçmiyorsa veya minimum eforla bile ortaya çıkan bir çarpıntıysa ve uzun süredir bu durumdan yakınıyorsanız mutlaka bir Kardiyoloji doktoruna başvurmalısınız.

Makaleyi faydalı buldun mu?
12
0
Makeleyi Paylaşın

Taşikardi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Kalp çarpıntısı (taşikardi) ne kadar sürer?

Taşikardinin ne kadar süreceği nedenine bağlıdır. Örneğin, 

  • Eforla tetiklenen taşikardi, istirahat ile kısa sürede geçecektir.
  • Vücut ısısı normale döndüğünde ateşten kaynaklanan taşikardi sonlanır.
  • Kan kaybından kaynaklanan taşikardi, hasta intravenöz (IV) sıvılar ve / veya kan transfüzyonları ile stabilize edildiğinde sona erecektir. 
  • İlaçların veya diyetin neden olduğu taşikardi, genellikle soruna neden olan kimyasalın vücut tarafından kullanıldığında veya idrarla atıldığı zamanlar içerisinde birkaç saat içinde hızla kaybolur. 
  • Kardiyak sorunların neden olduğu taşikardi uzun sürebilir. 
Int. Dr. Aycan Karagöz

Kalp çarpıntısı için ne yapmalı?

Derin derin nefes alıp vermek: Çarpıntılar geçene kadar rahatlamaya yardımcı olacaktır.

Yüzü soğuk suyla yıkamak veya yüze buz tutmak: Kalp atış hızını kontrol eden vagus sinirini uyaran bir tür vagal manevradır.

Panik yapmamak: Stres ve anksiyete çarpıntıyı daha da kötüleştirir.

Nefes darlığı, baş dönmesi, göğüs ağrıları veya bayılma hissi eşlik ediyorsa derhal bir kardiyoloğa başvurulmalı. Bunlar ciddi kalp hastalığı belirtileri olabilir.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Sinüs taşikardisi öldürür mü?

Sinüs taşikardisi kalp atış hızının artmasıdır. Çoğu durumda kuvvetli egzersiz yapmak veya çok fazla kafein almak gibi basit bir şeyin işaretidir. Bununla birlikte, uygunsuz sinüs taşikardisi (inappropriate sinüs taşikardisi, IST) durumunda, bilinen bir neden yoktur. IST varsa, doktor tarafından bir tedavi planı oluşturulacaktır. Tedavi muhtemelen ilaçların ve yaşam tarzı değişikliklerinin bir kombinasyonunu içerecektir. Yani, ölüm kadar tehlikeli bir sonuç sinüs taşikardisinde görülmez. Hayati tehlike içeren diğer taşikardi türleri varsa (ventriküler taşikardi gibi) acil yardım almak gerekebilir.    

Int. Dr. Aycan Karagöz

Normalden fazla artmış kalp hızı (taşikardi) nasıl düşürülür?

Kalp atışınızı yavaşlatma yolları şunlardır:

Vagal manevralar: Vagal manevralar, kalp atışınızı düzenleyen vagus sinirini etkiler. Ağzı ve burnu kapatıp ve bir hapşırmayı bastırıyormuş gibi göğüsteki basınç yükseltilir. 5-8 saniye nefes alıp, o nefesi 3-5 saniye tuttuktan sonra yavaşça nefes verilir. Birkaç kez tekrarlanır. Bu manevra ile kalp atış hızı düşürülebilir.

İlaçlar: Vagal manevralar hızlı kalp atışını durdurmazsa, normal bir kalp atış hızını eski haline getirmek için bir antiaritmik ilaç enjeksiyonu gerekebilir. Bu ilaç bir hastanede uygulanır. Doktor ayrıca, vagal manevralara cevap vermeyen hızlı bir kalp atışı olması durumunda alınacak antiaritmik ilacın bir hap versiyonunu da yazabilir.

Kardiyoversiyon: Bu prosedürde otomatik bir harici defibrilatör yoluyla kalbe bir şok iletilir. Akım, kalpteki elektriksel anormallikleri etkiler ve normal ritmi geri getirir. Genellikle acil serviste manevralar ve ilaçlar etkili olmadığında kullanılır.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Reflü kalp çarpıntısı yapar mı?

Reflü genellikle kalp çarpıntısının doğrudan bir nedeni olmayacak olsa da, dolaylı olarak onlara yol açabilir. Örneğin, reflüsü olan bir kişi semptomları hakkında gergin veya endişeli hissediyorsa, bu çarpıntıya yol açabilir. Hem reflü hem de kalp çarpıntısını tetikleyen çeşitli faktörler de olabilir. Örneğin, alkol tüketimi bazı insanlarda çarpıntıya neden olabilir ve ayrıca reflü semptomlarını tetikleyebilir. Benzer şekilde, çok fazla kafein reflü semptomlarını tetikleyebilir ve kafein ayrıca kalp çarpıntısına neden olabilir.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Mide ağrısı kalp çarpıntısı yapar mı?

Direk çarpıntıya neden olmaz ancak dolaylı yoldan mide ağrısı endişeye huzursuzluğa neden olusa taşikardi gelişebilir. Benzer şekilde ağrıyı hafifletmek için alınan ilaçların yan etkisi olabilir. Mide ağrısı beraberinde ateş gibi farklı semptomlar varsa onlara bağlı gelişebilir. Farklı olarak iki semptomun (kalp çarpıntısı, mide ağrısı) beraber görülmesi ve eşlik eden diğer semptomlarla birlikte akut pankreatit gibi farklı bir hastalığa işaret ediyor olabilirler.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Kansızlık kalp çarpıntısı yapar mı?

Anemi (kansızlık, demir eksikliği); hızlı veya düzensiz kalp atışlarına (aritmi) yol açabilir. Anemi olduğunda, kandaki oksijen eksikliğini gidermek için kalbin daha fazla kan pompalaması gerekir. Böylece kalp daha hızlı pompalayarak taşikardi gelişmesine sebebiyet verir.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Tiroid kalp çarpıntısı yapar mı?

Aşırı tiroid hormonu, kalp atış hızı ve halsizlik nedeniyle çarpıntılara neden olur. Kalp atış hızındaki değişiklikler, sinir sisteminin kalp üzerindeki kontrolünde var olan bir değişikliğin bir sonucudur. Vücuttaki aşırı tiroid hormonlarıyla, istirahatte ve uyurken bile dakikada 90 atıştan daha yüksek kalp atışı (taşikardi) yaygındır. Hızlı bir kalp atış hızı, hipertiroidizmin en sık görülen işaretlerinden biridir.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Kahve kalp çarpıntısı yapar mı?

Kahve, çay, çikolata ve bazı ilaçlar çeşitli miktarlarda kafein içerir. Kafein, sinir sistemini ve beyni, özellikle de beyin korteksini ve beyin sapını uyararak belirli fiziksel reaksiyonları hızlandırır. Aynı zamanda kalbi uyarır ve kan damarlarını genişleterek kan basıncını yükseltir. Anksiyete, titreme, artmış kalp atış hızı veya taşikardi, aşırı kafeinin potansiyel yan etkileri arasındadır. 1/2 ila 3 fincan kahve, kalp atım hızını ve kan basıncını arttırır. Kafeine duyarlılık değişkenlik gösterdiğinden, bir başkasına oranla daha az miktarda bir kafeinle kalp atış hızı artışı yaşanabilir.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Hamilelikte kalp çarpıntısı ne zaman başlar?

Kalp atış hızı gebelikte dakikada 10-20 atış kadar artabilir. Çarpıntı gibi belrtiler 20-24 haftalar arasında maksimum değere ulaşır ve genellikle doğumdan sonraki 6 hafta içinde tamamen geçer.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Stres kalp çarpıntısı yapar mı?

Duygusal veya fiziksel stres yaşamak, kalp atış hızının artmasına (çarpıntı gelişmesine), kan basıncının yükselmesine ve stres hormonlarının (adrenalin, epinefrin gibi) salınmasına  neden olur. Stres; kalp krizi, ani kalp ölümü, kalp yetmezliği veya aritmi (anormal kalp ritimleri) gibi durumlara neden olabilir.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Şeker hastalığı kalp çarpıntısı yapar mı?

Zamanla, şeker hastalığındaki yüksek kan şekeri, kalbi ve kan damarlarını kontrol eden sinirlere ve kan damarlarına zarar verebilir. Diyabetli tüm insanlarda kalp hastalığı riski artarken, durum tip 2 diyabet hastalarında daha yaygındır. Ayrıca, şeker hastalarındaki kan damarları; yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve sigara gibi diğer risk faktörlerine karşı daha hassastır ve sonuç olarak, diyabetik hastalar, diyabetin kendisiyle birlikte diğer eşlik eden koşullarla ilişkili kalp ritmi bozuklukları geliştirebilir.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Guatr kalp çarpıntısı yapar mı?

Aşırı miktarda tiroid hormonu (hipertiroidizm) vücut fonksiyonlarını hızlandırır ve boyunda şişkinliğe yani guatr dediğimiz duruma yol yaçar. Yani guatr değil de ona sebep olan hipertiroidizm, artmış kalp atış hızı veya çarpıntının sebebidir.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Diş iltihabı kalp çarpıntısı yapar mı?

Sistemik inflamasyon, taşikardi de dahil olmak üzere çeşitli adaptif tepkilere neden olur. İnflamasyonla ilişkili taşikardinin, immün sistemin enflamatuar sinyallerinin neden olduğu artmış sempatik aktiviteden kaynaklandığı düşünülmektedir. Diş iltihabı dediğimiz durum da inflamatuar bir durum olduğu için taşikardi ile ilişkilendirilebilir ancak bu konuda kesin kanıt yoktur. Altta yatan farklı bir sebep olup olmadığı araştırılmalıdır.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Astım kalp çarpıntısı yapar mı?

Şiddetli astım belirtileri arasında aksesuar solunum kaslarının kullanımı, takipne (solunum sayısında artış), taşikardi, terleme, terletme, tıkanma, endişeli görünüm, hışıltı vardır. Yani astım çarpıntıya sebep olmaz, astım atağı sırasında kişinin stres halinde olması ile vücutta adrenalin seviyeleri artabilir ve kalp atışlarının hızlı şekilde artmasına neden olabilir. Ayrıca albuterol inhalatörleri veya teofilin gibi astım ilaçları ve tiroid replasman ilaçları da çarpıntılara sebep olabilir.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Uykusuzluk kalp çarpıntısı yapar mı?

Uyku eksikliği bir kişinin kalp atış hızının normalden yüksek olduğunu hissetmesine neden olabilir. Uyku bozuklukları veya yeterince uyku almamak bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Ertesi gün, kişi kalp atışlarının biraz daha hızlı olduğunu da hissedebilir.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Adet döneminde veya öncesinde kalp çarpıntısı olur mu?

Östrojen ve progesteron seviyeleri ayın bazı günlerinde normal adet döngüsü olan kadınlarda artar ve düşer. Kalp çarpıntısı, kalbin aşırı uyarılmasına yol açan düşük östrojen seviyelerinin doğrudan bir sonucudur. Hormon seviyesindeki bu düşüş, çarpıntıdaki kalp atım hızındaki artışla ve tehdit edici olmayan aritmilerle bağlantılı olabilir. Östrojendeki düşüş sağlıklı bir kadında luteal faz denilen adetten önceki hafta başlar ve adet bitimine kadar azalarak biter.

Int. Dr. Aycan Karagöz

Gastrit kalp çarpıntısı yapar mı?

H. pylori gastrite sebep olan bakterinin ismidir. Bu bakterilerle kronik enfeksiyonun insanlarda düzensiz kalp atışı gelişimine (özellikle atrial fibrilasyon) yatkınlık oluşturduğu çalışmalarda kanıtlanmıştır.

Int. Dr. Aycan Karagöz