Sıcak kemoterapi (hipertermik intraperitoneal kemoterapi veya HIPEC), özellikle karın içi kanserlerin tedavisinde kullanılan özel bir yöntemdir. Bu tedavi, cerrahi müdahale sırasında ısıtılmış kemoterapi ilaçlarının doğrudan karın boşluğuna verilmesini içerir. Ancak her hasta için uygun olmayan bu yöntemde, hasta seçimi kritik bir rol oynar.
Hangi Kriterler Hasta Seçimini Belirler?
Sıcak kemoterapi adaylarının belirlenmesinde multidisipliner bir yaklaşım izlenir. Onkologlar, cerrahlar ve radyologların ortak değerlendirmesiyle karar verilir. İlk adım, hastanın kanser tipinin ve evresinin netleştirilmesidir. HIPEC genellikle karın zarına yayılmış (peritoneal karsinomatozis) mide, kolon, yumurtalık veya apandisit kökenli tümörlerde tercih edilir.
Hastanın genel sağlık durumu da belirleyicidir. Kalp, böbrek veya karaciğer yetmezliği gibi sistemik hastalıklar, yoğun bir prosedür olan HIPEC’in risklerini artırabilir. Ayrıca hastanın performans durumu (ECOG skoru) değerlendirilir. Cerrahiye dayanıklı olmayan veya ileri evre hastalarda bu yöntem uygulanmayabilir.
Önceki Tedavilerin Rolü
Hastanın aldığı önceki kemoterapi veya radyoterapi tedavilerinin sonuçları da seçim sürecini etkiler. Standart kemoterapiye yanıt vermeyen veya nüks eden tümörlerde HIPEC bir seçenek olabilir. Ancak kemoterapiye dirençli agresif tümörlerde etkinliği sınırlıdır.
Tümörün Yayılım Derecesi
Peritoneal karsinomatozis indeksi (PCI), karın içindeki tümör yükünü ölçmek için kullanılır. Genellikle PCI skoru 20’nin altında olan hastalar ideal adaylardır. Yaygın metastaz varlığında ise HIPEC’in faydası azalır.
Cerrahi Uygunluk
Sıcak kemoterapi, tümörün cerrahi olarak çıkarılmasından (sitoredüktif cerrahi) hemen sonra uygulanır. Bu nedenle hastanın cerrahi müdahaleye dayanıklı olması gerekir. Ameliyat sırasında tümörün tamamen çıkarılabileceğine dair radyolojik bulgular da aranır.
Psikolojik ve Sosyal Faktörler
Tedavi sürecinin fiziksel ve duygusal yükü göz önünde bulundurulur. Hastanın tedaviye uyum sağlayabilecek psikolojik direnci ve sosyal destek sistemi değerlendirilir.
Kimler İçin Uygun Değildir?
- Karaciğer veya akciğer gibi uzak organ metastazı olanlar.
- Bağışıklık sistemi ciddi derecede baskılanmış hastalar.
- Kontrolsüz diyabet veya pıhtılaşma bozukluğu olanlar.
Seçim Sürecinde Yapılan Testler
- BT/MR Görüntüleme: Tümörün yayılımını ve cerrahi uygunluğu değerlendirmek için.
- PET-CT: Metastaz taraması amacıyla.
- Laboratuvar Tetkikleri: Kan sayımı, böbrek ve karaciğer fonksiyon testleri.
Sıcak kemoterapi, doğru hastalarda yaşam süresini uzatabilen etkili bir yöntemdir. Ancak titiz bir hasta seçimi ve deneyimli bir ekip gerektirir. Bu süreçte hastaların detaylı bilgilendirilmesi ve onayı da tedavi etiğinin önemli bir parçasıdır.
