Anal fissür (makat çatlağı), anüs bölgesinde şiddetli ağrı ve kanamaya yol açan yırtıkların tedavisinde cerrahi müdahale, kronikleşen vakalarda önemli bir seçenektir. İlaç tedavisine yanıt vermeyen veya tekrarlayan çatlaklarda uygulanan bu yöntemler hakkında bilinmesi gerekenler:

Anal Fissür Nedir ve Ne Zaman Ameliyat Gerekir?
Anal fissür, anüs mukozasında genellikle kabızlık veya ishal sonucu oluşan yırtıklardır. Akut (yeni oluşan) çatlaklar genellikle ilaçlarla iyileşirken, 6-8 haftadan uzun süren kronik fissürlerde cerrahi gündeme gelir. Kas spazmı (sfinkter hipertonisi), dolaşım bozukluğu ve enfeksiyon kronikleşmeye yol açan başlıca faktörlerdir.

Cerrahi Dışı Tedavi Seçenekleri
Ameliyat öncesinde şu yöntemler denenmelidir:

• Lif Takviyesi: Günde 25-30 gr lif ile dışkıyı yumuşatmak
• Topikal Nitrogliserin: Sfinkter kasını gevşeterek kan akışını artırır
• Kalsiyum Kanal Blokerleri: Diltiazem içeren kremler
• Botoks Enjeksiyonu: Kas spazmını 3-4 ay geçici olarak çözer

Anal Fissür Ameliyatı Çeşitleri

1. Lateral Internal Sfinkterotomi (LIS):

   • En sık uygulanan yöntemdir.
   • İç sfinkter kasının lateralden (yan taraftan) kesilmesiyle spazm çözülür.
   • %90-95 başarı oranına sahiptir.
   • Gaz-gaita kaçırma riski %5-10’dur.

2. Fissürektomi + Doku Onarımı:

   • Sertleşmiş çatlak dokusunun çıkarılması
   • Sağlıklı dokunun kaydırılarak kapatılması (flep ameliyatı)

3. Anal Dilatasyon (Gerdirme):

   • Sfinkter kasının kontrollü şekilde genişletilmesi
   • Günümüzde riskleri nedeniyle sınırlı kullanılır

Ameliyat Nasıl Yapılır?

• Genellikle spinal veya genel anestezi altında uygulanır.
• Hasta yan pozisyonda veya jinekolojik pozisyonda yatırılır.
• LIS’de 1-2 cm’lik kesi ile iç sfinkterin alt kısmı kesilir.
• İşlem 15-30 dakika sürer, aynı gün taburcu edilir.

Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci

• İlk 48 Saat: Hafif kanama ve ağrı normaldir. Ağrı kesicilerle kontrol edilir.
• Tuvalet Sonrası Bakım: Ilık suyla yıkama + kurutma + antibiyotikli pomat
• İlk Hafta: Yürüyüş yapılabilir, oturmak için yastık kullanılmalı
• Tam İyileşme: 2-6 hafta arasında gerçekleşir
• Kontroller: 1. hafta ve 1. ayda doktor muayenesi

Komplikasyonlar ve Riskler

• Geçici gaz kaçırma (%5-10)
• Enfeksiyon (antibiyotikle tedavi edilir)
• Kanama (nadiren müdahale gerektirir)
• Fissürün tekrarlaması (%5’ten az)

Ameliyat Sonrası Yaşam

• Beslenme: Bol su + lifli gıdalar (kayısı, yulaf, chia tohumu)
• Aktivite: 1 hafta ağır kaldırmaktan kaçının, 3. günden itibaren yürüyüş yapın
• Tuvalet Alışkanlığı: Her gün düzenli tuvalete gitmek önemlidir
• Cinsel İlişki: 2-3 hafta sonra serbesttir

Fissürün Tekrarlamasını Önleme

• Günde 2-2.5 litre su tüketimi
• Tuvalette uzun süre oturmamak
• Baharatlı gıda ve alkolü sınırlamak
• Düzenli egzersiz (bağırsak hareketlerini düzenler)
• Tuvalet sonrası hijyene dikkat

Ameliyat, kronik fissür tedavisinde yüksek başarı sağlar ancak ömür boyu sürecek sağlıklı bağırsak alışkanlıklarıyla desteklenmelidir.