Makat çatlağı (anal fissür), anüs bölgesindeki deride oluşan küçük bir yırtık veya çatlaktır. Genellikle kabızlık, sert dışkılama veya uzun süreli ishal gibi nedenlerle ortaya çıkar. Bu durum, hastalarda şiddetli ağrı, kanama ve kaşıntıya yol açabilir. Peki bu yaygın sorunun kansere dönüşme ihtimali var mıdır? İşte merak edilenler:
Makat Çatlağı ile Kanser İlişkisi
Anal fissürlerin doğrudan kansere yol açtığına dair bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır. Bu çatlaklar genellikle mekanik travmalar veya inflamasyon kaynaklıdır ve iyi huylu lezyonlar olarak kabul edilir. Ancak kronikleşen (6 haftadan uzun süren) vakalarda sürekli tahriş, dokuda kalıcı değişikliklere neden olabilir. Nadiren, uzun süreli inflamasyonun hücre yapısını değiştirme potansiyeli olsa da bu durum kanserle doğrudan bağlantılı değildir.
Kronik Çatlakların Riskleri
- Stenoz: Tekrarlayan çatlaklar anüs kanalında daralmaya yol açabilir.
- Enfeksiyon: Açık yara nedeniyle bakteriyel enfeksiyon riski artar.
- Fistül: Tedavi edilmeyen vakalarda fistül oluşumu görülebilir.
Ne Zaman Endişelenmeli?
Aşağıdaki belirtiler varsa altta yatan başka bir hastalık (anal kanser, Crohn hastalığı) araştırılmalıdır:
- 6 haftadan uzun süren şikayetler
- Ağrı ve kanamanın istirahatle geçmemesi
- Kilo kaybı veya gece terlemeleri gibi sistemik semptomlar
Teşhis Yöntemleri
Fizik muayene ve hasta öyküsü çoğu durumda tanı için yeterlidir. Şüpheli vakalarda:
- Rektoskopi: Anüs ve rektumun endoskopik incelenmesi
- Biyopsi: Doku örneği alınarak patolojik inceleme
Tedavi Seçenekleri
-
Konservatif Tedavi:
- Lifli gıdalarla beslenme ve bol su tüketimi
- Topikal nitrogliserin veya kalsiyum kanal blokerleri
- Sıcak su oturma banyoları
-
Cerrahi Müdahale:
- Lateral internal sfinkterotomi (LIS): Kas gevşetme ameliyatı
- Fissürektomi: Kronik çatlağın cerrahi olarak çıkarılması
Kanser Riski Nasıl Önlenir?
- Kronik çatlakları erken dönemde tedavi ettirin.
- Düzenli gaitada gizli kan testi yaptırın (özellikle 50 yaş üstü).
- HPV aşısı yaptırarak anal kanser riskini azaltın.
Sık Sorulan Sorular
- Makat çatlağı tekrarlar mı?
Evet, kabızlık devam ederse tekrarlama riski yüksektir. - Ameliyat sonrası iyileşme süresi ne kadar?
Genellikle 2-4 hafta içinde tam iyileşme sağlanır.
Makat çatlağı kansere dönüşmese bile yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir. Şikayetleriniz devam ediyorsa bir genel cerrahi uzmanına başvurarak uygun tedavi planını oluşturun.
