Adet kanamasının aşırı miktarda olması (menoraji), birçok kadının yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur. Normalden fazla kanama, anemiye yol açabilir ve günlük aktiviteleri kısıtlayabilir. İşte bu durumun nedenleri, belirtileri ve modern tedavi yaklaşımları:
Ağır Adet Kanamasının Tanımı
Tıbbi olarak menoraji kabul edilen kanamalar şu özellikleri taşır:
- Ped/tamponun 1-2 saatte bir değiştirilme ihtiyacı
- Gece boyunca ped değiştirme gereksinimi
- 7 günden uzun süren kanamalar
- Kan pıhtılarının (1 cm’den büyük) görülmesi
- Halsizlik, nefes darlığı gibi anemi belirtileri
Başlıca Nedenler
- Hormonal Dengesizlikler: Östrojen-progesteron dengesizliği (ergenlik veya menopoz öncesi)
- Rahim Yapısal Sorunları:
- Miyomlar (özellikle submuköz yerleşimli)
- Endometrial polipler
- Adenomyozis (rahim içi dokunun kas tabakasına yerleşmesi)
- Tıbbi Durumlar:
- Pıhtılaşma bozuklukları (von Willebrand hastalığı)
- Tiroid fonksiyon bozuklukları
- Karaciğer veya böbrek hastalıkları
- İlaç Etkileri: Kan sulandırıcılar, hormon ilaçları
- Kanserler: Endometrium (rahim iç zarı) kanseri
Teşhis Süreci
Tanı için multidisipliner yaklaşım gerekir:
- Detaylı Öykü: Kanama paterni, aile öyküsü, ilaç kullanımı
- Fizik Muayene: Anemi bulguları, pelvik muayene
- Görüntüleme:
- Transvajinal ultrason (ilk basamak)
- Salin infüzyon sonohisterografi (SIS)
- MR (miyom boyut ve yerleşiminin değerlendirilmesi)
- Laboratuvar:
- Tam kan sayımı (anemi ve trombosit)
- TSH, pıhtılaşma paneli
- Endometrial biyopsi (35 yaş üstü veya risk faktörü varsa)
Tedavi Seçenekleri
İlaç Tedavileri:
- NSAİİ’ler: İbuprofen (kanama %25-35 azaltır)
- Traneksamik Asit: Kanamayı %40-60 düşüren pıhtılaşma destekleyici
- Hormon Tedavileri:
- Doğum kontrol hapları
- Progesteron içeren RİA (Mirena®) – kanamayı %90 azaltır
- Hormonal Olmayan Seçenekler: Desmopressin (pıhtılaşma bozukluğunda)
Cerrahi Yöntemler:
- Endometrial Ablasyon: Rahim içi dokunun tahribatı (anestezi altında, 10 dakika)
- Uterin Arter Embolizasyonu: Miyom besleyen damarların tıkanması
- Histereskopi: Polip/miyom rezeksiyonu
- Histerektomi: Son çare olarak rahmin alınması
Doğal Destek Yöntemleri
- Demir Takviyesi: Ferritin <50 ng/ml ise günlük 100-200 mg
- C Vitamini: Demir emilimini artırır
- Bitkisel Yaklaşımlar:
- Çobançantası otu çayı (kanama azaltıcı)
- Tarçın (anti-inflamatuar etki)
- Sıcak Uygulama: Karına sıcak su torbası ile kas spazmını rahatlatma
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
- 2 saatte 1 ped dolması
- Baş dönmesi/bayılma
- Soluk cilt ve çarpıntı
- Şiddetli karın ağrısı
Önleyici Stratejiler
- Düzenli jinekolojik kontroller
- Demir seviyesinin takibi
- Obezite kontrolü (östrojen artışını önler)
- Stres yönetimi (yoga, meditasyon)
