Adet düzensizliği, kadınlarda sık karşılaşılan ve hormonal dengelerle doğrudan ilişkili bir sağlık sorunudur. Normal adet döngüsü 21-35 gün arasında değişirken, kanama süresi genellikle 2-7 gündür. Bu parametrelerin dışındaki durumlar "düzensizlik" olarak değerlendirilir. İşte bu karmaşık konunun detayları:

Adet Düzensizliğinin Yaygın Belirtileri

• Kanamanın 21 günden kısa veya 35 günden uzun aralıklarla olması
• Bir döngüde 80 ml’den fazla kan kaybı (hipomenore) veya 20 ml’den az kanama (hipermenore)
• Kanama süresinin 8 günden uzun sürmesi
• Adet arasında lekelenme veya anormal kanamalar
• Şiddetli krampların eşlik ettiği düzensiz kanamalar

Nedenleri ve Risk Faktörleri

1. Hormonal Dengesizlikler:

   • Polikistik over sendromu (PKOS) vakaların %70’inde görülür
   • Tiroid bozuklukları (hipotiroidi/hipertiroidi)
   • Prolaktin hormonu yüksekliği (hiperprolaktinemi)

2. Yapısal Problemler:

   • Rahim miyomları veya polipler
   • Endometrial hiperplazi (rahim içi kalınlaşması)
   • Adenomiyoz veya endometriozis

3. Dış Etkenler:

   • Aşırı stres (kortizol artışıyla hormon dengesini bozar)
   • Obezite veya ani kilo kaybı (vücut yağ oranının östrojen üretimine etkisi)
   • Doğum kontrol haplarının yanlış kullanımı
   • Yoğun egzersiz programları

Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler

• Detaylı Öykü Alma: Kanama paternleri, ağrı şiddeti, ilişkili semptomlar
• Hormon Profili: FSH, LH, TSH, prolaktin, AMH testleri
• Görüntüleme: Transvajinal ultrason (yapısal anomaliler için)
• Biyopsi: Endometrial örnekleme (kanser şüphesinde)
• HSG (Histerosalpingografi): Rahim içi şekil bozukluklarını tespit

Tedavi Yaklaşımları
1. İlaç Tedavileri:

• Hormon düzenleyiciler (doğum kontrol hapları, progesteron takviyeleri)
• Ağrı kontrolü için NSAİİ’ler (ibuprofen, naproksen)
• Metformin (PKOS’ta insülin direncini kırmak için)

2. Cerrahi Müdahaleler:

• Histeroskopik polip/miyom rezeksiyonu
• Endometrial ablasyon (aşırı kanamalarda)
• Uterin arter embolizasyonu

3. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

• Kilo kontrolü (VKİ 18.5-24.9 arasında tutulması)
• Düzenli uyku ve stres yönetimi (yoga, meditasyon)
• Demir takviyesi (anemi gelişmişse)

Ne Zaman Acil Doktora Başvurulmalı?

• Tek seferde 5’ten fazla ped değiştirme ihtiyacı
• Baş dönmesi, nefes darlığı eşlik eden kanamalar
• Kan pıhtılarının limondan büyük olması
• Şiddetli pelvik ağrı ile birlikte ateş

Önleyici Stratejiler

• Düzenli jinekolojik kontroller (yılda 1 kez)
• Adet takvimi tutmak (döngüyü izlemek için)
• Demir içeriği yüksek beslenme (kırmızı et, ıspanak, mercimek)
• Endokrinoloji konsültasyonu (ailede hormonal bozukluk öyküsü varsa)