Tükürük bezi taşları, tükürük kanallarında mineral birikimi sonucu oluşan küçük sert yapılardır. Özellikle çene altı ve kulak önü tükürük bezlerinde görülür. Tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bu durumun olası sonuçlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Tükürük Bezinde Şişlik ve Ağrı Artışı
Taşlar kanalı tıkadığında tükürük bezinde birikim olur. Bu durum özellikle yemek yerken belirginleşen şişlik ve zonklayıcı ağrıya neden olur. Zamanla şişlik kronik hale gelebilir ve günlük aktiviteleri kısıtlayabilir.
2. Enfeksiyon Gelişimi (Sialadenit)
Tıkanıklık nedeniyle tükürük akımı azaldığında bakteri üremesi kolaylaşır. Ateş, bezde kızarıklık ve iltihaplı akıntı gibi belirtilerle kendini gösteren enfeksiyonlar acil müdahale gerektirir. Tedavi edilmeyen enfeksiyonlar, apse oluşumuna kadar ilerleyebilir.
3. Tükürük Bezi Fonksiyon Kaybı
Uzun süreli tıkanıklık, bezin geri dönüşümsüz hasar almasına yol açar. Bezde fibrozis (sertleşme) gelişerek tükürük üretimi durur. Bu durum ağız kuruluğu ve çiğneme-yutma güçlüğü gibi sorunlara neden olabilir.
4. Ağız Hareketlerinde Kısıtlanma
Şişlik ve enfeksiyona bağlı olarak çene hareketleri ağrılı hale gelir. Hastalar yemek yeme, konuşma veya esneme gibi temel işlevlerde zorlanabilir.
5. Tekrarlayan Taş Oluşumu Riski
Alınmayan taşlar, kanalda genişlemeye ve yapısal bozukluklara yol açar. Bu da yeni taş oluşumunu tetikleyerek kısır döngü yaratır.
Tedavi Yöntemleri ve Öneriler
- Konservatif Tedavi: Küçük taşlarda masaj, ılık kompres ve bol su içimi denenebilir.
- Sialendoskopi: Endoskopik yöntemle taşlar kanal içinden çıkarılır.
- Cerrahi Müdahale: Büyük veya derin yerleşimli taşlarda tükürük bezi çıkarılabilir.
- Antibiyotikler: Enfeksiyon varlığında doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Çene altında nedensiz şişlik, yemek yerken artan ağrı veya ağız içinde iltihaplı akıntı gibi belirtilerde kulak-burun-boğaz (KBB) uzmanına gidilmelidir. Erken teşhis, cerrahi olmayan yöntemlerle tedavi şansını artırır.
