Üçlü tarama testi, gebeliğin ikinci trimesterinde (15-20. haftalar arası) yapılan ve bebekteki kromozomal anomaliler ile nöral tüp defektlerini taramaya yönelik bir kan testidir. Bu test, anneden alınan kan örneğinde beta-hCG, AFP ve serbest estriol hormon düzeylerini ölçerek risk analizi yapar. Peki bu test için aç karnına olmak gerekir mi? İşte üçlü tarama testiyle ilgili tüm detaylar:

Üçlü Tarama Testi Nedir?
Üçlü tarama testi, Down sendromu (Trizomi 21), Edwards sendromu (Trizomi 18) gibi kromozomal bozukluklar ile spina bifida gibi nöral tüp defektlerinin riskini değerlendiren bir tarama yöntemidir. Kesin tanı koymaz, yalnızca risk oranını belirler. Yüksek riskli çıkan durumlarda amniyosentez veya CVS gibi invaziv testler önerilir.

Test Öncesi Hazırlık Gerekir mi?
Üçlü tarama testi aç karnına yapılmaz. Annenin test öncesinde yemek yemesinin veya su içmesinin sonuçlara etkisi yoktur. Ancak testin doğru sonuç vermesi için gebelik haftasının doğru hesaplanması kritiktir. Bu nedenle ultrason ile gebelik yaşı teyit edilmelidir.

Test Nasıl Yapılır?

• Kan Örneği Alımı: Kol damarından alınan kan örneğinde üç hormon düzeyi ölçülür.
• Ultrason Verileri: Bebeğin baş-popo mesafesi (CRL) veya baş çevresi (BPD) gibi ölçümlerle gebelik haftası doğrulanır.
• Annenin Yaşı ve Kilosu: Risk hesaplamasında anne yaşı ve vücut kitle indeksi (VKİ) dikkate alınır.

Sonuçlar Nasıl Değerlendirilir?
Test sonucunda her anomali için ayrı risk oranları belirlenir:

• Down Sendromu: 1/250’den yüksek riskli kabul edilir.
• Nöral Tüp Defekti: AFP değerinin yüksek olması durumunda detaylı ultrason önerilir.
• Edwards Sendromu: Trizomi 18 riski 1/100 üzeri ise ek inceleme gerekebilir.

Testin Avantajları ve Sınırlılıkları

• Avantajları: Non-invaziv (girişimsel olmayan) ve risksiz bir yöntemdir.
• Sınırlılıkları: Yalnızca risk tahmini yapar, kesin tanı koydurmaz. %5-10 yanılma payı vardır.

Üçlü Tarama Testi Yaptırmak Zorunlu mu?
Bu test rutin gebelik takibinin bir parçasıdır ancak zorunlu değildir. Özellikle:

• 35 yaş üstü gebeliklerde,
• Ailede genetik hastalık öyküsü varsa,
• Önceki gebeliklerde kromozomal anomali yaşanmışsa önerilir.

Üçlü Tarama Testi Yerine Kullanılan Diğer Yöntemler

• Dörtlü Tarama Testi: İnhibin A hormonunun da eklenmesiyle daha yüksek doğruluk oranı sunar.
• Harmony Test: Anneden alınan kanda fetal DNA analizi ile %99’a varan doğruluk sağlar.
• Entegre Test: İlk ve ikinci trimester taramalarının kombinasyonudur.

Sık Sorulan Sorular

• Aç karnına su içilir mi? Evet, test öncesinde su tüketiminde sakınca yoktur.
• Test sonucu kaç günde çıkar? Laboratuvara göre değişmekle birlikte genellikle 3-5 iş günü içinde sonuçlanır.
• Test tekrarlanabilir mi? Yanlış gebelik haftası hesaplandıysa veya sonuçlar tutarsızsa tekrar edilebilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Testin 15-20. haftalar arasında yapılması ideal kabul edilir.
• Sonuçlar yüksek riskli çıksa bile panik yapılmamalı, doktorun önerdiği ileri tetkikler uygulanmalıdır.
• Sigara kullanımı ve obezite test sonuçlarını etkileyebilir.

Üçlü tarama testi, gebelik sürecinde bebek sağlığını değerlendirmek için önemli bir araçtır. Ancak sonuçların mutlaka uzman bir perinatolog veya kadın hastalıkları doktoru tarafından yorumlanması gereklidir.