Solunum fonksiyon testi (SFT), akciğerlerin kapasitesini ve hava akımını ölçerek KOAH, astım gibi solunum hastalıklarının teşhisinde kullanılan önemli bir tanı yöntemidir. Bu testin hangi bölümlerde yapıldığı, nasıl uygulandığı ve kimlerin ihtiyaç duyduğu, hastaların en sık merak ettiği konular arasındadır.
Solunum Fonksiyon Testi Nedir?
Solunum fonksiyon testi, spirometri cihazı yardımıyla akciğerlerin ne kadar hava tutabildiğini ve bu havayı ne kadar hızlı boşaltabildiğini ölçer. Özellikle kronik öksürük, nefes darlığı veya hırıltılı solunum şikayeti olan hastalarda tanıya yardımcı olur. Test sırasında hastadan derin bir nefes alması ve cihaza üflemesi istenir.
Hangi Bölümde Yapılır?
Solunum fonksiyon testi, göğüs hastalıkları bölümü tarafından uygulanır. Bazı hastanelerde fizik tedavi veya check-up ünitelerinde de yapılabilmekle birlikte, genellikle göğüs hastalıkları uzmanının yönlendirmesiyle gerçekleştirilir. Özel sağlık merkezleri ve solunum laboratuvarları da bu testi yapan diğer birimlerdir.
Kimler Bu Testi Yaptırmalı?
- Sigara kullanan ve uzun süreli öksürük şikayeti olanlar.
- Merdiven çıkarken veya fiziksel aktivite sırasında nefes darlığı yaşayanlar.
- Astım veya KOAH tanısı alan hastaların takibinde.
- Ameliyat öncesi akciğer kapasitesinin değerlendirilmesi gereken durumlarda.
Test Öncesi Nelere Dikkat Edilmeli?
- Testten en az 4 saat önce sigara içilmemeli.
- Bronkodilatör ilaçlar (nefes açıcılar) kullanılıyorsa, hekimin önerisiyle kesilmeli.
- Ağır yemeklerden kaçınılmalı ve rahat kıyafetler giyilmeli.
Test Nasıl Uygulanır?
- Hastaya burun klipsi takılır ve ağızdan derin bir nefes alması istenir.
- Cihazın ağızlığına sıkıca dudaklarını kapatarak üflemesi söylenir.
- Bu işlem en az üç kez tekrarlanır ve en iyi sonuç kaydedilir.
- Test süresi ortalama 15-20 dakikadır ve ağrısız bir işlemdir.
Test Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?
Test sonucunda FEV1 (ilk 1 saniyedeki zorlu nefes verme hacmi) ve FVC (toplam zorlu vital kapasite) değerleri ölçülür. FEV1/FVC oranının %70’in altında olması, hava yolu obstrüksiyonunu (KOAH veya astım) gösterir. Sonuçlar, göğüs hastalıkları uzmanı tarafından klinik bulgularla birlikte yorumlanır.
Çocuklarda Solunum Fonksiyon Testi
Çocuklarda test uygulanırken özel pediatrik spirometre cihazları kullanılır. İşlem öncesinde çocuğa nefes alma-verme talimatları oyunla anlatılır. 6 yaş üstü çocuklar genellikle testi başarıyla tamamlayabilir.
SSS: Sık Sorulan Sorular
- Testin riski var mı? Hayır, non-invaziv ve güvenli bir yöntemdir.
- Sonuçlar ne zaman çıkar? Genellikle aynı gün içinde raporlanır.
- Randevu gerekiyor mu? Evet, hastanelerde randevu alınması önerilir.
