Meningokok hastalığı, Neisseria meningitidis bakterisinin neden olduğu menenjit ve sepsis gibi hayatı tehdit eden enfeksiyonlara yol açabilen ciddi bir sağlık sorunudur. Bu hastalığa karşı geliştirilen meningokok aşısı, özellikle risk gruplarında ve belirli yaş aralıklarında önerilen koruyucu bir tedbirdir. İşte meningokok aşısı hakkında bilinmesi gerekenler:

Meningokok Aşısı Nedir?
Meningokok aşıları, A, B, C, W ve Y tiplerine karşı bağışıklık sağlayan ve bakteriyel menenjiti önlemeyi amaçlayan aşılardır. Türkiye’de iki tip aşı mevcuttur: MenACWY (dörtlü aşı) ve MenB (B tipine özel aşı). MenACWY aşısı 9. aydan itibaren uygulanabilirken, MenB aşısı genellikle 2. aydan sonra başlar.

Kimler Meningokok Aşısı Olmalı?

• Bebekler ve Çocuklar: 1 yaş altı bebeklerde menenjit riski yüksek olduğundan aşı takvimine eklenmesi önerilir.
• Ergenler: Yurtlar veya kalabalık ortamlarda yaşayan gençlerde salgın riski nedeniyle aşı önemlidir.
• Risk Grupları: Dalak fonksiyon bozukluğu, HIV pozitif bireyler veya kompleman eksikliği olanlar.
• Seyahat Edenler: Afrika’nın menenjit kuşağı gibi yüksek riskli bölgelere gidecekler.

Aşı Şeması ve Doz Aralıkları

• MenACWY: İlk doz 9-12. aylarda, rapel doz 5-6 yaş arası yapılır.
• MenB: 2, 4 ve 12. aylarda üç doz şeklinde uygulanır. Yetişkinlerde iki doz yeterlidir.

Yan Etkileri Nelerdir?
Aşının yaygın yan etkileri hafif seyirlidir:

• Enjeksiyon bölgesinde kızarıklık veya şişlik
• Ateş (38°C’yi geçmeyen)
• Halsizlik ve baş ağrısı
  Ciddi alerjik reaksiyonlar (anafilaksi) son derece nadirdir.

Meningokok Aşısı Neden Önemli?
Menenjit, saatler içinde ölüme veya kalıcı sekellere (işitme kaybı, nörolojik hasar) yol açabilir. Hastalık bulaştıktan sonra antibiyotikler etkili olsa da korunma en güvenilir yöntemdir. Aşı, toplumda salgınları önlemede de kritik rol oynar.

Sık Sorulan Sorular

• Aşı Gebelikte Uygulanabilir mi? MenACWY gebelikte güvenli kabul edilirken, MenB için yeterli veri yoktur.
• Aşılar Birbiriyle Çakışır mı? MenACWY ve MenB aşıları aynı gün farklı bölgelere uygulanabilir.
• Aşı Sonrası Banyo Yapılır mı? Enjeksiyon bölgesini tahriş etmemek şartıyla banyo yapılabilir.

Aşı Yaptırmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Ateşli hastalık durumunda aşı ertelenmelidir.
• Yumurta alerjisi olanlar doktora bilgi vermelidir (aşılar yumurta içermez ancak nadir alerjik reaksiyonlar bildirilmiştir).
• Bağışıklık baskılayıcı ilaç kullananlar hekime danışmalıdır.

Maliyet ve Sağlık Güvencesi
Meningokok aşıları, Türkiye’de SGK kapsamında yalnızca risk grupları için ücretsizdir. Diğer bireyler özel sağlık sigortası veya ödeme yoluyla temin edebilir. MenACWY aşısının doz fiyatı yaklaşık 1500-2000 TL, MenB aşısı ise 2500-3000 TL aralığındadır.