İdrarda lökosit (beyaz kan hücresi) varlığı, genellikle idrar yolu enfeksiyonu gibi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Rutin idrar tahlillerinde sıkça karşılaşılan bu durumun ne anlama geldiğini ve nasıl yönetilmesi gerektiğini detaylıca ele alalım.
İdrarda Lökosit Ne Demektir?
Lökositler, vücudun enfeksiyonlarla savaşmasında kritik rol oynayan beyaz kan hücreleridir. İdrarda normalde çok az sayıda bulunurlar. Ancak yüksek seviyeler (lökosit pozitifliği), genellikle bir enfeksiyon veya inflamasyon olduğunu gösterir.
Normal Değerler Ne Olmalı?
Sağlıklı bir bireyde idrar tahlilinde lökosit sayısı:
- Mikroskopik incelemede: 0-5 hücre/HPF (yüksek büyütme alanı)
- Dipstick testinde: Negatif veya "trace" (eser miktar) olarak raporlanır.
10 HPF üzeri değerler anormal kabul edilir ve ileri tetkik gerektirir.
Lökosit Pozitifliği Hangi Durumlarda Görülür?
- İdrar Yolu Enfeksiyonu (İYE): En yaygın nedendir. Özellikle kadınlarda sık görülür.
- Böbrek İltihabı (Pyelonefrit): Böbreklerin enfeksiyonunda idrarda lökosit ve bakteri artışı olur.
- Mesane Taşları: Taşların yol açtığı tahriş, lökosit sayısını yükseltebilir.
- Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar: Klamidya veya gonore gibi hastalıklar.
- İnterstisyel Sistit: Mesane duvarının kronik inflamasyonu.
Belirtiler Nelerdir?
Lökosit pozitifliği tek başına belirti vermez. Altta yatan nedene bağlı olarak:
- İdrar yaparken yanma veya ağrı
- Sık idrara çıkma isteği
- Bulanık veya kötü kokulu idrar
- Kasık ağrısı veya ateş görülebilir.
Teşhis İçin Hangi Testler Yapılır?
- Tam İdrar Tahlili (TİT): Lökosit, eritrosit ve protein varlığını kontrol eder.
- İdrar Kültürü: Enfeksiyon etkenini belirlemek için kullanılır.
- Görüntüleme: Ultrason veya BT ile böbrek ve mesane yapısı incelenebilir.
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır:
- Bakteriyel Enfeksiyonlar: Antibiyotikler (örn. trimetoprim/sülfametoksazol) 3-7 gün kullanılır.
- Ağrı Yönetimi: Fenazopiridin gibi idrar yolu ağrı kesicileri reçete edilebilir.
- Taş Tedavisi: Litotripsi veya cerrahi ile taşlar temizlenir.
Evde Neler Yapılabilir?
- Günde 8-10 bardak su içerek idrar yolunu temizlemek.
- Cranberry (turna yemişi) suyu tüketmek (enfeksiyon riskini azaltabilir).
- Hijyene dikkat ederek bakteriyel yayılımı önlemek.
Sıkça Sorulan Sorular
- Lökosit pozitif çıkarsa kanser riski var mı?
Genellikle enfeksiyon kaynaklıdır, ancak tekrarlayan durumlarda detaylı inceleme gerekebilir. - Gebelikte lökosit yüksekliği tehlikeli mi?
Tedavi edilmeyen İYE, erken doğum riskini artırabilir. Mutlaka doktor kontrolü şarttır. - Çocuklarda idrarda lökosit ne anlama gelir?
Çocuklarda da İYE sık görülür. Tekrarlayan vakalarda ürolojik anomali araştırılmalıdır.
