İleostomi, ince bağırsağın karın duvarına açılarak dışkının bir torba yardımıyla vücut dışına alınmasını sağlayan cerrahi bir prosedürdür. Crohn hastalığı, ülseratif kolit veya bağırsak tıkanıklığı gibi durumlarda sıklıkla uygulanır. Ameliyat sonrası iyileşme süreci, kişinin genel sağlık durumu ve cerrahi tekniğe göre değişiklik gösterebilir.

Ameliyat Sonrası İlk Hafta
Hastalar genellikle ameliyattan sonra 5-7 gün hastanede kalır. Bu dönemde ağrı yönetimi için ilaçlar verilir ve stoma (bağırsağın karın duvarına açılan kısmı) bakımına başlanır. Stoma çevresinde kızarıklık, şişlik veya akıntı olmaması için hemşireler tarafından düzenli pansuman yapılır. İnce bağırsak içeriği sıvı kıvamda olduğundan, torbanın sık sık boşaltılması gerekebilir.

1. Ay: Evde İyileşme ve Adaptasyon
Taburcu olduktan sonraki ilk ay, stoma bakımının öğrenilmesi kritik önem taşır. Hastaların:

• Stoma çevresini ılık su ve pH nötr sabunla temizlemesi,
• Torba değişimini steril koşullarda yapması,
• Cilt tahrişini önlemek için bariyer kremler kullanması önerilir.
  Bu dönemde hafif yürüyüşlerle fiziksel aktiviteye başlanabilir ancak ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır.

3. Ay: Normal Yaşama Dönüş
İlk üç ayın sonunda cerrahi dikişler tamamen iyileşir ve hasta günlük aktivitelerine yavaş yavaş dönebilir. Stoma çevresindeki cilt artık adapte olduğundan torba değişim sıklığı azalır. Ancak sıvı-elektrolit dengesini korumak için yeterli su tüketimi ve doktorun önerdiği diyet programına uyum şarttır.

Olası Komplikasyonlar ve Çözümler

• Stoma Çevresinde Tahriş: Yanlış yapıştırılan torba veya hijyen eksikliği kaynaklıdır. Bariyer ped kullanımı ve düzenli cilt temizliği ile önlenir.
• Dehidrasyon: İnce bağırsak sıvı kaybına yol açabileceğinden günde en az 2-2.5 litre su içilmelidir.
• Fıtık Oluşumu: Karın kaslarının zayıflığı nedeniyle stoma çevresinde fıtık gelişebilir. Korse kullanımı ve ağır egzersizlerden kaçınmak riski azaltır.

Beslenme Önerileri

• Lifli gıdalar (meyve, sebze) bağırsak hareketlerini artırabileceğinden porsiyon kontrolü yapılmalı.
• Baharatlı ve yağlı yiyecekler stoma çıkışını hızlandırabilir; tüketim sınırlandırılmalı.
• Probiyotik yoğurtlar bağırsak florasını destekler.

Duygusal Destek ve Yaşam Kalitesi
Stoma ile yaşam, başlangıçta duygusal olarak zorlayıcı olabilir. Destek gruplarına katılmak veya psikolojik danışmanlık almak adaptasyon sürecini kolaylaştırır. Ayrıca stoma dostu giysiler ve yüzme bantları gibi ürünler günlük yaşamı pratik hale getirir.