Hormon testleri, kadınlarda adet düzensizliği, kısırlık veya menopoz şüphesi gibi durumlarda sıkça başvurulan bir yöntemdir. Doğru sonuç alabilmek için testlerin adet döngüsünün belirli günlerinde yapılması kritik önem taşır. Bu yazıda, hangi hormon testinin ne zaman yapılması gerektiğini ve dikkat edilmesi gerekenleri bulabilirsiniz.
Adet Döngüsü ve Hormon İlişkisi
Adet döngüsü, ortalama 28 gün süren ve hormon seviyelerinde dalgalanmaların yaşandığı bir süreçtir. Bu döngüde östrojen, progesteron, FSH ve LH gibi hormonlar belirli bir düzen içinde artar veya azalır. Testlerin doğru zamanda yapılması, hormon dengesizliklerinin tespiti için gereklidir.
Hangi Test Hangi Günde Yapılmalı?
- FSH, LH ve Östrojen Testleri: Adetin 2-5. günleri arasında yapılır. Bu dönem, foliküler fazın başlangıcıdır ve bazal hormon seviyelerinin ölçülmesi için idealdir.
- Progesteron Testi: Adet döngüsünün 21. günü civarında yapılmalıdır. Bu tarih, yumurtlama sonrası luteal fazın ortasına denk gelir ve progesteron seviyesinin zirvede olduğu dönemdir.
- AMH (Anti-Müllerian Hormon) Testi: Adetin herhangi bir gününde yapılabilir. Bu test, yumurtalık rezervini değerlendirmek için kullanılır.
- Prolaktin ve Tiroid Hormonları: Adet döngüsünden bağımsız olarak sabah aç karnına ölçülmelidir.
Test Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Açlık: Bazı hormon testleri için 8-12 saat açlık gerekebilir. Doktorunuzun talimatlarına uyun.
- İlaç Kullanımı: Doğum kontrol hapları veya hormon içeren ilaçlar test sonuçlarını etkileyebilir. Kullandığınız ilaçları mutlaka belirtin.
- Stres ve Egzersiz: Aşırı fiziksel aktivite veya stres hormon seviyelerini değiştirebilir. Test öncesi ağır egzersizden kaçının.
Adet Düzensizliği Olanlar Ne Yapmalı?
Düzensiz adet görenlerde test zamanlaması değişebilir. Doktorunuz, kanama başlangıcını "1. gün" kabul ederek size özel bir plan oluşturmalıdır. Progesteron testi için yumurtlama tarihinin ultrasonla takip edilmesi gerekebilir.
Sık Sorulan Sorular
- Testler için randevu alırken nelere dikkat edilmeli? Adet tarihinizi kesinleştirdikten sonra laboratuvarla iletişime geçin.
- Adetim gecikirse test tarihini ertelemeli miyim? Evet, kanama başlamadan önceki dönemde yapılan testler yanıltıcı olabilir.
- Menopoz döneminde hormon testi yapılır mı? Menopozda FSH ve LH seviyeleri sürekli yüksektir. AMH testi bu dönemde genellikle sonuç vermez.
Yanlış Zamanlamanın Sonuçları
Testlerin gereken zamanda yapılmaması, hormon seviyelerinin yanlış yorumlanmasına yol açabilir. Örneğin progesteron testinin erken yapılması, yumurtlama olmadığı izlenimi verebilir. Bu nedenle doktorunuzun önerdiği tarihlere sadık kalın.
Sonuçlar Nasıl Değerlendirilir?
Hormon test sonuçları, mutlaka bir kadın hastalıkları uzmanı veya endokrinolog tarafından yorumlanmalıdır. Sonuçlar yaş, kilo ve genel sağlık durumuna göre değişkenlik gösterebilir.
